فریدون آدمیت: تفاوت میان نسخه‌ها

محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
جز تمیزکاری و اصلاح متن با استفاده از AWB
خط ۳:
{{Infobox Officeholder
| name = فریدون آدمیت
| birth_name =
| nickname =
| image =
| caption =
| office1 = [[فهرست سفیران ایران در هند|سفیر ایران در هند]]
| monarch1 = [[محمدرضاشاه پهلوی]]
| primeminister1=
| term_start1 =
| term_end1 =
| predecessor1 = [[عبدالحسین مسعود انصاری]]
| successor1 = [[جلال عبده]]
| office2 = [[فهرست سفیران ایران در فیلیپین|سفیر ایران در فیلیپین]]
| primeminister2=
| term_start2 =
| term_end2 =
| predecessor2 =
| successor2 =
| office3 =
| primeminister3=
| term_start3 =
| term_end3 =
| predecessor3 =
| successor3 =
| office4 = [[فهرست سفیران ایران در هلند|سفیر ایران در هلند]]
| primeminister4=
| term_start4 = ۱۳۴۰
| term_end4 = ۱۳۴۲
| predecessor4 =
| successor4 =
| birth_date = [[۱۲۹۹]] خورشیدی
| birth_place = [[تهران]]،
| death_date = [[۱۰ فروردین]] [[۱۳۸۷]] (۸۷ سال)
| death_place = بیمارستان تهران کلینیک [[تهران]]،{{-}}به دلیل عارضهٔ گوارشی (محل دفن بهشت زهرا)
| nationality = {{پرچم|ایران|1964۱۹۶۴}}
| residence =
| alma_mater = دانشکدهٔ علوم سیاسی و اقتصاد لندن
| party =
| otherparty =
| spouse =
| children =
| occupation = سیاستمدار
| profession = [[مورخ]]
|cabinet =
| religion = [[اسلام]]
|signature =
|awards =
|website =
|footnotes =
|blank1 = تالیفات
|data1 = [[امیر کبیر و ایران]]
خط ۵۹:
== زندگی‌نامه ==
=== تولد و کودکی ===
فریدون آدمیت، فرزند [[عباسقلی آدمیت|عباسقلی خان قزوینی]] در سال [[۱۲۹۹]] ه‍ ش در [[تهران]] متولد شد.
 
=== تحصیلات ===
او بعد از تحصیلات ابتدایی به [[دارالفنون]] رفت و تا کلاس پنجم در دارالفنون به ادامه تحصیل پرداخت و در سال [[۱۳۱۸]] کلاس پنجم را به اتمام رساند و سه ماه بعد امتحان نهایی مدرسه متوسطه را پشت سر گذاشت. او در سال ۱۳۱۸ ش به خدمت وزارت پست و تلگراف درآمد و سال بعد به وزارت خارجه رفت. پس از آن به [[دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران|دانشکدهٔ حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران]] راه یافت و در سال [[۱۳۲۱]] فارغ‌التحصیل شد.<ref name="zamaneh.info" /> وی پایان‌نامه‌اش را دربارهٔ زندگی و اقدامات سیاسی [[امیرکبیر]] نوشت که دو سال بعد (سال [[۱۳۲۳]]) با عنوان «[[امیرکبیر و ایران]]» با مقدمهٔ استادش دکتر [[محمود محمود]] به چاپ رسید.<ref name="zamaneh.info" />
 
او بعدها در سال [[۱۳۳۰]] خورشیدی برای ماموریتیمأموریتی پنج‌ساله به سفارت ایران در لندن اعزام شد و در همین فرصت به تحصیل پرداخت و در ۱۳۲۸ در رشته تاریخ دیپلماسی و حقوق بین‌الملل از دانشگاه لندن، دکترا دریافت کرد. رساله دکتری او روابط دیپلماتیک ایران با انگلیس، روسیه و ترکیه عثمانی ۱۸۱۵-۱۸۳۰۱۸۱۵–۱۸۳۰ بود.
 
