'''نزهتنامه علایی''' کتابی است که [[شهمردان بن ابوالخیر]] آن برای یکی از امرای بنی کاکویه به نام علأالدولهعلأالدوله ابوکالیجار گرشاسپ بن علی بن فرامرز (امارتش از ۱۰۹۵ تا ۱۱۱۹) تألیف کرده استاست.
دایرةالمعارفی است در باب هر نوع مواد [[آلی]] و غیرآلی،غیرآلی، ولی همیشههمیشه بهصورتی کاملاً خرافیخرافی. از لحاظ علمی این کتاب بیارزش است،است، ولی مجموعهٴ جالبی از خرافاتی را تشکیل میدهد که در سدهٴ دوازدهم،دوازدهم، در [[ایران]] وجود داشتداشت. مسلماً بسیاری از ایناین خرافات مربوط به پیش از اسلام،اسلام، استاست.
ویلهلمویلهلم پرْتْـش در فهرست کتابهای [[فارسی]] کتابخانهٴ گوتا (ص ۳۰ ـ ۳۶۳۰–۳۶)، با تفصیل و [[هرمان اته]] در فهرست کتابهای [[فارسی]] [[بادلیان]] به اختصار (مجموعهٴ ۹۰۶ ـ ۹۰۸۹۰۶–۹۰۸) آن را توصیف کردهاند.