ذرات بنیادی: تفاوت میان نسخه‌ها

محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
ابرابزار
خط ۱:
{{بدون منبع}}
[[Image:Standard Model of Elementary Particles.svg|thumb|300px|مدل استاندارد ذرات بنیادی]]
جهان، بزرگ‌ترین مجموعه ممکن است که از '''ذرات بنیادی''' {{به انگلیسی|Elementary particle}} شکل یافته است. این ذرات توسط نیروهای [[گرانش|گرانشی]]، [[الکترومغناطیس|الکترومغناطیسی]] و هسته‌ای به هم پیوند یافته‌اند. سلسله مراتب ساختمانی آن در فضا ( از هسته‌های اتم گرفته تا ابر کهکشانها) و سیر تکاملی آن (از گوی آتشین تا اشکال کنونی) توسط ویژگیهای ذرات بنیادی و برهمکنش آنها اداره می‌شود.می‌شود؛ بنابراین، تشریح ساختمان جهان و تکامل آن بر اساس خواص و برهمکنش ذرات بنیادی صورت می‌گیرد.
 
ماده جهان از ذرات بنیادی تشکیل شده است. اجسام، بدن انسان، ستارگان و ... سیستم‌هایی متشکل از ذرات بنیادی هستند که از نظر تعداد و نحوه جفت و جور شدن با هم تفاوت دارند.دارند؛ بنابراین، وجود ذرات بنیادی باید در تمام پدیده‌های جهان ملموس باشد. فیزیک ذرات بنیادی درک عمیقتر و دید بالایی را در مورد ساختمان و تکامل اجسام منفرد مانند اتم‌ها، مولکول‌ها، بلورها، صخره‌ها، سیارات، ستارگان، منظومه‌های ستاره‌ای و کل جهان ارائه می‌دهد. برای همین مطالعه ذرات بنیادی برای فیزیک معاصر و بخصوص [[اختر فیزیک]] و [[کیهان شناسی]] اهمیت اساسی دارد.
 
== خواص ذرات بنیادی ==
* ذرات بنیادی دیده نمی‌شوند و همانطورهمان‌طور كهکه از نامشان پیدا است به ذرات كوچكترکوچکتر تقسیم نمی‌شوند یا به عبارت دیگر تجزیه ناپذیر اند.
 
== جرم ذرات بنیادی ==
جرم ذرات بنیادی بسیار کوچک است، از این رو آنها را می‌توان تا سرعت بالایی رساند. مانند [[فوتون|فوتونها]] که بدون جرم بوده و بالاترین سرعت ممکن (سرعت نور) را دارا هستند. سبکترین ذره با جرم غیر صفر نوترینوالکترون است؛ و اما جرم ذرات بنیادی اتم بدین صورت است جرم نوترون و پروتون تقریباً باهم دیگر برابر است و جرم این الکترون در مقابل اینها قابل صرف نظر کردن است.
پروتون دارای بار مثبت و الکترون دارای بار منفی است و نوترون فاقد بار الکتریکی است در یک اتم تعداد الکترون و پروتون باهم برابر است به این ترتیب تمامی اتم هااتم‌ها خنثی هستند هسته همه اتم هااتم‌ها به استثنای پروتیم(protiom)که دارای 1پروتون۱پروتون و نوترون بوده به همین دلیل در کل خنثی میباشدمی‌باشد الکترون هاالکترون‌ها تنها فضای اطراف اتم را اشغال میکنندمی‌کنند تقریباتقریباً تمام جرم اتم در هسته یهستهٔ ان متمرکز شده است ولی حجم هسته تنها بخش کوچکی از ان را به خود اختصاص داده است شعاع هسته اتم در حدود ده به توان منفی 15۱۵ میباشدمی‌باشد در حالی که شعاع اتم 10۱۰ به توان مثبت 5۵ برابر بیشتر از ان است کهه میتوانمی‌توان نتیجه گرفت که چگالی هسته بسیار زیاد و در حدود 10۱۰ به توان 12۱۲ مرتبه بزرگتر از چگالی فلز سرب است .
و اما جرم ذرات بنیادی اتم بدین صورت است جرم نوترون و پروتون تقریبا باهم دیگر برابر است و جرم این الکترون در مقابل اینها قابل صرف نظر کردن است
پروتون دارای بار مثبت و الکترون دارای بار منفی است و نوترون فاقد بار الکتریکی است در یک اتم تعداد الکترون و پروتون باهم برابر است به این ترتیب تمامی اتم ها خنثی هستند هسته همه اتم ها به استثنای پروتیم(protiom)که دارای 1پروتون و نوترون بوده به همین دلیل در کل خنثی میباشد الکترون ها تنها فضای اطراف اتم را اشغال میکنند تقریبا تمام جرم اتم در هسته ی ان متمرکز شده است ولی حجم هسته تنها بخش کوچکی از ان را به خود اختصاص داده است شعاع هسته اتم در حدود ده به توان منفی 15 میباشد در حالی که شعاع اتم 10 به توان مثبت 5 برابر بیشتر از ان است کهه میتوان نتیجه گرفت که چگالی هسته بسیار زیاد و در حدود 10 به توان 12 مرتبه بزرگتر از چگالی فلز سرب است .
 
