|
[[پرونده:Psalms_Scroll.jpg|چپleft|بندانگشتیthumb|250px|طومار زبور به همراه رو نویسی از آن.]]
'''طومارهای بحر المیّت''' دست‌نوشته‌های کهنی هستند که در کرانه شمال غربی [[بحر المیّت]] در نزدیکی وادی قمران بین سال‌های ۱۹۴۷ تا ۱۹۵۶ میلادی کشف شده‌است. این طومارها بیشتر به [[زبان عبری]] نوشته شده‌اند و شامل نسخه‌هایی از [[عهد عتیق]] انجیل هستند.
یافته‌ها شامل ۱۵۰۰۰ قطعه از ۸۰۰ تا ۹۰۰ نوشتار بوده که در طی سده‌های سوم تا دوم پیش از میلاد به نگارش درآمده‌اند. بیشتر پژوهندگان بر این باورند که این نوشته‌ها که در یازده غار پیدا شده‌اند متعلق به یک گروه فرقه‌ای خاص از یهودیان به نام [[اسنی‌ها]] می‌باشد. این گروه از یهودیان معتقد بودند که دنیا به شکل مشخصی میان نیروهای خوب و نیروهای شیطانی تقسیم شده‌است. آنها خود را از بقیه یهودیان جدا کرده بودند و زندگی اجتماعی تشکیل داده بودند که توسط یک رهبر «[[ماشیح]]گونه»<ref>messianic</ref> هدایت می‌شد. نزدیک بودن زمان تألیف این نوشته‌ها به سده یکم میلادی اطلاعاتی دربارهٔ پیدایش مسیحیت و برهمکنش مسیحیان آغازین و آداب و رسوم مذهبی یهودیان فراهم می‌کند.<ref>Britannica Concise Encyclopedia: Dead Sea Scrolls</ref>
در سال ۱۹۴۷ میلادی در منطقه قمران <ref>Qumran</ref> در [[کرانه باختری]] طومارهایی کشف شد که در پژوهش‌های مربوط به آئین [[یهودیت]] و [[مسیحیت]] اهمیت به سزائی داشت.
[[پرونده:Qumran.jpeg| بندانگشتیthumb|250px| غار هاییغارهایی که دستنوشتهها در آنها یافت شد.]] ▼چوپانی از قبائل بومی ساکن این منطقه بز گله‌اش را گم می‌کند. هنگام جستجو جهت یافتن آن، به غاری می‌رسد. سنگی را در این غار می‌اندازد. در این هنگام صدای برخورد این سنگ با ظرفی سفالین، باعث کنجکاوی او می‌شود. پس از ورود به این غار، خمره‌ای سفالین در این غار می‌یابد که درون آن طومارهای قدیمی وجود داشت<ref>ورمز، گزا، النصوص الکامله لمخطوطات البحر المیت، ترجمه دکتر سهیل زکّار، دار قتیبه، چاپ اول، سال ۲۰۰۶، ص۲۹ </ref>.
انتشار این دست‌نوشته‌هادستنوشته‌ها دهه‌های زیادی طول کشیده و این خود باعث مجادلاتی میان پژوهندگان شده‌است. تا سال ۲۰۰۷ میلادی، [[انتشارات دانشگاه آکسفورد ]] هنوز دو جلد از مجموعه (در حال حاضر ۳۹ جلدی) «یافته‌ها در بیایان یهودیه»<ref>Discoveries in the Judaean Desert</ref> را در دست تهیه دارد. مسئولان این پروژه رسماً دلیل عدم انتشار قسمتهای باقی‌ماندهباقی مانده را مسائل «دینی، سیاسی» عنوان کرده‌است.{{fact}} ▼
یافته‌ها شامل بخش‌هایی از تقریباً تمامی کتاب‌های موجود در [[عهد عتیق]] ( شاید به استثناء [[کتاب استر]]) می‌باشد. این موضوع اهمیت شایانی دارد زیرا نسخه‌های در دست پژوهندگان، پیش از این اکتشافات، قرن‌ها دیرتر نوشته شده بودند. این موضوع قابلیت مقایسه نسخه‌های کنونی عهد عتیق با نسخ قدیمی آن را فراهم می‌کند. ▼و این سرآغاز کشفیات طومارهای دریای مرده بود. پس از این که مسئولین محلی، پی به وجود این طومارها می‌برند، عملیات باستان‌شناسی را در این منطقه آغاز می‌کنند. تا سال ۱۹۵۸ کلّ طومارهایی که در یازده غار از غارهای این منطقه قرار داشت، کشف می‌شوند<ref>سومر، دوبون؛ مخطوطات قمران، البحر المیت؛ ترجمه موسی دیب الخوری، دارالطلیعه الجدیده، چاپ اول، ۱۹۹۸، ج۱، ص۲۳</ref>.