=== درگذشت ===
وی برای مدتی از بیماری [[آمفیزم]] رنج می‌برد.<ref name="autogenerated2">[http://www.shahbazi.org/blog/Archive/8302.htm یادداشت‌های پراکندهٔ عبدالله شهبازی]</ref> وی بر اثر شدت یافتن بیماری گوارشی و تنفسی که مدت‌ها به آن ابتلا داشت از چند هفته قبل از مرگ در بیمارستان تهران کلینیک بستری بود و بعدازظهر دهم [[فروردین]] سال [[۱۳۸۷]] در سن ۸۷ سالگی در این بیمارستان درگذشت و در مقبره خانوادگی‌اش در بهشت زهرای تهران دفن شد.<ref>[http://www.bbc.co.uk/persian/arts/story/2008/03/080329_mf_adamiat.shtml BBCPersian.com<!-- عنوان تصحیح شده توسط ربات -->]</ref><ref>[http://www.mehrnews.com/fa/newsdetail.aspx?NewsID=647084 MehrNews.com - Iran, Iranian, Nuclear, political, world, sport, Cultural, economic, SocialAndOccations news and headlines<!-- عنوان تصحیح شده توسط ربات -->]</ref><ref>[http://isna.ir/ISNA/NewsView.aspx?ID=News-1096192&Lang=P فریدون آمدیت در بیمارستان بستری شد - ایسنا]</ref><ref name="autogenerated1">[http://www.bbc.co.uk/persian/arts/story/2008/03/080304_an-aa-adamiyat.shtml فریدون آدمیت؛ مورخ خانه‌نشین - بی‌بی‌سی فارسی]</ref><ref>http://www.hamshahrionline.ir/details/47299</ref>
 
== فعالیت‌های سیاسی ==
آدمیت در دوران دانشجویی دانشکدهٔ حقوق، در سال [[۱۳۱۹]] به استخدام [[وزارت امور خارجه ایران|وزارت امور خارجه]] درآمد تا ضمن کار، تحصیلات خود در خارج از کشور را تکمیل کند. وی در این وزارت‌خانه، مسئولیّت‌هایی از جمله: دبیر دوّم سفارت ایران در لندن (نخستین فعّالیت اداری-اجرایی او)، معاونت ادارهٔ اطلاعات و مطبوعات، معاونت ادارهٔ کارگزینی، دبیر اوّل نمایندگی دائمی ایران در [[سازمان ملل متحد]]، رایزن سفارت ایران در سازمان ملل، نمایندهٔ ایران در کمیسیون وابسته به شورای اقتصادی و اجتماعی ملل متحد، نمایندهٔ ایران در کمیسیون حقوقی تعریف تعرّض، مخبر کمیسیون امور حقوقی در مجمع عمومی نهم، نمایندهٔ ایران در کنفرانس ممالک آسیایی و آفریقایی در [[باندونگ]]، مدیر کل سیاسی وزارت خارجه، مشاور عالی وزارت امور خارجه، معاون وزارت امور خارجه، سفیر ایران در [[لاهه]] در سال‌های ۱۳۴۰ تا ۱۳۴۲، سفیر ایران در [[فیلیپین]] و حدود دو سال سفیر ایران در [[هند]] بود. او حدود بیست سال هم مقام داور بین‌الملل را در دیوان حکمیت لاهه داشت. آدمیت در کنار انجام مأموریت اداری در [[بریتانیا]]، وارد [[//fa.wikipedia.org/wiki/[مدرسه |اقتصاد لندن مدرسه اقتصاد لندن]]] شد و پس از پنج سال تحصیل در رشتهٔ تاریخ و فلسفهٔ سیاسی در سال [[۱۹۵۱ (میلادی)]] به درجهٔ دکتری دست یافت.<ref>[http://www.zamaneh.info/articles/272.doc زندگی و اندیشهٔ فریدون آدمیت، تقی صوفی نیارکی، ماهنامهٔ زمانه]</ref>
 
آدمیت در سال [[۱۳۳۰]] به عنوان جوان‌ترین سفیر ایران در سازمان ملل معرفی شد.<ref>[http://isna.ir/ISNA/NewsView.aspx?ID=News-1096192&Lang=P فریدون آدمیت در بیمارستان بستری شد - ایسنا]</ref>
آدمیت در سال ۱۳۵۷ ش که برخی نویسندگان برای بار دوم [[کانون نویسندگان]] را به منزله یک کانون صنفی راه انداختند ریاست نخستین جلسه عمومی کانون را برعهده گرفت ولی چندی بعد از آن کناره‌گیری کرد.
 
