اوج و حضیض: تفاوت میان نسخه‌ها

محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
جز حذف عبارت جادویی مدیاویکی با استفاده از AWB
جز اصلاح نویسه نادرست با استفاده از AWB
خط ۲:
'''اوج و حضیض''' دو نقطه متقابل مداری از جهت بیشترین تفاوت فاصله گرانیگاهی با هم است. به نقطه‌ای در مدار بیضوی، در دورترین فاصله از مرکز جرم سامانهٔ مداری نظیر ستارهٔ دوتایی یا یک ستاره و قمرش، '''اوج''' یا '''اوج مرکزی''' (apocenter) یا دوراوج (apoapsis) گفته می‌شود. به نزدیک‌ترین نقطه در مدار بیضوی نسبت به [[گرانیگاه]]، '''حَضیض''' گفته می‌شود.
 
معادل‌های پیشنهادی دیگر که جامع تر نیز می‌باشد عبارتند از: '''[[هباک]]'''(apsis)، '''[[پیراهباک]]'''(periapsis)، '''[[اپاهباک]]'''(apoapsis)، '''[[اپازم]]'''(Apogee)، '''[[پیرازم]]''' (perigee)AAAABBBBپیشنهادهای<ref>پیشنهادهای دکتر حیدری ملایری، اخترفیزیکدان نپاهشگاه پاریس</refBBBBref>
 
== اوج و حضیض خورشیدی ==
{| class="wikitable" style="font-size: 85%; text-align: center; float: left; clear: left; margin: 0 1em 1em 0"
! rowspan=2 width=50 | سالAAAAسال<ref name="wen"BBBBویکی‌پدیای>ویکی‌پدیای انگلیسی، مقاله متناظر</refBBBBref>
! colspan=2 | حضیض خورشیدی
! colspan=2 | اوج خورشیدی
خط ۷۲:
اوج خورشیدی (یا زمینی) دورترین نقطه فاصله زمین در مدار بیضویش نسبت به خورشید و حضیض خورشیدی نزدیکترین این فاصله است.
 
در نقطه حضیض خورشیدی {{انگلیسی|Perihelion}}، یک [[سیاره]] در مدار بیضی شکلش به دور خورشید، در نزدیک‌ترین مکان به خورشید قرار می‌گیرد. برای یک [[سیاره]]، [[ستاره دنباله‌دار]] و یا دیگر اجرام آسمانی، حرکت کردن به دور خورشید در یک مدار بیضی شکل انجام می‌گیرد و به این ترتیب فاصله بین جسم و خورشید در سراسر مدار تغییر می‌کند. در این نقطه در مدار، سیاره با حداکثر سرعتش حرکت می‌کند (قانون دوم [[کپلر]]). حضیض خورشیدی به طور خاص در مورد مدارهای حول خورشید به کار می‌رود ولی درواقع نقطه حضیض در هر مدار معمولی بیضی شکلی که در آن یک جسم کوچک‌تر به دور یک جسم بزرگ‌تر می‌گردد وجود دارد. برای به طور کامل مشخص کردن موقعیت یک سیاره، بحث نقطه حضیض خورشیدی به عنوان یکی از عناصر (پایه‌های) مدار مورد نیاز است. در یک میدان [[گرانش|گرانشی]] (جاذبه‌ای) قوی، محل نقطه حضیض خورشیدی ممکن است به طور پیاپی روی مدارها جلوتر برود. در منظومه شمسی، این امر را می‌توان در مدار [[سیاره تیر]] (عطارد) مشاهده کرد که آزمون مهمی برای قانون [[نسبیت عام]] محسوب می‌شود.AAAABBBB<ref>{{یادکرد وب |نویسنده = |نشانی= http://elmi.akairan.com/elmi/scientific-news/201552942932.html|عنوان=دربارهٔ نقطه حضیض خورشیدی بیشتر اطلاعات کسب کنیم | ناشر =آکا ایران |تاریخ = خرداد ۱۳۹۴ |تاریخ بازبینی= ۹ خرداد ۱۳۹۴}}</refBBBBref>
 
اوج و حضیض خورشیدی حدود ۱۳ روزAAAAروز<ref name="wen"/BBBB> بطور دقیقتر ۱۳٫۰۶۷ درجه (اوج ۱۳٫۷ روز و حضیض ۱۲٫۸۲۵ روز) پس از نقاط انقلابین است که در اینصورت بطور متوسط و میانگین اوج خورشیدی ساعت ۲۱:۲۲ روز ۱۳ تیرماه (۴ ژوئیه) و حضیض خورشیدی ساعت ۱:۵۳ روز ۱۴ دیماه (۴ ژانویه) می‌باشد.
 
در سال ۱۳۸۹ خورشیدی که طول متوسطی داشته، اوج خورشیدی ساعت ۱۵ روز ۱۵ تیرماه (۶ ژوئیه) و حضیض خورشیدی ساعت ۲۲ روز ۱۳ [[دی ماه]] (۳ ژانویه) بوده است.
 
اوج خورشیدی حداکثر تا ۱۵۲٬۰۹۷٬۷۰۰ کیلومتر (۱٫۰۱۶۷۱ واحد نجومی) و حضیض حداقل تا ۱۴۷٬۰۹۸٬۰۷۰ کیلومتر (۰٫۹۸۳۲۹) است. این دو نقطه با حفظ قرینگی و تقابل هم بر روی مدار زمین بتدریج جابجا می‌شوند، نقطه حضیض خورشیدی در سال ۲۰۰۰م بر ۲۸۲٫۸۹۵ درجه مداری بوده که تا سال ۲۰۱۲م به ۲۸۳٫۰۶۷ درجه مداری کشیده شده است.AAAA<ref name="wen"/BBBB>
 
[[انقلاب تابستانی]] ۱۳۹۲ ساعت ۰۸:۳۴ روز ۳۱ خرداد (ساعت ۰۵:۰۴ روز ۲۱ ژوئن ۲۱۰۳م)، و نقطه اوج مداری ساعت ۱۸:۱۴ روز ۱۴ تیرماه (ساعت ۱۴:۴۴ روز ۵ ژوئیه ۲۰۱۳م) است.