== هویت نویسندگان طومارها ==
نویسندگان این طومارها جمعی از یهودیان بودند که دارای نگرشی عرفانی بودند. این گروه به نام [[اسنی‌ها]]<ref> Essins</ref> شهرت یافتند. یهودیان اسنی به خاطر آن که با آموزه‌های [[یهودیان صدوقی]] (یهودیان معبد) مخالف بودند، ناچار شدند از شهرها خارج شوند و در منطقه قمران سکنی گزینند. این عرفای یهودی، در این منطقه آزادانه به عبادت و انجام اعمال عبادی خود مشغول شدند<ref> F.F. Bruce, Second Thoughts On The Dead Sea Scrolls. Paternoster Press, 1956 p.112</ref>. "پلینی کبیر" مورخ رومی به وجود این تجمعات در این منطقه اشاره کرده است<ref>بنتلی، جیمز؛ اکتشاف الکتاب المقدس، قیام المسیح فی سیناء؛ ترجمه آسیا محمد الطریحی، سینا للنشر، ص۱۴۹</ref>.
== محتوای طومارها ==
▲یافته‌ها شامل بخش‌هایی از تقریباً تمامی کتاب‌های موجود در [[عهد عتیق]] (به استثناء [[کتاب استر]]) می‌باشد. این موضوع اهمیت شایانی دارد زیرا نسخه‌های در دست پژوهندگان، پیش از این اکتشافات، قرن‌ها دیرتر نوشته شده بودند. این موضوع قابلیت مقایسه نسخه‌های کنونی عهد عتیق با نسخ قدیمی آن را فراهم می‌کند.
در حالی که برخی از کتب مقدس یافت شده تفاوت ناچیزی با متن [[عهد عتیق]] سنتی (یا [[مسوره‌ای]]) دارد، برخی از دست‌نوشته‌های یافت شده از کتاب [[سفر خروج]] (یکی از کتب تورات)، و [[سموئیل]] که در غار شماره چهار یافت شده‌اند، تفاوت چشمگیری، هم در نحوه بیان و هم در محتوا، با متن امروزی شان دارند. وجود اختلافات متنی زیاد، کارشناسان را به سمت پذیرش این نظریه که متن عهد عتیق در دست ما بر پایه سه خانواده از منابع تدوین شده‌است:
[[متن مسوره‌ای]]، متن عبری اصلی [[هفتادگانی]] و [[تورات سامری]]. به صورت فزاینده‌ای دانشوران بیشتری به این نتیجه رسیده‌اند که متن عهد عتیق پیش از استاندارد و قانونمند شدنش در سال ۱۰۰ میلادی بسیار روان بوده‌است.<ref> Brian M. Fagan, Charlotte Beck, ''The Oxford Companion to Archeology'', entry on the «Dead sea scrolls» , Oxford University Press, ۱۹۹۶ 1996</ref>
[[پرونده:Deadseascrolls.jpg| بندانگشتیthumb|250px| تکه هاییتکه‌هایی از دستنوشتهها در موزه باستان شناسیباستان‌شناسی امانعمان]] ▼=== مطالعه و بررسی این طومارها ===
این طومارها در موزه‌ای در [[شهر قدس]] نگهداری می‌شد و تحقیقات علمی در مورد آن زیر نظر کمیسیونی هشت نفره و به ریاست کشیشی فرانسوی به نام رونالد دو وو<ref>Roland de Vaux</ref> آغاز شد.
