آنتاگونیست گیرنده: تفاوت میان نسخه‌ها

محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
Hamid Hassani (بحث | مشارکت‌ها)
Rezabot (بحث | مشارکت‌ها)
جز ربات ردهٔ همسنگ (۲۶) +املا+مرتب+تمیز (۱۲.۵ core): + رده:فارماکودینامیک
خط ۱:
[[پرونده:Antagonist 2.png|leftچپ|thumbبندانگشتی|200px|آنتاگونیست با اشغال محل آگونیست در گیرنده‌سلول فعالیت آن را محدود می‌کند]]
 
'''آنتاگونیست''' {{انگلیسی|Antagonist}} در [[فارماکولوژی]] و [[بیوشیمی]] کاربرد دارد و نوعی [[لیگاند (بیوشیمی)|لیگاند]] و ماده‌شیمیایی قابل پیوند با [[گیرنده (بیوشیمی)|گیرندهٔ‌سلولی]] و یا گونه‌ای دارو است که در [[سلول]] با اتصال به گیرنده‌های آن سلول عمل پیوند ''لیگاند-گیرنده'' را انجام داده ولی باعث هیچ‌گونه پاسخ و واکنش از سوی سلول نمی‌شود. آنتاگونیست در فارماکولوژی تقلیدکننده عمل یک [[آگونیست]] در سلول است ولی با مسدود کردن محل اتصال (سایت فعال) مانع از اتصال و عمل آگونیست می‌گردد یا به اصطلاح عمل را انجام می‌دهد ولی تأثیر نمی‌کند.<ref>دیکشنری پزشکی ''دورلند''</ref><ref>[http://www.pdg.cnb.uam.es/cursos/Barcelona2002/pages/Farmac/Comput_Lab/Guia_Glaxo/chap2c.html Pharmacology Guide: In vitro pharmacology: concentration-response curves]</ref>
خط ۹:
 
== فارماکودینامیک ==
[[گیرنده (بیوشیمی)|گیرنده‌های زیستی‌سلولی]] دارای محل‌های ویژه‌ای بنام سایت فعال هستند که بخاطر شکل خاصی که دارند فقط قابلیت [[پیوند شیمیایی|پیوند]] با موادی مرتبط (لیگاند مربوطه) را پیدا می‌کنند که پس از پیوند، واکنش انجام شونده منجر به پاسخی دیگر می‌شود (باز شدنبازشدن یک [[غشای یاخته|کانال غشایی]] و یا تولید یک ماده‌شیمیایی). حال اگر ماده‌ای بتواند با تقلید قسمتی از بدنه پروتئینی لیگاند، در سایت فعال قرار گیرد ولی بخاطر نقص و کمبود ساختاری ادامه روند مختل شود (مثلاً کانال باز نشده و یا ماده‌مورد نیاز تولید نشود) و همچنین بخاطر اشغال سایت از پیوند [[آگونیست]] هم جلوگیری کند، بخشی از واکنش‌های سلولی موردنیاز بدن حذف می‌گردد. از این خاصیت در [[فارماکولوژی]] برای درمان برخی نارسایی‌ها و یا بیماری‌ها می‌توان استفاده نمود.<ref>فیزیولوژی گایتون؛ ''آرتور گایتون، بازنویسی علی حائری روحانی''</ref> گاهی برخی [[سم]]وم (مثلاً سم نیش مار) با بلوک کردن یک گیرنده باعث مختل شدن [[متابولیسم|سوخت‌وساز سلولی]] شده و می‌تواند خطر مرگ را نیز بدنبال داشته‌باشد.
 
== انواع ==
* آنتاگونیست رقابتی: هنگامیکه افزایش غلظت یک آنتاگونیست می‌تواند پاسخ به غلظتهای ثابت یک آگونیست را مهار کند. (مثلاً برخی شل‌کننده عضلات بعنوان آنتاگونیست رقابتی می‌توانند، اثر آگونیست [[استیل کولین]] را خنثی کنند)
* آنتاگونیست غیررقابتی: وقتی حتی افزایش غلظت آگونیست نتواند آنتاگونیست غلبه کند و درهرحال آنتاگونیست به بلوک گیرنده ادامه دهد.
* ''آگونیست'' ناقص: اگر یک آگونیست با نشستن بر سایت فعال، عمل مطلوب را بطور ناقص انجام دهد یعنی کمتر از آنچه یک آگونیست کامل می‌توانست در سلول ایجاد کند.
 
=== انتخابی و غیر انتخابی ===
هنگامی‌که در مورد [[آگونیست]] و یا [[آنتاگونیست]] بر روی [[گیرنده (بیوشیمی)|گیرنده‌ها]] سخن گفته می‌شود باید به یاد داشته باشیم که خود گیرنده‌ها دارای انواعی مختلف (مانند آلفا یک و آلفا دو و غیره) هستند. اگر یک دارو پس از ورود به بدن تمامی گیرنده‌های هم‌نام (مثلامثلاً آلفا) را به‌کار بیاندازدبیندازد یک آگونیست (یا آنتاگونیست) غیرانتخابی، و اگر با ورود به بدن تنها یک رده ویژه از یک گیرنده (مثلامثلاً آلفا دو) را تحریک کند، آن آگونیست (و یا آنتاگونیست) انتخابی (اختصاصی) نام دارد. در [[فارماکولوژی]] این دو مبحث انتخابی و غیر انتخابی بسیار مهم هستند. چراکه گاهی یک داروی راه انداز گیرنده و یا بلوک کننده آن به صورت غیر انتخابی می‌تواند با تأثیر مثبت بر یک [[سلول]] و یا [[اندام]] همزمان بر گیرنده مشابه در سلول و یا اندام دیگر اثری منفی ایجاد کند.
 
== برگشت‌پذیر و برگشت‌ناپذیر ==
خط ۳۱:
{{پانویس|۲}}
 
[[رده:ورارسانی پیام]]
[[رده:آنتاگونیست‌های گیرنده]]
[[رده:داروشناسی]]
[[رده:زیست‌شناسی یاخته‌ای]]
[[رده:فارماکودینامیک]]
[[رده:فیزیولوژی]]
[[رده:ورارسانی پیام]]