گاه‌شماری جلالی: تفاوت میان نسخه‌ها

گاه‌شماری جلالی در راستای اصلاح و محاسبه دقیق گاهشماری ایرانی و در پی [[گاه‌شماری یزدگردی]] بوجود آمد. بی توجهی به اجرای کبیسه گیری گاهشماری یزدگردی از سال ۳۷۵ یزدگردی (۱۰۰۶ میلادی) تا اوایل دوران [[جلال‌الدوله ملک‌شاه سلجوقی]] موجب شده بود، [[نوروز]] هجده روز نسبت به زمان واقعی جابجا شود؛ و اعتدال بهاری بجای اول فروردین با نوزدهم فرردین منطبق شود. از این رو با حذف هجده روز آغاز فروردین و اعمال آن بعنوان کبیسه در پایان سال ۴۴۷ یزدگردی و قرار گرفتن موقعیت ورود خورشید به نقطه اعتدال بهاری در سرآغاز سال، گاهشماری جلالی شکل گرفت.<ref name=calendar.ut.ac.ir-TJ3>{{یادکرد وب |نویسنده = |نشانی=http://calendar.ut.ac.ir/Fa/CalHistory/CalHistory4-2-3.asp#4-2-4 |عنوان=گاه‌شماری جلالی ۱ | ناشر =پایگاه اطلاع رسانی '''مرکز تقویم''' مؤسسه ژئوفیزیک دانشگاه تهران |تاریخ = |تاریخ بازبینی=اسفند ۱۳۹۰}}</ref> گاهشماری جلالی را در هماهنگی با سال اعتدالی دقیق‌ترین گاهشماری جهان دانسته‌اند. در برابر تقویم اروپایی که در هر 3226 سال یک روز خطا دارد، گاهشماری جلالی در هر 116,529 سال یک روز خطا دارد.<ref>[http://ephemeris.com/history/middle-east.html#persian History of Astronomy]</ref><ref>گاه‌شماری ایرانی، موسی اکرمی، تهران: دفتر پژوهش‌های فرهنگی، چاپ اول (۱۳۸۰)، صفحه ۴۱.</ref>

طبق کبیسه‌های پیشنهاد شده از جمله زیج ایلخانی تقویم جلالی دارای یکدوره ۱۲۸ ساله با جمعاً ۳۱ روز کبیسه‌است.<ref name=calendar.ut.ac.ir-TJ4>{{یادکرد وب |نویسنده = |نشانی=http://calendar.ut.ac.ir/Fa/CalHistory/CalHistory4-2-4.asp |عنوان=گاه‌شماری جلالی ۲ | ناشر =پایگاه اطلاع رسانی '''مرکز تقویم''' مؤسسه ژئوفیزیک دانشگاه تهران |تاریخ = |تاریخ بازبینی=اسفند ۱۳۹۰}}</ref> هر دوره کبیسه گیری ۱۲۸ ساله شامل یک زیرْدورهٔ ۲۹ ساله و سه زیردوره ۳۳ ساله‌است؛ که هر زیرْدوره یک کبیسه با فاصله پنج ساله در آغاز، پیش از کبیسه‌های چهارساله دارد. با این شیوه کبیسه گیری، سال جلالی ۳۶۵٬۲۴۲۱۸۷۵ روز و میزان دقت آن یک روز در هر ۸۸٬۵۷۴ سال می‌باشد.<ref>گاه‌شماری ایرانی، موسی اکرمی، تهران: دفتر پژوهش‌های فرهنگی، چاپ اول (۱۳۸۰)، ص ۶۳.</ref> و در کبیسه گیری پیشنهادی [[ذبیح بهروز]] دوره بزرگ ۲۸۲۰ ساله وجود دارد که مورد توجه [[احمد بیرشک]] نیز قرار گرفته‌است. در طی این دوره بزرگ ساعت تحویل سال تکرار می‌شود؛ و شامل ۲۲ دوره ۱۲۸ ساله سابق بعلاوه یک کبیسه چهارسالی است. درنتیجه دوره بزرگ یک زیردوره ۳۷ ساله در انتها دارد. در این شیوه سال خورشیدی ۳۶۵٬۲۴۲۱۹۸۵۸ روز و میزان دقت آن یک روز در هر ۴٬۷۶۱٬۹۰۵۴۷۶۱۹۰۵ سال می‌باشد؛ که شیوه اخیر دقیقترین کبیسه گیری سال خورشیدی می‌باشد.<ref>گاه‌شماری ایرانی، موسی اکرمی، تهران: دفتر پژوهش‌های فرهنگی، چاپ اول (۱۳۸۰)، ۶۳-۶۵.</ref><ref>[http://ephemeris.com/history/middle-east.html#persian History of Astronomy]</ref> گاهشماری جلالی را در هماهنگی با سال اعتدالی دقیق‌ترین گاهشماری جهان دانسته‌اند. در برابر تقویم اروپایی که در هر 3226 سال یک روز خطا دارد، گاهشماری جلالی در هر 116529 سال یک روز خطا دارد.<ref>[http://ephemeris.com/history/middle-east.html#persian History of Astronomy]</ref><ref>گاه‌شماری ایرانی، موسی اکرمی، تهران: دفتر پژوهش‌های فرهنگی، چاپ اول (۱۳۸۰)، صفحه ۴۱.</ref>