پس از این که این شهر در ژوئن سال ۱۹۶۷ توسط اسرائیل اشغال شد، کلّ این طومارها (به جز طوماری مسی که در موزه‌ای در کشور اردن نگهداری می‌شد) در اختیار آنها قرار گرفت<ref>ورمز، گزا، پیشین، ص۳۵ </ref>.
به تدریج این طومارها ترجمه و منتشر شد. ولی از همان ابتدا، انتشار این طومارها موجب بروز جدالی پایان‌ناپذیر شد.
طبق اخباری که مسئولان ناظر بر نشر این طومارها منتشر کردند، تمام طومارهایی که در این منطقه کشف شد، انتشار یافت و در اختیار پژوهش گران قرار گرفت.
== انتشار طومارها ==
▲[[پرونده:Qumran.jpeg|بندانگشتی|250px|غار هایی که دستنوشتهها در آنها یافت شد.]]
▲انتشار این دستنوشتهها دهه‌های زیادی طول کشیده و این خود باعث مجادلاتی میان پژوهندگان شده‌است. تا سال ۲۰۰۷ میلادی، [[انتشارات دانشگاه آکسفورد]] هنوز دو جلد از مجموعه (در حال حاضر ۳۹ جلدی) «یافته‌ها در بیایان یهودیه»<ref>Discoveries in the Judaean Desert</ref> را در دست تهیه دارد. مسئولان این پروژه رسماً دلیل عدم انتشار قسمتهای باقی‌مانده را مسائل «دینی، سیاسی» عنوان کرده‌است.{{fact}}
▲[[پرونده:Deadseascrolls.jpg|بندانگشتی|250px|تکه هایی از دستنوشتهها در موزه باستان شناسی امان]]
=== تردیدهایی در مورد ادعای انتشار تمامی متون کشف‌شده ===
بر اساس برخی گزارشها، تمام طومارهایی که از غار شمارهٔ چهار (که نسبت به سایر غارهای این منطقه، مهم‌ترین کشفیات در آن صورت گرفت) در قمران به دست آمد، منتشر نشد.<ref>مراجعه کنید: The People of the Dead Sea Scrolls, p27</ref>
در سال ۱۹۹۱ در لندن کتابی تحت عنوان «نیرنگ طومارهای دریای مرده»<ref>The Dead Sea Scrolls Deception</ref> منتشر شد. این کتاب توسط مایکل بایجنتس و ریچارد لایت نوشته شد. این دو محقق در این کتاب به طور صریح، [[واتیکان]] را به دخالت در کار ترجمه و نشر طومارهای قمران متهم کردند و ادعا نمودند که کلیسای کاتولیک رومی در تلاش است آن دسته مطالبی که در این طومارها آمده‌است و در تضاد با آموزه‌های کاتولیکی است، منتشر نشود.
== اهمیت این طومارها در شناخت مسیحیت ==
این طومارها از چند بُعد در مسیحیت‌شناسی، حائز اهمیت است.
این طومارها در زمانی بین قرن دوم پیش از میلاد تا نیمه‌ی دوم قرن اول میلادی، نگاشته شده است. و این همزمان با زندگی [[عیسی مسیح]] در منطقه بیت‌لحم و ناصره و قُدس است. و این سه منطقه در فاصله بسیار نزدیکی از قمران واقع شده است. هنگامی که خبر کشف این طومارها در قمران به دست آمد، محققان امید داشتند که اطلاعات جدیدی از زندگی [[عیسی مسیح]] به دست بیاورند. ولی نکته عجیب این جا بود که این طومارها هیچ اشاره‌ای به عیسی مسیح و زندگی وی نکرده بود<ref>پیشین، ص۱۱۵</ref>.
