بست: تفاوت میان نسخه‌ها
محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
جز v1.39b - اصلاح شده توسط ابزار تمیرکاری> (دارای نویسه‌های نادرست که باید جایگزین شوند) برچسب: WPCleaner |
جز تمیزکاری و اصلاح متن با استفاده از AWB |
||
خط ۳:
== تاریخچه ==
بست‌نشینی ریشه‌ای کهن در فرهنگ ملل باستانی داشته‌است. نقص قوانین و شتاب در مجازات، موجب آن بود تا برخی از محکومان بست را تنها راه به تاخیر انداختن مجازات خود بیابند. در اسلام و به عنوان یکی از اولین نمونه‌های بست، [[خانه کعبه]] و خانه [[ابوسفیان]] بود که در [[فتح مکه]] توسط [[پیامبر اسلام]] حرم امن اعلام شد. در دوران [[خلفای عباسی]] نیز، [[آرامگاه|آرامگاههایی]] وجود داشت که اگر متخلف یا محکومی به آنجا پناه می‌برد، امان می‌یافت. با اینحال بست و بست‌نشینی تنها از دوره صفویان بصورت گسترده مورد استفاده قرار گیرد. در دوره قاجاریه نیز بست و بخصوص بست نشینی های سیاسی و دسته‌جمعی به اوج خود رسید. نخستین کسی که با بست‌نشینی بطور جدی مبارزه کرد [[امیرکبیر]] بود و بعدها [[ناصرالدین‌شاه]] کار او را پی گرفت. ناصرالدین‌شاه در مهمترین بست شکنی آن دوره [[سیدجمال‌الدین اسدآبادی]] را از بست خارج نمود و دستگیر کرد.<ref name="encyclopaediaislamica.com">{{یادکرد وب| نشانی = http://www.encyclopaediaislamica.com/madkhal2.php?sid=1319| عنوان = دانشنامه جهان اسلام| تاریخ بازدید = ۶ شهریور ۱۳۸۹}}</ref> او که علاقه‌مند بود بست نشینی را بطور کامل براندازد از [[آیت‌الله ملاعلی کنی]] درخواست نمود تا حکم به رفع بست نشینی و مهمل گذاشتن آن دهد. که با مخالفت روحانی مزبور روبرو شد.<ref>{{یادکرد وب | نشانی = http://iichs.org/index.asp?id=351&doc_cat=1| عنوان = نگاهی به سنت بست نشینی در ایران | تاریخ بازدید = ۶ شهریور ۸۹| نویسنده = محمد معینی| ناشر = موسسه مطالعات تاریخ معاصر ایران}}</ref> در دوره رضا شاه بست نشینی ممنوع اعلام شد<ref>{{یادکرد وب | نشانی = http://akhbar-rooz.com/ideas.jsp?essayId=25575| تاریخ بازدید = ۶ شهریور ۸۹| ناشر = اخبار روز}}</ref> و او بست مشهد را در جریان [[واقعه مسجد گوهرشاد]] شکست.<ref>{{یادکرد وب | نشانی = http://www.aftab.ir/articles/politics/plitical_history/c1c1221983877_mohammad_ali_foroghi_p1.php| عنوان = محمدعلی فروغی و تلاش برای عدم تغییر سلطنت | تاریخ بازدید = ۶ شهریور ۸۹| نویسنده = حسین کاوشی| ناشر = آفتاب}}</ref> با اینحال بست و بست‌نشینی در اعتراض به [[رویدادهای پس از انتخابات ۱۳۸۸]] در [[ایران]] باردیگر بر سر زبانها افتاد.<ref>{{یادکرد وب | نشانی = http://peykeiran.com/Content.aspx?ID=10743 | عنوان = رایزنی میرحسین موسوی و مهدی کروبی| تاریخ بازدید = ۶ شهریور ۸۹| ناشر = پیک نت}}</ref>
== مکان بست ==
بست در طول تاریخ مکان‌های گوناگونی داشته‌است. [[کعبه]]، آرامگاه [[امامزاده|امامزادگان]] [[شیعه]](مانند حرم عبدالعظیم)، تاسیسات نظامی مانند [[زرادخانه]]، [[اسطبل]]، [[طویله]] و حتی [[توپخانه]]ها، منازل علمای دینی، اماکن وابسته به دولت‌های بیگانه مانند [[سفارتخانه]] و تلگرافخانه، مزار علمای دینی (مانند مزار [[شیخ صفی‌الدین اردبیلی]])، قصر پادشاهان(مانند [[عالی‌قاپو]]) و یا یک [[شهر]] یا یک محله(مانند شهر [[مشهد]] در دوره قاجاریه یا شهر [[اردبیل]] در دوره صفوی). امروزه [[آرامگاه علی‌بن موسی]] دارای چهار محل است که به بست معروفند.<ref
== واژه‌شناسی ==
بست [[اسم مصدر]] است از [[مصدر]] ساده بستن که از مصدرهای کهن پارسی است و در طول تاریخ تغییر نکرده‌است. در لغت به معنی سد و بند، حدّ، مانع و دیوار بوده و کنایه از جای بسته‌است که به وسایلی مانند سنگ و چوب و دیوار محدود شده باشد.<ref
== منابع ==
| |||