شهرستان قیر و کارزین: تفاوت میان نسخه‌ها

محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
Karzinkarzin (بحث | مشارکت‌ها)
مقاله اضافات داشت.
خط ۱۰:
|جمعیت=
|زبان=[[ترکی قشقایی]]، [[فارسی]]
|مذهب= شيعهشیعه
|ارتفاع=
|پیش‌شماره=071۰۷۱
|وب‌گاه=
|بخش‌ها= [[بخش مرکزی شهرستان قیر و کارزین|بخش مرکزی]] - [[بخش افزر]]}}
 
'''شهرستان قیر و کارزین''' یکی از شهرستانهای [[استان فارس]] [[ایران]] با مرکزیت شهر [[قیر (شهر)|قیر]] است.
این شهرستان با وسعتی قریب به ۳۴۰۰ کیلومتر مربع آب و هوایی گرم و سوزان در فصل تابستان و هوایی خنک و نسبتاً سرد در فصل زمستان دارد. ارتفاع آن از سطح دریا ۷۵۰ متر و میانگین بارندگی ۲۵۰ میلی‌متر در سال می‌باشد. این شهرستان پنج شهر به نام‌های کارزین،قير،کارزین، قیر، افزر، امام شهر و مبارک‌آباد دارد. شهرستان قیر و کارزین با شهرستان‌های [[فیروزآباد]]، [[جهرم]]، [[خنج]] و [[فراشبند]] هم‌مرز است.<ref name=projectsarasiab>{{یادکرد وب |نویسنده = |نشانی= http://chtn.ir/Default.aspx?tabid=84&articleType=ArticleView&articleId=60234|عنوان= بهره‌برداری از فاز نخست پروژه گردشگری «سرآسیاب قیر» | ناشر = سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی وگردشگری |تاریخ = 12 خرداد 1387 |تاریخ بازبینی=}}</ref>
 
شهر كارزينکارزین از توابع شهرستان مهم ترينمهم‌ترین شهر از نظر رشد جمعيت،كشاورزي،موقعيتجمعیت، استراتژيكکشاورزی، موقعیت استراتژیک و ... در ايناین شهرستان مي باشدمی‌باشد.
 
== تقسیمات کشوری ==
خط ۳۶:
قیروکارزین با قدمتی بیش از هزار سال جزء ولایت اردشیر خوره یکی از پنج ولایت فارس در زمان ساسانیان بوده است.<ref name=newholidays>{{یادکرد وب |نویسنده = |نشانی= http://www.newholidays.ir/pages/4197 |عنوان=سرزمین پریان | ناشر =هفته نامه تعطیلات نو |تاریخ = |تاریخ بازبینی=}}</ref>
 
علت نامیدن این شهر به نام قیر مربوط به دوره سلجوقیان می‌باشد که قلعه پرگان نشانگر حاکمیت آنان بر این محدودهٔ جغرافیای است. قیر در زبان پهلوی به معنی مرز است وعلت این نامگذاری قرار گرفتن این شهر بر روی مرز گرما و سرما است. به طوری که اگر ۱۰ کیلومتر از قیر به سمت شمال حرکت کنیم به طبیعت و آب و هوای سردسیری بر می‌خوریمبرمی‌خوریم و اگر از قیر ۱۰ کیلومتر به سمت جنوب حرکت کنیم به آب و هوا وطبیعت گرمسیری برمیخوریمبرمی‌خوریم.<ref name="newholidays" />
 
از جمله حوادثی که در این شهرستان رخ داده است می‌توان به زلزله سال ۱۳۵۱ شمسی اشاره کرد که به طور کلی این شهرستان را مخروبه کرد و مردم این شهرستان ناچار به کوچ از آن منطقه شدند و شهری که در حال حاضر به قیر مشهور است مقداری از این سرزمینی است فاصله دارد که غیر این سابقه تاریخی را دارد زیرا مردم این منطقه بعد از این زلزله مهیب مکان خود را تغییر دادند و شهر قیری که چنین قدمتی دارد اکنون جز مخروبه‌هایی از آن باقی نمانده است و در قسمت جنوبی قیر کنونی واقع می‌باشد.<ref name="newholidays" />
 
== مفاخر شهر كارزينکارزین ==
دانشمند و فرهیخته شیخ ابوطاهر مجد الدین محمد یعقوب کارزینی صاحب قاموس شریف
 
و...
 