نکتة حائز اهمیت آن بود که این طومارها حاوی ۲۰۰ [[نسخه خطی]] از عهد قدیم بود. از آنجا که قدیمی‌ترین نسخه خطی عهد قدیم به قرن دهم میلادی بر می‌گردد، اکتشاف این نسخه‌ها در مستندسازی عهد عتیق و رفع اختلاف نسخه‌های آن اهمیت بسزائی داشت<ref>ورمز، گزا، پیشین، ص۴۰و ۴۱</ref>.
در سال ۱۹۹۲ نشریه ایندیپندنت، قسمتی از طومار مکاشفه‌ای آرامی به شماره 4Q246 که در غار شماره ۴ کشف شده بود را منتشر نمود. در این طومار در مورد آخرالزمان می‌گوید که فرزند خدا در آخرالزمان ظهور می‌کند و اوصافی که برای او بر می‌شمارد با اوصاف عیسی ناصری (که مسیحیان او را تنها فرزند خدا می‌دانند که در [[آخر الزمان]] ظهور می‌کند) مطابقت ندارد<ref>The Independent, Tuesday, 1 September 1992</ref>
این نکته بر خلاف آموزه‌های مسیحی است که مسیح را تنها فرزند خدا می‌داند که در آخر الزمان ظهور می‌کند.
== جستارهای وابسته ==
== پانویس ==
{{پانویس|۲|چپ‌چین=بله}}
{{کتاب‌های انجیل}}
{{اسفار کتاب مقدس}}
{{داده‌های کتابخانه‌ای}}
[[رده:طومارهای دریای مرده]]
[[رده:باستان‌شناسی]]
[[رده:کتاب مقدس]]
[[رده:متون یهودی]]
{{Link FA|eu}}
[[رده:نسخه‌های خطی]]
{{Link GA|cs}}
{{Link GA|de}}
[[af:Dooie See-rolle]]
[[ar:مخطوطات البحر المیت]]
[[bg:Кумрански ръкописи]]
[[ca:Manuscrits de la mar Morta]]
[[cs:Svitky od Mrtvého moře]]
[[da:Dødehavsrullerne]]
[[de:Schriftrollen vom Toten Meer]]
[[el:Χειρόγραφα της Νεκράς Θάλασσας]]
[[en:Dead Sea Scrolls]]
[[eo:Manuskriptoj de la Morta Maro]]
[[es:Manuscritos del Mar Muerto]]
[[eu:Itsaso Hileko Eskuizkribuak]]
[[fi:Kuolleenmeren kääröt]]
[[fr:Manuscrits de la mer Morte]]
[[he:מגילות ים המלח]]
[[hr:Svitci sa Mrtvog mora]]
[[hu:Holt-tengeri tekercsek]]
[[id:Naskah Laut Mati]]
[[it:Manoscritti del Mar Morto]]
[[ja:死海文書]]
[[jv:Naskah Laut Mati]]
[[ko:사해 문서]]
[[lb:Schrëftrulle vum Doudege Mier]]
[[ml:ചാവുകടൽ ചുരുളുകൾ]]
[[mr:मृत समुद्राचे बाड]]
[[nl:Dode Zee-rollen]]
[[no:Dødehavsrullene]]
[[pl:Rękopisy z Qumran]]
[[pt:Manuscritos do Mar Morto]]
[[ro:Manuscrisele de la Marea Moartă]]
[[ru:Кумранские рукописи]]
[[sh:Svici sa Mrtvog mora]]
[[simple:Dead Sea scrolls]]
[[sk:Zvitky od Mŕtveho mora]]
[[sl:Kumranski rokopisi]]
[[sr:Свици са Мртвог мора]]
[[sv:Dödahavsrullarna]]
[[th:ม้วนหนังสือแห่งทะเลสาบเดดซี]]
[[tr:Ölü Deniz parşömenleri]]
[[ur:بحیره مردار کی طومار]]
[[zh:死海古卷]]
| 