فریبرز: تفاوت میان نسخه‌ها
محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
بدون خلاصۀ ویرایش |
جز فریبرز برچسب: افزودن تگ‌های خالی |
||
خط ۱:
{{ Infobox
| bodystyle =
| bodyclass = vcard
| titlestyle =
| title =
| abovestyle = background: #CD853F
| aboveclass = fn org
| above = {{{نام|{{{نام‌اثر|{{PAGENAME}}}}}}}}
| imagestyle =
| captionstyle =
| image = [[پرونده:Picture 015.jpg|بندانگشتی|وسط|نگاره رزم رستم با اژدها]]
| caption = {{{عنوان تصویر|{{{برچسب‌تصویر|}}}}}}
| headerstyle = background: #F0E68C
| labelstyle =
| datastyle =
| header1 = از پهلوانان شاهنامه
| label2 = نام
| data2 = {{{نام|فریبرز}}}
| label3 = برادر
| data3 = {{{نام برادر|[[سیاوش]]}}}
| label4 =
| data4 = {{{شهرت|}}}
| label5 = عموی
| data5 = {{{عموی|[[کیخسرو]]}}}
| label6 = پـــدر
| data6 = {{{نام پدر|[[کیکاووس]]}}}
| label7 = نام مادر
| data7 = {{{نام مادر|}}}
| label8 = موطن
| data8 = {{{موطن|ایران}}}
| header9 = {{#اگر:{{{نام نبرد|{{{نام نبرد|مم}}}}}}{{{نوع جنگ|{{{نوع جنگ|}}}}}}{{{سال نبرد|}}}{{{سال نبرد|}}}{{{مدت نبر|}}}{{{مدت نبرد|}}}|جنگ‌ها}}
| label10 = جنگ‌ها
| data10 = {{{جنگ‌ها|}}}
| label11 = جنک اول
| data11 = {{{جنک اول|}}}
| label12 = جنگ دوم
| data12 = {{{نتیجه‌دوم|}}}
| label13 = نتیجه‌سوم
| data13 = {{{نتیجه‌سوم|}}}
| header14 = {{#اگر:{{{تولد|{{{سال تولد|}}}}}}{{{مرگ|{{{سال مرگ|}}}}}}{{{فرزندان|}}}{{{تعداد فرزندان|}}}|}}
| label15 = تولد
| data15 = {{{تولد|{{{تولد|}}}}}}
| label16 = مرگ
| data16 = {{{مرگ|{{{مرگ|}}}}}}
| label17 = فرزندان
| data17 = {{{فرزندان|{{{فرزندان|}}}}}}
| label18 =
| data18 = {{{همسر|{{{همسر|}}}}}}
}}<noinclude></noinclude>
'''فَریبُرز''' پسر کیکاوس و برادر سیاوش، از پهلوانان ایرانی در شاهنامهٔ فردوسی است. طبری و بلعمی نام او را به گونهٔ برزافره نوشته‌اند و ابن بلخی او را زرافه خوانده است. نویسندهٔ گمنام مجمل‌التواریخ نام او را برزافری نوشته است و گفته است که فردوسی نام او را به فریبرز دگرگون کرده تا در بحر متقارب که شاهنامه سروده شده بگنجد. نام برزافره شاید با نام Barzapharnes سردار اشکانی در پیوند باشد که در دوران پاکور اشکانی زندگی می‌کرد <ref name="iranica">{{یادکرد وب|نویسنده =Djalal Khaleghi-Motlagh |نشانی = http://www.iranicaonline.org/articles/fariborz-son-of-key-kavus |عنوان = FARĪBORZ| ناشر = ENCYCLOPÆDIA IRANICA|تاریخ = |تاریخ بازدید = ۱۲ آوریل ۲۰۱۶}}</ref>.
