غده فوق کلیوی: تفاوت میان نسخه‌ها
محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
جز ←جایگزینی با [[وپ:اشتباه|اشتباهیاب]]: هیدروزن⟸هیدروژن، |
جز اصلاح پیوند به صفحه ابهام‌زدایی با استفاده از AWB |
||
خط ۲۰:
}}
'''غدد فوق کلیوی''' یا '''غده های آدرنال'''(Adrenal) یک جفت غده درون‌ریز هستند که هر کدام بر روی [[کلیه|کلیه‌ها]] قرار دارند و وزن هر غده حدود ۵ گرم است. هر غده از دو بخش قشر(Cortex) و مغز یا مدولا(Medulla) تشکیل شده است که هرکدام از این دو بخش [[هورمون|هورمون‌های]] جداگانه‌ای ترشح می کند.
== بخش قشری غده آدرنال ==
خط ۳۲:
== اثرات فیزیولوژیک هورمون‌های قشر آدرنال ==
هورمون‌های قشر آدرنال دارای اثر مینرالوکورتیکوئیدی (آلدوسترون) و گلوکوکورتیکوئیدی (کورتیزول) و اثرات ضعیف آندروژنی هستند.
کورتیزول دارای اثر مینرالوکورتیکوئیدی مختصری نیز است ولی اثر آلدوسترون در احتباس سدیم ۵۰۰ برابر قوی‌تر از کورتیزول است. با توجه به میزان ترشح آلدوسترون (۱۵۰ میکروگرم) و کورتیزول (۲۰ تا ۲۵ میلی گرم) در شبانه روز مسلم است که اثرات گلوکوکورتیکوئیدی منحصر به کورتیزول است و این هورمون بعلت ترشح بسیار زیادتر از آلدوسترون، قسمتی از اثرات مینرالوکورتیکوئیدی در بدن را نیز انجام می‌دهد.
خط ۴۱:
۱.اثر در سوخت و ساز مواد قندی: اثر اصلی کورتیزول هنگامیکه گلوکز مورد احتیاج نباشد، افزایش ذخیره [[گلیکوژن]] در [[کبد]] و به مقدار کمتر در عضلات و قلب است. ولی در شرایط بی غذایی موجب می‌شود که بافتهای مهم بدن گلوکز کافی دریافت کنند، اگر فردی از خوردن غذا خودداری کند پس از مدتی ذخیره گلوکز تمام می شود، در صورتیکه وجود گلوکز برای فعالیت مغز ضروری است. در چنین شرایطی کورتیزول از طرق مختلفی [[قند]] خون را افزایش می‌دهد.
۲.اثر بر سیستم عصبی : تغییرات میزان کورتیزول سبب تغییراتی در آستانه حس‌ها، [[حافظه (جانداران)|حافظه]]، [[هوش]] و تمرکز مغزی می شود. این اثرات در کمبود کورتیزول بصورت [[افسردگی]]، خمودگی و ندرتاً [[روان پریشی]] و نیز تغییراتی در حس‌های [[شنوایی]]، [[چشایی]] و [[بویایی]] می‌گردد. این تغییرات احتمالاً از طریق کاهش جریان خون مغزی و اثر بر هدایت جریان‌های عصبی و تحریک پذیری سلول‌های عصبی ایجاد می‌شوند.
۳.اثرات ضد التهابی : کورتیزول از طریق کاهش نفوذپذیری [[مویرگ|مویرگ‌ها]] از نشت پلاسما بداخل بافتها جلوگیری کرده و سبب کاهش التهاب و التیام سریعتر زخم‌ها می‌گردد.
خط ۷۰:
{{پانویس}}
* {{یادکرد| کتاب=آناتومی انسانی پایه |نویسنده=حسن زاده طاهری،محمد مهدی. ابراهیم زاده بیدسکان،علیرضا| ناشر= جهاد دانشگاهی مشهد|نوبت چاپ=دوم|سال=1387|شابک=9463241815}}
* سایت پزشکان ایران [http://pezeshkan.org/?p=12181]
{{دستگاه‌ها و اندام‌های بدن}}
{{هورمون‌ها}}
[[رده:سیستم غدد درون‌ریز]]
[[رده:شکم]]
| |||