اصطلاح «نیروی نظامی» برهم آمده از دو بخش واژهای «نیرو» به معنی قدرت و توان، و «نظامی» (از نظم عربی) به معنای سپاهی و لشگریلشکری<ref name="دهخدا، نظامی">دهخدا، نظامی</ref> است. از آنجا که این واژه پیشینهای در کاربردهای متنهای کلاسیک ایران ندارد برساختهای نو به نظر میآید که گویی ترجمهای مستقیم از واژه «Armed Forces» انگلیسی باشد.<ref>military, enwiki</ref> با این همه این واژه در حالت کلی خود اشاره به «military power» یا توان نظامی هم دارد و همینطور در کاربرد «شبه نظامی» میتواند ترجمهای از واژه «militia» لاتین باشد، گو اینکه در معدود فرهنگهای فارسی که نیروی نظامی را در جستارهای خود دارند و این خود نشان از تازه ساخت بودن این واژه دارد واژه «میلیشیا» یا همان «militia» را در برابرش نهادهاند.<ref>فرهنگ فارسی به انگلیسی، رضا مشکسار، نیروی نظامی</ref> برآیند کلی از این گستردگی و جوراجوری کاربرد این است که این واژه هنوز به تعریف شسته رُفتهای آنچنان که برای نمونه واژه «ارتش» به آن رسیده نرسیده است. میتوان اینگونه نتیجه گرفت که واژه «نیروی نظامی» اگرچه خاستگاه نخستینش عبارتی لاتین یا انگلیسی بوده است ولی از آنجا که در گستره کاربرد فارسی معانی متنوعی به خود گرفته است اکنون یافتن ترجمهای کامل از آن در زبان مبدأ انگلیسی بسیار دشوار است.
گفتنی ست واژه «نظام» که اسم برای صفت «نظامی» است، واژهای کلی به معنای سامان (چارچوب نظم یافته) است که یکی از کاربردهایش نیروی جنگنده رسمی یا همان [[ارتش]] است.<ref>دهخدا، نظام</ref> ازینرواز اینرو این واژه نیز در کاربرد نظامی اش زیر مجموعه «نیروی نظامی» قرار میگیرد چنانکه خود واژه «نظامی» به تنهایی انصراف به نیروی «ارتشی» دارد.<ref name="دهخدا، نظامی"/> گو اینکه اصطلاح «نظام» واژه قدیمی تری ست که پیش از فراگیر شدن «ارتش» برای همین معنا به کار میرفته است. ترکیبهایی چون [[پیادهنظام]] و [[سواره نظام]] اشاره به همین کاربرد است.