==فریبرز در شاهنامه==
بر پایهٔ شاهنامه، پس از بازگرداندن کیخسرو به ایران، کشمکشی بین [[طوس پسر نوذر|طوس]]، سپهسالار ایران، و گودرز درمی‌گیرد که کیخسرو شاه شود یا فریبزر <ref>که خود عموی کیخسرو بود</ref>. طوس بر این باور بود که کیخسرو که از تبار [[افراسیاب]] بوده، برای پادشاهی ایران خطرناک است و به یاری جنگجویانش از فریبزر پشتیبانی کرد. از آن سو [[گودرز]] نیز به کمک جنک‌آوران‌اش جانب [[کیخسرو]] را گرفت. برای فرونشاندن این تنش که چه کسی باید شاه ایران باشد تا آستانه جنگ داخلی تنش ادامه یافت، کیکاوس، شاه [[ایران در شاهنامه|ایران]] دستور داد که هر کس بتواند [[دژ بهمن]] در نزدیکی اردبیل را تسخیر نماید، شاه آیندهٔ ایران خواهد بود. قوای اهریمنی از این دژ پاسداری می‌کردند. فریبرز و طوس در گرفتن دژ ناتوان بودند، ولی کیخسرو به آسانی آن را به تصرف در آورد و اینگونه کشمکش از میان رفت و کیخسرو شاه ایران شد.{{پا|نام=iranica}}
===دوران زمامداری کیخسرو===
کیخسرو پس از جلوس بر تخت ایران، سپاهی به سپهسالاری طوس را به [[توران در شاهنامه|توران]] فرستاد تا '''کین سیاوش''' را از افراسیاب بازستانند. راه توران از دو مسیر بود ، نخست میسر طولانی و بیابانی مسیر دوم کوتاه و دژ [[فرود پسر سیاوش|فرود]] بر سر راه. کیخسرو به طوس سفارش کرد که از راه دژ کلات که فرود برادر کیخسرو در آن بود، راهی توران نشود. طوس این فرمان را نادیده گرفت و از همان راه، به توران رهسپار شد. پس از وقایع بسیار و کشته‌شدن فرود توسط سپاه ایران به فرماندهی [[طوس پسر نوذر|طوس]] به گونه‌ای ناخواسته، و شکست خوردن ایرانیان در نخستین نبرد با تورانیان، کیخسرو فریبرز را به جای طوس به سپهسالاری سپاه ایران بر گزید. فریبرز علی‌رغم هیچگونه دست‌آوردی در برابر توران، همچنان در منصب خویش ماند. مهمترین کار فریبرز کشتن [[کلباد پسر ویسه|گُلبادویسه]]، پهلوان تورانی در نبردی تن‌به‌تن بود. طبری و بلعمی نیز به این رویداد پرداخته‌اند و افزون بر آن نوشته‌اند که کیخسرو به فریبرز پیشکش‌های فراوان داد و او را به فرمانداری [[مُکران]] گماشت. برپایهٔ یک روایت الحاقی در شاهنامه، فریبرز به تشویق رستم با مادر کیخسرو که [[فرنگیس]] یا فریگیس نام داشت پیوند زناشویی بست.{{پا|نام=iranica}}
سرنوشت فریبرز نیز همچون چهار پهلوان ایرانی دیگر اینگونه بود که آنها در واپسین سفر کیخسرو به سوی پروردگار او را تا نزدیکی چشمه‌ای همراهی کردند و پس از آنکه کیخسرو [[سروش]] را دید به آسمان عروج کرد، همه پهلوانان در برف گرفتار شدند.{{پا|نام=iranica}}
====هفت‌خوان رستم====
فریبرز برای بار نخست دز زمان اوج شهرت و نام‌آوری [[رستم]] به منصه ظهور می‌رسد. کیکاووس در [[جنگ مازندران]] دچار نابینایی یا کم‌سویی گشت و پزشکان علاج بینایی‌اش را قطره‌ای از خون جگر [[دیو سفید]] تجویز کردند و اینک رستم پهلوان دیوسفید را هلاک و خون او را جهت مداوای چشم [[کیکاووس]] آورده است:
{{شعر}}
{{ب|به رستم چنین گفت کاووس کی|که ای گرد فرزانهٔ نیک‌پی}}
{{ب|به چشم من اندر چکان خون اوی|مگر باز بینم ترا نیز روی}}
{{ب|به چشمش چو اندر کشیدند خون|شد آن دیدهٔ تیره خورشیدگون}}
{{ب|نشست از بر تخت مازندران|ابا رستم و نامور مهتران}}
{{ب|چو طوس و '''فریبرز''' و گودرز و گیو|چو رهام و گرگین و فرهاد نیو<ref>شاهنامه. جلد دوم. کیکاووس، ص ۸۶</ref>}}
{{پایان شعر}}
== جستارهای وابسته ==
* [[فهرست پهلوانان ایرانی شاهنامه]]
==
==منابع==
*{{یادکرد کتاب | نام خانوادگی =حسین | نام =الهی قمشه‌ای| پیوند نویسنده =قمشه‌ای| عنوان =شاهنامه فردوسی | ترجمه = ناهید فرشادمهر| سال =۱۳۸۶ | ناشر =نشر محمد|مکان =تهران | شابک =۹۶۴-۵۵۶۶-۳۵-۵}}
==پیوند به بیرون==
{{شاهنامه}}
{{جغرافیای شاهنامه}}
{{تمدن شاهنامه}}
{{شاهنامه-خرد}}
[[رده:شخصیت‌های شاهنامه]]
[[رده:داستان‌های شاهنامه]]
[[رده:اساطیر ایرانی]]
| |||