== كارزينکارزین در لغت نامه دهخدا ==
کارزین . (اِخ ) شهری است به فارس . (انساب سمعانی ورق 470۴۷۰ ب ) (معجم البلدان ). یاقوت این کلمه رابه فتح راء و کسر زاء آورده است . شهری وسط است و گرمسیر و در آنجا درختان خرما بسیار، آبش از رود زکان است و قلعه ٔقلعهٔ محکمی دارد. (از نزهة القلوب چ لیسترانج ،لیسترانج، المقالة الثالثه ص 118۱۱۸). و نیز رجوع به ص 119۱۱۹ و 134۱۳۴ و 186۱۸۶ و 217۲۱۷ از همین کتاب شود. کارزین شهرکی نیکو بوده است و از بسیاری ظلم خراب شده است . (فارسنامه ٔفارسنامهٔ ابن البلخی ص 135۱۳۵). و نیز رجوع به ص 140۱۴۰ و 159۱۵۹ از همین کتاب شود. نام شهرکی است از بلاد فارس که در طرف اصطخر اتفاق افتاده است . (انجمن آرا) (آنندراج ). شهر کارزین کرسی نشین کوادخره یا قبادخره در پارس بوده است . (از یشتها ج 2۲ ص 311۳۱۱ تفسیر استاد پورداود). صاحب وصاف بیت ذیل را... در ج 4۴ ص 446۴۴۶ آورده :
گر کارزین نگردد جویم بفال خوب
معبر که گشت چهره ٔچهرهٔ آمال همچو قیر.
کارزین و جویم و فال و قیر همه اسامی بلوکاتی است در فارس ومعبر نام قدیم قسمت جنوبی سواحل شرقی شبه جزیره ٔجزیرهٔ هندوستان بوده که در نقشه هاینقشه‌های امروزه بنام سواحل «کرماندل » معروف است . (شدالازار جنید شیرازی چ محمد قزوینی و عباس اقبالاقبال، ، حاشیه ٔحاشیهٔ ص 100۱۰۰). صاحب قاموس که مسقط الرأس او بتصریح خود او قریه ٔقریهٔ کارزین بوده [ «و کارزین بَلدٌ بفارس و به وُلدت ُ - قاموس » ] آرد: کارزین ... بکلی متصل ببلوک اَبزَر است . (ایضاً شدالازار حاشیه ٔحاشیهٔ ص 215۲۱۵). کارزین بلوک معروفی است در فارس و قصبه ٔقصبهٔ آن بلوک نیز که بهمین اسم موسوم است مسقط الرأس فیروز آبادی صاحب قاموس است بتصریح خود او در ماده ٔمادهٔ «ک ر ز». (ایضاً شدالازار حاشیه ٔحاشیهٔ ص 448۴۴۸).
 
== مردم‌شناسی و جمعیت ==
جمعیت این شهرستان بر طبق سرشماری سال ۱۳۸۵، برابر با ۱۰۷٫۴۰۶ نفر بوده است.<ref name="آمار">{{یادکرد درگاه ملی آمار|۱۳۸۵}}</ref>
 
دین اکثریت [[اسلام]] و مذهب [[شیعه دوازده امامی]] می‌باشد. زبان مردم [[فارسی]] است و همچنین در دهستان افزر و زاخرویه و همچنین بخش‌های جنوبی شهر قیر (محله موصلوها) و روستای بندوبست زبان مادری آنها [[فارسی]] می‌باشد.<ref name="newholidays" />
 
'''جمعیت''' بر اساس گزارشات مرکز آمار کشور در سرشماری سال ۱۳۹۰:
 
جمعیت کل شهرستان ۶۵۰۴۵ هزار نفر{{سخ}}
 
جمعیت مردان ۳۱۹۴۵ نفر{{سخ}}
 
جمعیت زنان ۳۳۱۰۰ نفر{{سخ}}
 
جمعیت شهری ۳۸۲۴۷ نفر{{سخ}}
 
جمعیت روستایی ۲۶۶۱۷ نفر{{سخ}}
 
جمعیت غیر ساکن ۱۹۰۰۰ نفر{{سخ}}
 
جمعیت فعال ۵۶۰۰۰ نفر{{سخ}}
 
نرخ بیکاری ۱۴٪
خط ۸۱:
 
این شهرستان دارای ۶۰۰ هزار رأس دام سبک، ۶۰۰۰ رأس دام سنگین، ۴۰۰ کلنی زنبور عسل و مقدار معتنابهی تولیدات دامی می‌باشد.
این شهرستان از نظر منابع طبیعی و پدیده‌های زیست محیطیزیست‌محیطی یکی از شهرستان‌های غنی استان می‌باشد.
 