خط ۷۸:
آثار آدمیت دورهٔ زمانی میان [[جنبش تنباکو]] (۱۲۶۹ ه‍ ش) تا [[استبداد صغیر]] (۱۲۹۰ ه‍ ش) را شامل می‌شود.<ref>[http://www.bbc.co.uk/persian/arts/story/2007/10/071003_an-aa-adamyat.shtml ۳۰ سال انتظار برای چاپ کتابی از فریدون آدمیت - بی‌بی‌سی فارسی]</ref>
* ''[[امیر کبیر و ایران]]''، ۱۳۲۳٫۲۴، [[انتشارات خوارزمی]]
* ''جزایر بحرین: تحقیق در تاریخ دیپلماسی و حقوق بین‌الملل" به زبان انگلیسی در [[نیویورک]]/ ترجمه فارسی از : علیرضا پلاسید ،پلاسید، نشر گستره ، 1394گستره، ۱۳۹۴
* ''فکرِ آزادی و مقدمه [[نهضت مشروطیت ایران]]''، ۱۳۴۰
* ''اندیشه‌های [[طالبوف تبریزی]]''، ۱۳۴۶
خط ۱۰۰:
* http://www.qabas.org/farsi/mashrooteh/amoze4/ch4.htm
* http://www.qabas.org/farsi/mashrooteh/amoze4/ch3.htm
* http://naghed.net/Maghale_ha/Kasravi.htm-->%3E
 
== رفتار دکتر آدمیت در برابر دستگاه حکومت شاه ==
خط ۱۰۹:
 
تعقیب مذاکرات روز شنبه دوم شهریورماه و پیشنهادِ جناب‌عالی مبنی بر این که علتِ معذور بودنِ خود را از قبولِ نمایندگیِ دولت در کمیسیونِ «تعریفِ تجاوزِ» مللِ متحد کتباً اعلام دارم، اینک مطلب را هرچه کوتاه‌تر و فشرده‌تر باطلاع می‌رسانم:ـ
چند سالِ پیش که مسآله تعریفِ تجاوز در مللِ متحد مورد گفتگو و مطالعه بود، این‌جانب و دکتر «آلفارو» که حالا قاضیِ «دیوانِ بین‌المللیِ دادگستری» است فرمولِ مشترکی درخصوصِ تعریفِ تجاوز عرضه داشتیم که در گزارشِ کمیسیونِ مجمعِ عمومیِ مللِ متحد منتشر گشته‌است. در انطباقِ عملیِ این فرمول نسبت به ماجرایِ [[جنگ ویتنام|ویتنام]] و [[جنگ اعراب و اسرائیل|جنگِ عرب و اسراییل]] - دولتِ آمریکا و اسراییل متجاوز شناخته می‌شوند و ضمانتِ اجراهایِ مندرج در منشورِ مللِ متحد شاملِ حالِ هردو می‌گردد. هرگاه در کمیسیونِ اخیر نماینده دیگری از طرفِ دولتِ شاهنشاهی شرکت می‌جست خود را مقید به فرمولِ پیشمهادیِ گذشته اینجانب نمی‌دانست و به همین ماخذمآخذ بیاناتِ نماینده سابقِ ایران برای ایشان کاملاً الزام‌آور نبود. اساساً می‌توانست موضوع را به نحو دیگری برداشت کند که آن دشواری پیش نیاید. ـ
اما هرآیینه اینجانب در آن کمیسیون شرکت می‌نمودم ناگزیر به دفاعِ همان فرمولِ سابقِ خود برمی خاستمبرمی‌خاستم و به هر قطعنامه‌ای که احیاناً بر آن پایه مطرح می‌گردید رایِ موافق می‌دادم. به عبارتِ دیگر آمریکا و اسراییل را متجاوز می‌شناختم و از نکوهشِ کارنامه اعمالِ آنان باز نمی‌ایستادم.بازنمی‌ایستادم؛ و هرگاه امروز آن کمیسیون برپا می‌گشت همان رویه را در مورد تعرض شوروی نسبت به چکسلواکی اتخاذ می‌نمودم. زیرا حکومتِ قانون تبعیض بردار نیست و آمریکا و روسیه و اسراییل هیچ‌کدام در تعدی دستِ کمی از دیگری ندارد و هرسه متجاوزند و سیاستِ هر سه دولت در خورِ تقبیح و محکوم کردن. هر شیوه دیگری در کمیسیونِ مزبور پیش می‌گرفتم بر اعتبار و حیثیتِ این‌جانب به عنوانِ نماینده سابق چیزی نمی‌افزود. برعکس مرا به بی‌اعتقادی در گفتار و نااستواری در عقیده منسوب می‌کردند. بی‌گمان تصدیق می‌فرمایید که این تغییرِ روش از طرفِ شخصِ واحد و معینی در دستگاه‌هایِ بین‌المللی پسندیده نیست. ـ
دیگر این که این‌جانب ناسلامتی یکی از داورهایِ «دیوانِ دائمی داوری» هستم و مجمعِ عمومی مللِ متحد نیز آن را اِبرام کرده‌است. شایسته داورِ بین‌الملل نیست که روزی خودش قاعده و فرمولی را عرضه بدارد و روزِ دیگر که پایِ انطباقِ عملیِ آن به میان کشیده می‌شود از آن روی برتابد و زیرِ پا نهد. راستش این‌که این‌جور کارها با آیینِ زندگیِ نگارنده سازگار نیست گرچه سنت متبوع و مذهب مختار باشد. هر کدام از آن دو سبب که عرض شد کافی بود که مرا از آن ماموریتمأموریت معاف گردانیده باشد. این‌گونه امور همه وقت و همه‌جا و در هر نظامِ مدنی پیش می‌آید و قابلِ تفاهم شمرده می‌شود. حقیقت این که وزارتخانه متبوع به حق می‌بایستی خرسند گشته باشد که از قبولِ آن مآموریت خود را معذور دانستم. این نکته نیز ناگفته نماند که مسئولیتِ امر مطلقاً و منحصراً به عهده خودِ این‌جانب است.است؛ و هر اداره و شخصِ دیگری از هرگونه مسئولیتی یک‌سره آزاد و مبراست زیرا همکارانِ محترم حسن نیت را به کمال رسانیده‌اند، و از ایشان تشکرِ قلبی دارم. بیش از این تصدیع نمی‌دهم. ـ
 
