آنتیبیوتیک: تفاوت میان نسخهها
محتوای حذفشده محتوای افزودهشده
Kamranazad (بحث | مشارکتها) جز ←جایگزینی با [[وپ:اشتباه|اشتباهیاب]]: موثر⟸مؤثر، بیماریزا⟸بیماریزا، ، درمالزی⟸در مالزی، ، میکروارگانیسمها⟸میکروارگانیسمها، ، میک... |
|||
خط ۱:
[[پرونده:Vancomysin AntimicrobAgentsChemother 1990 1342 commons.jpg|thumb]]
'''پادزیست'''{{نشانه|۱}} یا '''آنتی بیوتیک''' {{به فرانسوی|Antibiotique}} به صورت کلی فراورده یا مادهای است که از یک [[میکروارگانیسم]] تولید یا از آن گرفته میشود و میکروارگانیسمهای دیگر را از بین میبرد یا مانع آنها میشود. اما در کاربرد معمولتر این تعریف شامل انواع صناعی آنتیبیوتیکها همچون سولفونامیدها و کینولونها میشود. انواع مختلف آنتیبیوتیکها از لحاظ خصوصیات شیمیایی، فیزیکی، داروشناسی، طیف ضد میکروبی و مکانیسم عمل با هم متفاوت هستند.<ref name=autogenerated1>GOODMAN & GILMAN'S THE PHARMACOLOGICAL BASIS OF THERAPEUTICS - 11th Ed. (2006)</ref>
آنتی بیوتیکهای وسیع الطّیف، آنهایی هستند که در مقابل انواع مختلف [[میکرو ارگانیسم
▲آنتی بیوتیکهای وسیع الطّیف، آنهایی هستند که در مقابل انواع مختلف [[میکرو ارگانیسم|میکرو ارگانیسمها]] فعّال میباشند. مانند [[تتراسایکلین]] که در مقابل بسیاری از باکتریهای گرم منفی، [[کلامیدیا]]، [[مایکوپلاسما]] و [[ریکتزیا|ریکتزیاها]] مؤثر است. آنتی بیوتیکهای با طیف محدود، آنهایی هستند که فقط در مقابل یک میکرو ارگانیسم یا طیف بسیار محدودی از میکروارگانیسمها فعّال میباشند؛ مانند [[وانکومایسین]] که عمدتاً در مقابل کوکسیهای [[گرم مثبت]] مانند [[استافیلوکوک|استافیلوکوکها]] و [[انتروکوک|انتروکوکها]] مورد استفاده قرار میگیرند.
== اطلاعات اولیه ==
آنتی بیوتیکها مواد شیمیایی هستند که از دو راه طبیعی و ساختگی به دست میآیند. آنتیبیوتیکهای طبیعی از میکروارگانیسمهایی مانند [[قارچ
آنتی بیوتیکها به دو گروه عمدهٔ آنتی بیوتیکهای [[باکتریوسید]]، که باعث کشتن سلول بیماریزا میشوند و [[باکتریواستاتیک]]، که باعث توقف رشد و ثابت ماندن تعداد سلول بیماریزا هستند
نوعی ژن مقاوم در برابر آنتی بیوتیک کولیستین که پیش از این در کشور چین کشف شده بود، در مالزی نیز شناسایی شد. این ژن که از آن به عنوان 'ام. سی.آر. وان' یاد
== تاریخچه ==
مدتها قبل از کشف پنیسیلین بشر آموخته بود بطور تجربی بعضی مواد خام را به عنوان عامل ضد میکروب مورد استفاده قرار دهد.
کشف اولین ماده آنتیبیوتیک به سال ۱۹۲۸ توسط [[الکساندر فلمینگ]] صورت گرفت، او به طور اتفاقی متوجه اثر ضدباکتریایی ماده مترشحه توسط قارچ [[پنیسیلیوم نوتاتوم]] شد. هاوارد فلوری Howard Florey این ماده را تخلیص کرد و با تجویز آن موفق به درمان عفونتها به روش سیستمیک شد. پس از این یافته دانشمندان مواد طبیعی دیگری را هم به عنوان آنتیبیوتیک به دست آوردند شامل تتراسایکلین، استرپتومایسین و سفالوسپورینها. پس از شناسایی ساختار این مواد توسط شیمیدانها، با ایجاد تغییرات در آنها انواع صناعی آنتیبیوتیکها تولید شدند. در نهایت انواع جدید کاملاً صناعی آنتیبیوتیکها با اثر بخشی بیشتر و ثبات شیمیایی بیشتر نیز تولید شدند.<ref>Modern Pharmacology With
Clinical Applications, 6th ed. p510
== انواع آنتیبیوتیکها و مکانیسم اثر ==
سطر ۲۰ ⟵ ۲۱:
=== جلوگیری از ساخت دیواره سلولی باکتری ===
شامل گروه بتالاکتامها (پنی سیلین، سفالوسپورینها و کارباپنمها و...) و سایکلوسرین، ونکومایسین و باسیتراسین.
=== تغییر در عملکرد [[غشاء سلولی]] ===
سطر ۲۷ ⟵ ۲۸:
=== مهار [[پروتئین سازی]] ===
این دسته با اتصال به اجزا ۳۰S و ۵۰S ریبوزوم باکتری باعث مهار
گروه دیگر از این دسته با اتصال به جزء ۳۰S ریبوزوم باعث مهار دائمی پروتئین سازی شده و باکتریوسید هستند همچون آمینوگلیکوزیدها.
