دوره ششم مجلس شورای اسلامی: تفاوت میان نسخه‌ها

| image =

| image_size =

| caption =

| government =

| chamber1_image =

| chamber1_image_size =

| chamber1_image_alt =

| chamber1_leader2_type =

| chamber1_leader2 =

| chamber1_leader3_type =

| chamber1_leader3 =

| chamber1_leader4_type =

| chamber1_leader4 =

| session1_end =

{{اصلی|انتخابات مجلس شورای اسلامی (۱۳۷۸-۷۹۱۳۷۸–۷۹)}}

'''[[انتخابات]] ششمین دوره [[مجلس شورای اسلامی]]'''، در تاریخ [[۲۹ بهمن]] [[۱۳۷۸]] خورشیدی، برگزار گردید. از مجموع ۳۸٬۷۲۶٬۴۳۱نفر واجد شرایط رای دادن، '''۲۶٬۰۸۲٬۱۵۷''' نفر، در [[انتخابات]] شرکت کردند.

جلسهٔ گشایش مجلس در [[۷ خرداد]] [[۱۳۷۹]] آغاز شد و محمدعلی شیخ شوشتری نمایندهٔ [[شوشتر]] رییسرئیس سنی مجلس شد.

سپس [[سید محمد خاتمی]] رییس‌جمهوررئیس‌جمهور و [[عبدالواحد موسوی لاری]] [[وزارت کشور جمهوری اسلامی ایران|وزیر کشور]] سخنرانی کردند. [[وزیر کشور]] به کارشکنی‌های [[شورای نگهبان]] از جمله رد شمارش ماشینی آرا سه روز مانده به برگزاری انتخابات و ابطال تعرفه‌های رای در روزهای پایانی مانده به برگزاری و مشکلات عدیده‌ای که در شمارش آرا ایجاد کرده بود اشاره کرد.

=== هیئت‌رئیسهٔهیئت رئیسه موقت ===

در دومین جلسه مجلس در ۱۰ [[خرداد]] ۱۳۷۹ هیئت‌رئیسهٔ موقت انتخاب شدند. در این رای‌گیری [[مهدی کروبی]] با ۱۸۶ رای مثبت و ۶۳ رای ممتنع رییسرئیس مجلس شد و [[مجید انصاری]] با ۱۴۶ رای مثبت و [[ابوالقاسم سرحدی‌زاده]] با ۸۵ رای مثبت نیز نایب‌رییسنایب‌رئیس اول و دوم شده؛ [[سهیلا جلودارزاده]]، ناصر خالقی ،خالقی، [[محمد قمی]]، [[علی شکوری راد]]، [[اسماعیل جبارزاده]]، [[جلال جلالی‌زاده]] منشیان؛ تابش، [[سید حسین هاشمی]]، سازگارنژاد نیز کارپردازان موقت شدند.

تصمیم برای انتخاب [[کروبی]] به عنوان رییسرئیس مجلس ناشی از مصلحت سنجی و هماهنگی قبلی [[بهزاد نبوی]] و برای کاهش تنش در روابط مجلس ششم با [[جناح راست جمهوری اسلامی ایران|جناح راست]] و رهبری نظام بود.{{مدرک}}

با این حال هنگام انتخاب هیئت‌رئیسهٔ دایم دوتن از چهره‌های شاخص اصلاح‌طلب [[بهزاد نبوی]] و سید [[محمدرضا خاتمی]] به سمت نایب‌رئیسان اول ودوم مجلس ششم انتخاب شدند.

مهدی کروبی بلافاصله پس از انتخاب، طی سخنانی گفت که من یک سخنگو نیستم و جایگاه رییسرئیس [[قوه مقننه]] در حد رییسان دو قوه دیگر است.

