گذرنامه: تفاوت میان نسخه‌ها

محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۱:
{{منبع کم}}
[[پرونده:Biometrie reisepass deutsch.jpg|بندانگشتی|چپ|یک گذرنامهٔ آلمانی با [[تراشه|تراشهٔ]] [[زیست‌سنجشی]].]]
[[پرونده:Gozarname10.jpg|بندانگشتی|چپ|یک گذرنامهٔ ایرانی در دورهٔ [[دودمان پهلوی|سلسلهٔ پهلوی]].]]
 
'''گُذَرنامه''' یا '''پاسپورت''' یکی از مدارک شناسایی رسمی است که از سوی دولت‌ها برای شهروندانشان صادر می‌شود.
با این مدرک دولت مربوطه از دیگر دولت‌ها اجازه می‌خواهد تا به شهروندان مربوطه اجازه گذر از و یا ورود به خاک آن کشورها را بدهند. به اجازه‌ای که به این منظور از دیگر دولت‌ها گرفته می‌شود [[روادید]] یا [[ویزا]] گفته می‌شود.
 
در قدیم به گذرنامه «تذکره مرور» گفته می‌شد.
 
گذرنامه از یک سو مجوز خروج از کشور است که تابع سیاست داخلی آن کشور است. زیرا مردم بعضی کشورها مانند [[کره شمالی]] و در گذشته شهروندان [[کوبا]] و کشورهای [[بلوک شرق]] حق سفر به بیرون از کشور را نداشتند. از سوی دیگر، گذرنامه، تضمین کننده امنیت و حقوق مسافر در قلمرو دیگر کشورها به معنی پذیرش آن از سوی کشور مبدا است. این موضوع، تابع قدرت سیاسی و بین المللی کشور صادر کننده گذرنامه است.
 
== تعریف قانونی گذرنامه ==
بر طبق ماده ۱ قانون گذرنامه، گذرنامه سندی است که از طرف مقامات دارای صلاحیت مذکور در این قانون برای مسافرت اتباع ایران به خارج و یا اقامت در خارج از کشور و یا مسافرت از خارج به ایران داده می‌شود.
 
[[پرونده:Passport persian.jpg|بندانگشتی|چپ|290px|گذرنامهٔ پیشین ایران]]
[[File:Pass port-persian 1393.jpg|thumb|بندانگشتی|چپ|290px|گذرنامهٔ هوشمند کنونی ایران (از ۱۳۹۳)]]
 
== تاریخچه ==
یکی از اولین اشاره‌ها به کاغذهایی که به عنوان گذرنامه مورد استفاده قرار می‌گرفته است در کتاب مقدس عبری یافت می‌شود، در آیه کتاب مقدس، نحمیا ۹–۲:۷ مربوط به ۴۵۰ سال پیش از میلاد مسیح،مسیح اعتقادو بردر اینکتاب مقدس [[یهودی|یهودیان]] است. بنا بر [[عهد عتیق]] ([[تورات]]) که [[نحمیا]] از یهودیان شناخته شده که در کاخ شوش مباشر [[اردشیر یکم (هخامنشی)|اردشیر یکم هخامنشی]] بود، برای سفر به [[یهودیه]] از اردشیر یکم نامه‌ایی دریافت می‌کند تا تضمینی برای به سلامت عبور کردن از اراضی تحت سلطه دیگر فرمانروایان باشد.<ref>{{یادکرد وب|نام خانوادگی=|نویسنده=|نام=|کد زبان=|تاریخ=|وب‌گاه=|نشانی=http://www.bbc.com/persian/blogs/2015/11/151106_l44_nazeran_passport_iran|عنوان=یک قرن گذرنامه؛ گذرنامه ایرانی کجای کار است؟ - بی‌بی‌سی فارسی، ۱۷ آبان ۱۳۹۴|ناشر=|بازبینی=}}</ref>
 
اما گذرنامه به معنای امروزی آن، در اواخر [[سده ۱۹ (میلادی)|قرن نوزدهم میلادی]] رایج شد. کشورهایی مانند [[امپراتوری بریتانیا]] برای تسهیل سفر اتباع خود در سراسر قلمرو خود، گذرنامه‌ای ایجاد کرد که تنها یک برگ داشت.
 
== نگارخانه ==
<gallery widths="200px" heights="200px" perrow="۵">
[[پرونده:Biometrie reisepass deutsch.jpg|بندانگشتی|چپ|یک گذرنامهٔ آلمانی با [[تراشه|تراشهٔ]] [[زیست‌سنجشی]].]]
[[پرونده:Gozarname10.jpg|بندانگشتی|چپ|یک گذرنامهٔ ایرانی در دورهٔ [[دودمان پهلوی|سلسلهٔ پهلوی]].]]
[[پرونده:Passport persian.jpg|بندانگشتی|چپ|290px|گذرنامهٔ پیشین ایران]]
[[File:Pass port-persian 1393.jpg|thumb|بندانگشتی|چپ|290px|گذرنامهٔ هوشمند کنونی ایران (از ۱۳۹۳)]]
</gallery>
 
== جستارهای وابسته ==