== انرژی ذرات بنیادی ==
سطر ۲۰ ⟵ ۱۹:
 
== [[عدد لپتونی]] ==
فرمیونهای سبک همان لپتونها هستند که [[عدد لپتونی]] را با L نشان می‌دهند. برای لیپون‌ها «[[الکترون]]، [[موئون]]، [[نوترینو]]) این عدد برابر L=+۱، برای غیر لیپونها (باریونها، بوزونها) این عدد برابر L=0۰ و برای پالیتونها «پوزیترون، موئون مثبت، پادنوترینو) این عدد برابر L=-1۱ می‌باشدو [[قانون بقای لیپتون]] بصورت ΔL=0۰ می‌باشد. یعنی مجموع تمام لیپتونها قبل و بعد از واکنش مقدار ثابتی دارند.
 
== [[ایزواسپین]] ==
برهمکنش قوی نوکلئون‌ها در هسته، به بار الکتریکی بستگی ندارد. اندرکنش‌های N-P ، N-N ، P-P، همگی شبیه هم هستند و تفاوت چندانی بین نکلئونهای باردار و خنثی وجود ندارد.ندارد؛ که اختلاف آنها به وسطه ایزواسپین بیان می‌شود.
 
== [[زوجیت]] ==
سطر ۲۹ ⟵ ۲۸:
 
== چکیده ==
ذرات بنیادی واحدهای اساسی برای ساختمان جهان می‌باشند و بر اساس جرم در حال سکونشان به [[باریون|باریون‌ها]] (ذرات سنگین)، [[لپتون|لپتون‌ها]] (ذرات سبک) و [[مزون|مزون‌ها]] (ذرات میان وزن) طبقه‌بندی می‌شوند.
* بیشتر ذرات بنیادی و احتمال تمام آنها می‌توانند در نتیجه تبدیل انرژی به ماده به وجود آیند حداقل انرژی لازم برای تولید گروهی از ذرات از معادله انرژی انیشتین بدست می‌آید.
* در چگالی‌های زیاد ذرات ناپایدار «نوترون، هیپرونها، مزونها) پایدار می‌شوند.می‌شوند؛ و نیز ذرات پایدار «الکترون و پروتون) می‌توانند در اثر برخوردهای متقابل با ذرات خود نابود شوند.
* چنانچه واحدهای اساسی پایدار (ذرات بنیادی پایدار)، دارای وجود تضمین شده‌ای نباشند، هیچ چیز در جهان مادی وجود تضمین شده‌ای نخواهد داشت.
 
== منابع ==
1۱. مقدمه‌ای بر ذرات بنیادی، دیوید گریفیت، تهران نوپردازان ۱۳۸۴
 
== جستارهای وابسته ==
{{درگاه|فیزیک}}
* [[فیزیک ذرات بنیادی]]
* [[آزادی مجانبی]]
* [[فیزیکالیسم]]
* [[نظریه میدان‌های کوانتومی]]
* [[گرانش کوانتومی]]
 
{{پانویس}}