فقه: تفاوت میان نسخه‌ها

محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
بدون خلاصۀ ویرایش
جز ویرایش 79.127.116.91 (بحث) به آخرین تغییری که Goharemehr انجام داده بود واگردانده شد
خط ۴۶:
* دوره سوم: اختصاص به شیوه بیان احکام در قالب عباراتی شخصی خود مجتهد دارد. این شیوه که به «فقه مستنبط» نیز خوانده می‌شود، توسط ''محمد بن حسن بن علی الطوسی'' معروف به [[شیخ طوسی]] بنیان نهاده شد، او با نگارش کتاب ''المبسوط'' شیوه جدیدی را در تبیین و تدوین مسائل فقهی بوجود آورد و برخلاف گذشتگان که فتاوی خود را درقالب الفاظ احادیث (با ذکر یا حذف سند) بیان می‌کردند، با عبارات خودش به ایراد فتوی پرداخت و شیوه نقل فتوی به دور از جمود بر الفاظ روایت و باعبارات شخصی مجتهد را درتدوین کتب فقهی تأسیس کرد. این شیوه راهگشای چگونگی تألیف کتب فقهی بعد از شیخ گشت که تا به امروز نیز ادامه دارد.
* دوره‌های جدید فقهی که در آن نقش اجتهاد پر رنگ تر شد و تکیه فقها بر تعقل بیشتر. اما بعد از مدتی همزمان با افول عقل گرایی در غرب جریانی در بین شیعیان نفوذ کردند که عقل را بر زمین گذاشتند. تا آنکه [[شیخ انصاری]] بار دیگر موفق شد تعقل را با صحنه برگرداند و عصر طلائی اجتهاد را آغاز کرد.<ref>تاریخ فقه و فقهای امامیه. محل نشر: ناشر، سال نشر: تهران: دانشگاه امام صادق (ع)، ۱۳۸۷.</ref>
 
==رابطه اخلاق با علم فقه==
اشتراک مسایل فقه و اخلاق فقط مربوط به حوزۀ اخلاق عملی است. بنابراین، میان فقه و اخلاق نظری هیچ اشتراکی نیست. پیش از این نیز گفته شد که موضوع اخلاق نظری، فضايل و مناقب نفسانی(درونیات) است و چون از درون بحث می‌کند موضوعاً و محمولاً با فقه تفاوت دارد. اخلاق درون‌نگر است و فقه، برون‌نگر. اخلاق در صفات بحث مي‌کند و فقه در افعال. محمول اخلاق جمیلٌ او قبیحٌ است؛ اما محمول فقه واجب یا غير‌واجب. مرحوم ملا‌احمد نراقی در معراج السعادة مي‌فرمايد: «موضوع اين علم(اخلاق)، نفس ناطقۀ انسانی است که اشرف انواع کائنات و أفضل طوایف ممکنات است و به واسطۀ اين علم از حضيض مرتبۀ بهائم به اوج عالم ملائک عروج می‌نمايد. پس فايدۀ علم اخلاق پاک‌ساختنِ نفس از صفات رذيله و آراستن آن به ملکات جميله است که از آن به تهذيب نفس تعبير می‌شود و ثمرۀ تهذيب اخلاق، رسيدن به خير و سعادت ابدی است.» این گفتار ملا‌احمد، ناظر به اخلاق نظري است و لذا مي‌گوید موضوعش نفس و ملکات نفساني و پاک‌کردن نفس است.
اما اگر منظور اشتراک میان فقه و اخلاق عملی باشد، درست است؛ چون این نحوه اشتراک بین این‌ دو هست. بله اگر از اخلاق نظری به اخلاق عملي تنزّل کنيم، در اخلاق نظری (مانند: صدق، کذب، رشوه، عدل و ظلم) ممکن است موضوع واحد باشد، یعنی این موضوعات نيز ممکن است هم محکوم به احکام خرد و هم محکوم به احکام شرع باشند.<ref>[[جعفر سبحانی]]. پایگاه معظم له http://tohid.ir/fa/persian/articleView?articleId=4764#_ftn424 اتصال در تارخ ۱۳ مرداد ۱۳۹۵ </ref>
 
== ساختار کتاب‌های فقهی ==
سطر ۶۳ ⟵ ۵۹:
* کتاب الزکاة: احکام [[زکات]] (نوعی مالیات که باید صرف هزینه‌های جامعه اسلامی شود).
* کتاب الخمس: احکام خمس (نوعی مالیات که صرف گسترش اسلام می‌شود. این مسئله مخصوص شیعیان است)
* کتاب الحج:احکام [[حج]].
* کتاب المتاجر: احکام داد و ستد.
* کتاب الاجارة: احکام [[اجاره]].
سطر ۱۱۳ ⟵ ۱۰۹:
* [[عبدالله جوادی آملی|جوادی آملی، عبدالله]] (۱۳۸۵)، ''دین‌شناسی''، قم: اسراء.
* [[مشکینی]]، میرزا علی، ا''صطلاحات الأصول و معظم أبحاثها''، در یک جلد، نشر الهادی، قم - ایران، ششم، ۱۴۱۶ ه‍ ق.
* ([[آیت الله العظمی]]) سبحانی، جعفر. ''الموجز فی اصول الفقه''. مؤسسه امام صادق. قم. ۱۳۸۷.
* زین الدین العاملی (معروف به [[شهید ثانی]]). ''الروضة البهیة فی شرح اللمعة الدمشقیة اللمعة الدمشقیة'' و الرّوضة البهیّة.
* فیومی، احمد بن محمد مقری، ''المصباح المنیر فی غریب الشرح الکبیر للرافعی''، در یک جلد، منشورات دارالرضی، قم - ایران، اول، ه‍ ق.
سطر ۱۲۱ ⟵ ۱۱۷:
* [http://www.forghan.ir/ جامعة علوم القرآن] پایگاه تخصصی علوم قرآنی
* ''توضیح المسائل مراجع: مطابق با فتاوای دوازده نفر از مراجع معظم تقلید''. محل نشر، قم. تاریخ نشر۱۳۸۷.
* [http://www.forghan.ir/index.php?option=com_content&view=article&id=51&Itemid=54 ''فقه گویا''] - محمد صادقی تهرانی - انتشارات امید فردا - چاپ اول ۱۳۸۲.
* طباطبایی یزدی، سید محمد کاظم. ''العروة الوثقی''. انتشارات اسماعیلیان.
* شب خیز، محمد رضا، اصول فقه دانشگاهی، نشر لقاء، قم - ایران، اول، ۱۳۹۲ ه‍ ش.
برگرفته از «https://fa.wikipedia.org/wiki/فقه»