امضا
خط ۱۱۹:
 
== انتقادات ==
آدمیت مخالفانی از طیف مذهبی و غیرمذهبی دارد. برخی از نیروهای غیرمذهبی ایران به خاطر توجه او به نقش روحانیون در مشروطه و برخی از مذهبی‌ها هم به خاطر توجه او به نیروهای غیرمذهبی و روشنفکران غیرمذهبی. همچنین برخی از اقلیت‌های مذهبی چون بهاییان به خاطر دیدگاه‌های او دربارهدربارهٔ [[بهاءالله]] منتقد او هستند و برخی از چپ‌ها به دلیل مواضع او، به او انتقاد دارند.<ref name="autogenerated1" />
 
به ادعای [[عبدالله شهبازی]]، وی [[آرامش دوستدار]] را به دلیل اینکه [[بهاءالله]] را در زمرهٔ پیامبران بزرگ الهی از جمله [[موسی]]، [[عیسی]]، [[زرتشت]] و [[محمد]] می‌آورد، شارلاتانی می‌خواند که می‌خواهد مردم را تحمیق کند.<ref name="autogenerated2" />
 
[[نیارکی]] در «نگاهی منتقدانه به زندگی، تاریخ‌نگاری و اندیشهٔ سیاسی آدمیت» اظهار می‌کند که: فریدون آدمیت در طول زندگی خود، همواره مورد حمایت دستگاه حاکمهٔ [[دودمان پهلوی|پهلوی]] بود. هنگامی که به عنوان سفیر ایران در هند در سال [[۱۳۴۲]] منصوب شد، شاه در استوارنامهٔ او چنین آورد: «... لازم می‌دانیم یکی از مأمورین شایسته و مورد اعتماد خود را به سمت سفیرکبیر و نمایندهٔ فوق‌العاده در آن کشور تعیین نماییم...».<ref name="zamaneh.info" />
 
وی غالب نوشته‌های آدمیت در را زمینهٔ اندیشه‌های غیر دینی، از سری نوشته‌های دسته اول می‌داند که در آنها می‌کوشد اندیشهٔ دینی را در جامعه ناکارآمد جلوه دهد. وی معتقد است آدمیت از تمام رویدادها و اندیشه‌های معاصر تاریخ ایران، افکار پیشتازان فکری سکولار نهضت مشروطه را برگزیده‌است و این نشان‌دهندهٔ نوعی همگرایی وی با بینش غیردینی و خردگرایی صرف متفکران آن دوره می‌باشد.<ref name="zamaneh.info" />
 
== منابع ==
{{پانویس|۲|اندازه=ریز}}
* [http://www.hamshahri.org/news-47299.aspx زندگینامه: فریدون آدمیت (۱۲۹۹-۱۳۸۷)]
* دانشنامه دانش‌گستر، موسسهمؤسسه علمی- فرهنگی دانش‌گستر، ۱۳۸۹ .
 
== پیوند به بیرون ==