شهرستان قیر وکارزین از نظر [[صنایع دستی]] همچون [[قالیبافی]]، [[گلیم بافی]]، [[جاجیم بافی]] و… دارای ظرفیت‌های بسیار بالایی است ولیکن از نظر صنایع جدید بهره چندانی جز کارگاه‌های محلی، ایستگاه سیلندر پرکنی گاز و … ندارد، ولی سهم صنایع دستی در تولید ناخالص شهرستان چشمگیر است.<ref name="newholidays" />
 
مع الوصف مبحث کارخانجات ذرت خشک کنی، بسته بندیبسته‌بندی و صنایع تبدیلی در آستانه تحولی جدید است. ضمن اینکه شهرستان از نظر رشد و توسعه دامپروری بصورت مکانیزه نیز در آستانه پیشرفتی قابل می‌باشد.
 
=== کشاورزی ===
این شهرستان وضعیت خوبی از نظر تولید مرکبات و خرما دارد. به طوری که در زمینه تولید لیموشیرین رتبهٔ اول در فارس و از نظر کیفیت لیموشیرین کشت شده رتبهٔ اول در جهان را داراست.<ref name="newholidays" />
بیش از ۲۰ درصد خرمای استان فارس در شهرستان قیروکارزین تولید می‌شود. ارقام مرغوب خرمای شهرستان قیروکارزین زاهدی، شاهانی، هلیله، خاسویی و کبکاب است که بخشی از این محصول هم به کشورهای امارات متحده عربی، افغانستان، پاکستان، قزاقستان، قرقیزستان و دیگر کشورها صادر می‌شود.
بیش از ۲۷ هزار تن خرما از نخلستان‌های شهرستان قیروکارزین برداشت شود.
خط ۱۱۱:
- محصولات عمده زراعی شامل: گندم، جو، برنج، ذرت، کنجد، کلزا، حبوبات، جالیز، گوجه
 
- تعداد چاههایچاه‌های کشاورزی: ۳۸۸۸۸ حلقه چاه
 
- تعداد چاههایچاه‌های عمیق: ۲۶۵۲ حلقه چاه
 
- تعداد چاههایچاه‌های عمیق برقدار: ۸۰۵ حلقه چاه
 
- تعداد چاههایچاه‌های نیمه عمیق دستی: ۱۲۳۶ حلقه چاه
 
- تعداد کاریزها: ۴۸ رشته
خط ۱۳۳:
- تعداد واحدهای صنعتی فعال: یک مورد شامل کارخانه ذرت خشک کنی
- تعداد شاغلین در صنعت: ۴ نفر
- اسامی واحدهای صنعتی فعال و غیر فعالغیرفعال: کارخانه ذرت خشک کنی{{مدرک}}
 
== جاذبه‌ها گردشگری ==
خط ۱۴۰:
* [[قلعه پرگان]]
* [[نقش رستم (قیر)]] نقش برجسته سرباز پارتی
* مسجد کردشول<ref name="projectsarasiab" />
* مسجد و حمام قدیمی کارزین<ref name=projectsarasiab />
* مقبره سید تاج الدین محمد<ref name=projectsarasiab />
* امامزاده سبزپوشان<ref name=projectsarasiab />
* قلعه شاه بربر<ref name=projectsarasiab />
* [[آب انبار]]های متعدد قدیمی<ref name=projectsarasiab />
* مسجد بلال
* گردنه شاهزاده عبداله
خط ۱۶۲:
* سد سلمان فارسی
* تفرجگاه آبسکویه
* كوهکوه چال كفتاريکفتاری كارزينکارزین
* مقبره شهدا گمنام كارزينکارزین
 
== وضعیت آموزش و پرورش ==
خط ۱۸۰:
=== امکانات تربیت بدنی ===
۱- دو سالن بدنسازی در شهر قیر
۲- یک سالن بدنسازی و سه سالن ورزشيورزشی ديگردیگر در شهر کارزین
۳- دو سالن بدنسازی در امام شهر
۴- سالن بدنسازی در مبارک‌آباد
خط ۱۹۶:
 
== خدمات زیر بنایی ==
الف، راههاراه‌ها:
- طول راههایراه‌های آسفالته و فرعی: ۴۴۹ کیلومتر
- طول راههایراه‌های در دست احداث: ۲۱ کیلومتر
- طول راههایراه‌های روستایی: ۲۶۹ کیلومتر
 
ج، ارتباطات: