قفقاز شمالی: تفاوت میان نسخه‌ها

محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
جز اصلاح متن با استفاده از AWB
جز ←‏دین: تمیزکاری و اصلاح متن‌‌‌‌‌ با استفاده از AWB
خط ۴۲:
 
==دین==
اسلام در چند مرحله و از چند سوی جغرافیایی در بین اقوام ساکن در قفقاز ترویج شد. گروهی از طوایف بخش شرقی قفقاز (اران و [[شروان]] و داغستان) در همان سده‌های نخستین هجری، در اثر فتوحات عرب، اسلام آوردند. اقوام کنونی درغه و [[طبرسران]] و قموق اولین مسلمانان داغستان به شمار می‌آیند. رواج کامل اسلام (اکثراً شافعی مذهب) در داغستان تا قرن شانزدهم م. به طول انجامید. در اران و شروان نیز اسلام به آهستگی شیوع می‌یافت و تا گرایش عمومی به تشیع در عهد صفوی، مسیحیت هنوز از صحنه خارج نشده بود.<ref name="ReferenceA">برجیان، حبیب: «ترکیب قومی قفقاز»، ایران‌شناخت (فصلنامه انجمن ایرانشناسان کشورهای مشترک‌المنافع و قفقاز)، شماره ۱۰ (پاییز ۱۳۷۷).</ref>
 
در طی قرن‌های هفدهم تا نوزدهم مذهب [[حنفی]] از جانب شمال، ابتدا از دشت قپچاق و حوضه رود ولگا و سپس به وسیله تاتارهای شبه جزیره قریم (به نیت مقابله با پیشروی روسیه) به «کوهستان» و چرکسستان قفقاز شمالی راه یافت و به گرایش عمومی نوغاها و ابازها و قره‌چای‌ها و بالکارها و ادغه‌ها به اسلام منجر گردید. [[چرکس‌ها]] و بویژه کاباردها (و به تاسی از آنها آس‌های دیگوری) آخرین اقوام قفقازی‌اند که اسلام آوردند. چچن‌ها از قرن شانزدهم به بعد دین اسلام را از داغستانیان اخذ کردند و به اینگوش‌ها منتقل نمودند.
از جانب جنوب غربی نیز اسلام به وسیله عثمانیان با همان انگیزه دفع تسلط روسیه در میان گرجی‌ها و ابخازی‌ها، که مانند گرجی‌ها از قدیم مسیحی بودند، و نیز ادغه‌ها ([[آدیغه|آدیغه‌ها]]) ترویج گردید. اکثریت قاطع گرجی‌های مسلمان در جمهوری خودمختار آجارستان ساکن‌اند و خود را گرجی می‌دانند.
در هر حال باید گفت که ترویج اسلام در قفقاز شمالی تا یک قرن پیش هنوز استمرار داشت و تنها در سده نوزدهم آرایش مذهبی کنونی این منطقه شکل نهایی گرفت. باید افزود که روس‌ها در دوره تسلط بر قفقاز اصولاً در تغییر دین قفقازیان
اصراری نداشتند.<ref name="ReferenceA"/>
اصراری نداشتند.<ref>برجیان، حبیب: «ترکیب قومی قفقاز»، ایران‌شناخت (فصلنامه انجمن ایرانشناسان کشورهای مشترک‌المنافع و قفقاز)، شماره ۱۰ (پاییز ۱۳۷۷).</ref>
 
== جستارهای وابسته ==