سطر ۴۳ ⟵ ۴۴:
! !! مکانیسم عمل!! داروها
|-
!
|'''جلوگیری از ساخت دیواره سلولی'''|| [[پنی سیلین
|-
!
|'''مهار پروتئین سازی''' || [[کلرامفنیکل]]، [[ماکرولید
|-
!
|'''جلوگیری از ساخت اسیدهای نوکلئیک''' || [[سولفونامید
|-
!
|'''تغییر در عملکرد غشاء سلولی''' || [[پلی میکسین]]، [[آمفوتریسین B]]، [[نیستاتین]]، [[کتوکونازول]]
|-
!
|'''سایر مکانیسمهای اثر''' || [[ایزونیازید]]، [[مترونیدازول]]، [[اتامبوتول]]، [[پیرازینامید]]، [[گریزوفولوین]]، [[پنتامیدین]]
|}
سطر ۶۳ ⟵ ۶۴:
|آنتی بیوتیک||تاریخ کشف||منبع||ماهیت شیمیایی||موارد مصرف اختصاصی
|-
|[[پنیسیلین]]||۱۹۲۹||پنیسیلیوم نوتاتوم||دیپپتید||علیه باکتریهای گرم مثبت، گونوککها، مننگوکوکها و اسپیروکت
|-
|[[استرپتومایسین]]||۱۹۴۴||استرپتومیسس تری رئوس||گلوکوزید بازی||علیه سالمونلا و در درمان بیماری سل
|-
|[[نئومایسین]]||۱۹۴۹||استرپتومیسس فرادی||آمینو گلوکوزید||علیه باکتریهای گرم مثبت و منفی و بکار رفتن آن به عنوان ضدعفونی کننده موضعی و عمومی
|-
|[[نیستاتین]]||۱۹۵۱||استرپتومیسس نورسئی||نامشخص||مؤثر علیه قارچ کاندیدا آلبیکنس و سایر قارچها
|-
|[[کانامایسین]]||۱۹۵۷||استرپتومیسس نیوئوس||آمینو گلیکوزید||مؤثر علیه استافیلوکوکوس طلایی و اغلب باکتریهای گرم منفی بجز سودوموناس و درمان عفونت مجاری ادراری
سطر ۷۵ ⟵ ۷۶:
== خصوصیات آنتیبیوتیک موفق برای درمان بیماریها ==
یک آنتی بیوتیک وقتی میتواند برای درمان بیماریها با موفقیت بکار رود که دارای خصوصیات زیر باشد.
روی عامل بیماری اثر داشته باشد بدون اینکه آثار جانبی سمی قابل توجهی ایجاد نماید.
سطر ۸۳ ⟵ ۸۴:
سرعت دتوکسیفیکاسیون (سم زدایی) و دفع دارو از بدن به گونهای باشد که غلظت کافی را برای مدت معینی در خون نگاه داشته و احتیاجی به دوزهای مکرر نباشد.
دفع دارو به حد کافی سریع و کامل باشد و پس از قطع مصرف دارو بطور کامل دفع گردد.{منبع}
== مقاومت علیه آنتی بیوتیکها ==
{{اصلی|مقاومت به آنتی بیوتیک}}
'''مقاومت به آنتی بیوتیک''' یعنی [[میکروب
این پدیده کل جامعه انسانی را به خطر میاندازد به طوری که خطر آن را به [[تروریسم]] تشبیه کردهاند.<ref>{{یادکرد وب |نویسنده = |نشانی= http://www.bbc.co.uk/persian/science/2013/03/130311_l42_vid_antibiotics.shtml |عنوان= خطر باکتریهای مقاوم شده در برابر آنتی بیوتیکها| ناشر =
در هر یک میلیون تقسیم سلولی یک جهش یافته را میتوان یافت که به یک آنتی بیوتیک مقاوم باشد. هر گاه این جهش در بیمار تحت درمان با آنتی بیوتیک رخ دهد، جهش یافته قدرت زنده ماندن بیشتر از سایر میکروارگانیسمهای میزبان را دارا بوده و در مدت کوتاهی تعداد آنها افزایش مییابد و از این رو درمان با همان آنتی بیوتیک نتیجه مطلوبی بدست
==
آنتیبیوتیکها از شایعترین داروهای مورد استفاده نابجا هستند. نتیجه کاربرد وسیع آنتیبیوتیکها به وجود آمدن عوامل بیماریزای مقاوم بوده که خود نیاز به تولید همیشگی انواع جدیدتر آنتیبیوتیکها را ایجاد کرده. متأسفانه سرعت توسعه داروهای جدیدتر کاهش قابل توجهی یافته
برخی متخصصان عوارض دیگری را نیز برای استفاده بیش از حد آنتی
== پانویس ==
{{نشانه|۱}}واژههای مصوب فرهنگستان زبان و ادب فارسی
== منابع ==
* دانشنامه رشد
* مالک نژاد، پرویز.
{{پانویس|۲}}
{{ویکیانبار-رده|Antibiotics}}
|