قلعه زیویه: تفاوت میان نسخه‌ها

'''دژ زیویه''' ( ایزیرتو - Izirtu ) یا ارگ حکومتی بخشی از اقوام ایرانی که در محوطه‌ای به همین نام قرار داشت. این محوطه بر رأس کوهی در ۵۵ کیلومتری جنوب شرقی شهر سقز در استان کردستان ایران واقع است. سابقهٔ پویایی و فعالیت در این دژ حداقل به دوران [[آمادای|مادها]] و [[ماننا]]ها در حدود ۷۰۰ پ م مورخ است.

== دیرینگی ارگ زیویه ==

این دژ شامل تالارها، حیاط، اتاق‌های متعدد، تالار ستوندار، انبار غله، ورودی اصلی و پلکان سنگی است. در این دژ گنجینه‌ای باستانی یافت شده که در بر گیرنده تشت بزرگ مفرغی مزّین به نقوش جنگجویان آشوری است که در نقوش آن عناصری از طلا، نقره و عاج به کار گرفته شده است. مهم‌ترین اشیای به دست آمده از این منطقه سر عقاب زرین و گردن‌بندهای طلایی است.<ref>[http://www.iranatlas.info/regional%20prehistoric/ziwie/zivie.htm ایران‌اطلس]: بازدید: ژانویه ۲۰۱۳.</ref>

ناحیه‌ای که گنجینه زیویه در آن یافت شده است در سده هفتم پیش از میلاد جزو سرزمین ماننا بوده است که با مادها علیه آشوری‌ها همدست شده بودند. مانناها در حدود ۶۶۰-۶۵۹ پیش از میلاد از اسکیت‌ها شکست خوردند و سرزمین آنها به دست اسکیت‌ها افتاد و و [[اسکیت‌های اشکودا|اسکیت‌ها]] توانستند با استفاده از استقرار در سرزمین مانناها بر مادها برتری یابند. در گنجیه زیویه تاثیرات هنر اسکیتی نیز دیده می‌شود.<ref>وابستگی سکنهٔ دژ زیویه به سکاها یا اسکیت‌ها فعلافعلاً فرضی بیش نیست</ref><ref name="ReferenceA">بهزادی، رقیه: قوم‌های کم‌شناخته کهن: ماناها. در نشریه: «چیستا» خرداد و تیر ۱۳۷۱ - شماره ۸۹ و ۹۰. ص۱۰۵۲.</ref>

=== عقیده باستان‌شناسان ===

به‌به عقیدهٔ [[باستان شناسان]] در اشیاء مکشوف که نفوذ هنرهای مختلف در آن دیده می‌شود کار جواهرسازان محلی [[ماننا]] است که در ناحیه شرقی [[دریاچه اورمیه]] مسکن داشته‌اند و مرکب از قبایل آسیانی یعنی مردمی که پیش از آریایی‌ها در ایران و آسیای غربی مسکن داشته‌اند، بودند. و به تدریج مجذوب هنر و فرهنگ ایرانی شدند. در سالنامه [[سارگون دوم|سارگون دوّم]] پادشاه آشور، از ویران شدن[[ایزیرتو]] پایتخت مانناها و زیبیه که شاید همان زیویه باشد ذکری به‌میان آمده است. در روزگار [[آشور بانی‌پال]] کشور ماننا تحت نفوذ آشور قرار داشت و بعد از سقوط [[نینوا]] در ۶۱۲ پیش از میلاد، ماننا جزو قلمرو دولت ماد و سپس حکومت هخامنشیان قرار گرفت.<ref name="ReferenceA"/>

=== رابطه‌ٔ اسکیت‌ها ===

== پانویس ==

== منابع ==