همزمان با برگزاری جلسه دوم مجلس، "«انجمن‌های صنفی کارفرمایی ایران"» و "«کانون عالی شوراهای اسلامی کار"» (دو نهاد کارفرمایی و کارگری ایران) در بیانیه‌ای که از مذاکرات خود منتشر ساختند از تصمیم [[مجلس پنجم]] در اصلاح [[قانون کار]] و خارج کردن کارگاه‌های کمتر از پنج نفر از شمول این قانون اعتراض کرده و خواستار اصلاح آن در مجلس ششم شدند.{{مدرک}}

هیئت رییسهرئیسه دایم مجلس هماهنگی بیشتری با خواست افکار عمومی و نتیجه انتخابات داشت. گرچه کروبی همچنان به ریاست رسید، اما [[بهزاد نبوی]] (از سازمان مجاهدین انقلاب) و [[محمدرضا خاتمی]] از جبهه مشارکت نایب‌رییسنایب‌رئیس اول و دوم رییسرئیس انتخاب شدند. ۲۴۸ نماینده در رای گیریرای‌گیری حضور داشتند.<ref name="مشروح جلسات مجلس شورای اسلامی، دوره ششم، جلسه پنجم">{{یادکرد وب | اثر=کتابخانه، موزه و مرکز اسناد مجلس شورای اسلامی | عنوان=انتخاب هیئت رئیسه دائم مجلس شورای اسلامی | نشانی=http://www.ical.ir/index.php?option=com_mashrooh&view=session&id=2592&page=51346&Itemid=38 | تاریخ بازبینی=۰۹ اوت ۲۰۱۳}}</ref>

|رییسرئیس مجلس

|[[مهدی کروبی]]

|نایب‌رئیس اول

|کارپرداز

* رئیس [[فراکسیون]] اکثریت : [[علی‌اکبر محتشمی‌پور]]

* رئیس [[فراکسیون]] اقلیت : [[غلامعلی حدادعادل]]

همزمان با برگزاری افتتاحیه، [[اکبر هاشمی رفسنجانی]] (رییسرئیس [[مجمع تشخیص مصلحت نظام]]) که در شمارش رای‌ها توسط [[شورای نگهبان]] نفر آخر شد و با رایی پایینی از [[تهران]] به مجلس راه یافته بود کناره گرفت.<ref>{{یادکرد وب |نام خانوادگی= |نام= |عنوان=آمار جالب مشارکت و رتبه اول هایاول‌های تهران: از رکورد هاشمی تا ... |نشانی=http://www.asriran.com/fa/news/203666/آمار-جالب-مشارکت-و-رتبه-اول-های-تهران-از-رکورد-هاشمی-تا- |بازبینی= {{جا:تاریخ}}|اثر= |تاریخ= |ناشر=عصرایران |نشانی بایگانی= |تاریخ بایگانی= |کد زبان=}}</ref>

با تشکیل کارگروه بررسی اعتبارنامهٔ نمایندگان، از میان ۲۵۷ نماینده به اعتبارنامهٔ ۱۸ نفر مورد اعتراض قرار گرفت. اکثر این افراد از [[جناح راست جمهوری اسلامی ایران|نمایندگان جناح راست]] بودند که به مجلس راه یافته بودند. از جمله این افراد [[غلامعلی حدادعادل]] بود. بیش از ۱۲۰ نماینده اصلاح‌طلب اعتراض خود را به اعتبارنامهٔ [[غلامعلی حدادعادل]] که در بازشماری آرا توسط شورای نگهبان ،نگهبان، نهایتاً از رتبه ۳۳ تهران به رتبهٔ ۲۸ ارتقا پیدا کرد و در میان سی نماینده تهران به مجلس راه یافت.{{مدرک}}

=== دادگاه‌ها ،دادگاه‌ها، احکام قضایی و لغو مصونیت قضایی نمایندگان ===

نزدیک به شصت تن از نمایندگان مجلس ششم را [[قوه قضائیه]] به دادگاه فراخواند که از این میان احکام قضایی چهار نفر از آنان صادر و قطعی شد.<ref>[http://www.bbc.co.uk/persian/iran/story/2004/11/041116_mj-jb-iran-judciary-majli6.shtml احکام نمایندگان مجلس ششم اجرا می شودمی‌شود][[بی بی سیبی‌بی‌سی|وبگاه بی بی سیبی‌بی‌سی]]</ref>

