بخارا: تفاوت میان نسخه‌ها

دربارهٔ نام بخارا نظرها متفاوت است. بعضی برآنند که بخارا به معنای پرستشگاه است که در زبان [[سنسکریت]] به صورت «ویهارا» آمده‌است. [[عطا ملک جوینی|جوینی]] بخارا را مجمع بزرگان هر دین نامیده و بخارا را مشتق از «بخار» دانسته‌است. بعقیدهٔبه عقیدهٔ وی این واژه به واژهٔ بت‌پرستان [[اویغور]] و [[ختای]] نزدیک است که معابد ایشان را بخار گویند و در زمان گذشته نام شهر بُمْجِکَث بوده‌است. به گفتهٔ فرای: شهری به نام بُخار در ایالت بیهار [[هند]] وجود داشت که ریشهٔ هر دو نام را ویهارا گفته‌اند که بر معابد [[بودایی]] اطلاق می‌شود. احتمال دیگر آن است که نام بخارا مشتق از بخارک سغدی باشد.

یافته‌های باستان‌شناسی و وجود اشیائیاشیایی از [[عصر مفرغ]]، نشانه‌ای بر وجود زیستگاه‌هایی در بخارا طی هزارهٔ دوم پیش از میلاد است.<ref name="autogenerated1"/> در عهد باستان، [[ایرانیان]] در اطراف رود زرافشان جایگاه‌ها و شهرهایی داشتند. در واقع بخارا یکی از آبادی‌های متعددی بوده که در دهانه رود زرافشان واقع شده بودند. مدرکی وجود ندارد که در آن دوران رود زرافشان به آمودریا رسیده باشد در نتیجه می‌توان تصور کرد که در هزاره نخست پیش از میلاد با استفاده از تکنیک‌های آبیاری آن زمان جمعیت در حال افزایشی در این منطقه سکونت داشته‌اند که از آب زرافشان برای گسترش زمین‌های قابل کشت این آبادی‌ها استفاده می‌کردند.<ref>Richard N. Frye, [http://www.iranicaonline.org/articles/bukhara-i “BUKHARA i. In Pre-Islamic Times,”] Encyclopaedia Iranica, Online Edition, 1989, available at http://www.iranicaonline.org/articles/bukhara-i</ref> نام واحهٔ بخارا در [[سنگ‌نبشته بیستون|کتیبهٔ داریوش در بیستون]]، «تاریخ» [[هرودت]] و نیز در [[اوستا]] نیامده‌است. می‌توان چنین تصور کرد که بخارا در در روزگار [[هخامنشیان]] جزو ساتراپ‌نشین [[سغدیانا]] (سغد) بوده‌است. در سال ۳۳۰ ق.م. در تصرف [[اسکندر مقدونی]] درآمد. بعد جزء [[دولت یونانی باختری]] گردید. در سدهٔ ششم م. ترکان بیابانگرد آن را متصرف شدند و در سدهٔ هفتم چینی‌ها. در سال ۷۰۵ م. اعراب آن را تصرف کردند و تا سدهٔ نهم در تصرف خلفای اموی و عباسی بود.

باد که از سوی '''بخارا''' بمنبه من آید / با بوی گل و مشک و نسیم سمن آید