[[حسین لقمانیان]] نمایندهٔ [[همدان]] دستگیر و به [[زندان اوین]] فرستاده شد تا دوره ده ساله حبس خود را طی کند. این اقدام که برخلاف اصل ۸۴ و ۸۶ [[قانون اساسی]] بود و «مصونیت پارلمانی نمایندگان» را «نقض» میمی‌کرد، کرد،بابا واکنش شدید و معترضانه یمعترضانهٔ نمایندگان مجلس ششم و دولت محمد خاتمی،احزابخاتمی، احزاب و فعالان سیاسی - اجتماعی رو به رو شد. سرانجام پس از بیست روز از زندانی شدن لقمانیان،واکنشلقمانیان، واکنش شدید [[مهدی کروبی]]، رییسرئیس مجلس ششم،قوهششم، قوه قضاییه را مجبور به آزادی حسین لقمانیان کرد.<ref>[http://www.aftabnews.ir/vdccpiq2bpq1s.html آفتاب - لقمانیان احضار شد<!-- عنوان تصحیح شده توسط ربات -->]</ref>[[مهدی کروبی]] از پشت تریبون مجلس اعلام کرد که اگر قوه قضائیه لقمانیان را آزاد نکند، او از ریاست مجلس استعفا می دهدمی‌دهد. پس از این سخنان، مهدی کروبی مجلس را ترک و به منزل خود رفت و گفت تا زمانی که این نماینده مجلس و دیگر نمایندگان مصونیت نداشته باشند، پا به مجلس نمی‌گذارد. ساعتی پس از این اعتراض مدنی که از سوی کروبی انجام شد،سرانجامشد، سرانجام با درخواست [[هاشمی شاهرودی|شاهرودی]] و موافقت [[سید علی خامنه‌ای]] حسین لقمانیان آزاد شد.<ref>[http://www.magiran.com/npview.asp?ID=1855501 روزنامه اعتماد ملي88ملی88/2/20: حسین لقمانيانلقمانیان رئیس ستاد استان همدان<!-- عنوان تصحیح شده توسط ربات -->]</ref> لقمانیان در شهریور ۱۳۸۴ بار دیگر از سوی شعبه یشعبهٔ هفتم بازپرسی دادسرای کارکنان دولت احضار شد.<ref>[http://www.aftabnews.ir/vdccpiq2bpq1s.html آفتاب - لقمانیان احضار شد<!-- عنوان تصحیح شده توسط ربات -->]</ref>

همچنین مجلس پنجم که در پی بی‌بندوباری روزنامه‌ها در آخرین روزهای فعالیت خود با اصلاح قانون مطبوعات محدودیت‌هایی برای روزنامه نگاران ایجاد کرد.<ref>نقد اندیشه‌ها، شیرازی علی ۱۳۷۹، -14۱۳۷۹،14-6764-964 ISBN ص ۱۱۹ و ۱۲۰; [[روزنامه جمهوری اسلامی]] ، ۱۲/۵/۱۳۷۹</ref> در چنین شرایطی مجلس ششم اصلاح قانون مطبوعات و بازگرداندن آن به وضعیت قبل را به عنوان یکی از نخستین اقدامات در دستور کار خود قرار داد که باعث بروز درگیری هایدرگیری‌های فیزیکی در صحن علنی شد و خاتمه یافت.

آنچه ما را بر آن داشت تا بدین صورت مصدع اوقات شویم حساسیت شرایط، فرصت اندک و بزرگی خطریست که پیش روی کشور است و با کمال تأسف نجواهای خیرخواهانه و پیشنهادهای آرام و مکتوم ما در سال‌های گذشته ره به جایی نبرده است پس اجازه دهید بر مبنای وظیفه شرعی و قانونی خود و تعهد و مسؤولیتی که در برابر خدا و مردم داریم، آنچه را به خیر و صلاح همه می‌دانیم با حضرتعالی، که بر اساس قانون اساسی _ یعنی میثاق ملی همه ما _ شخص اول کشور هستید در میان بگذاریم، به آن امید که این خیرخواهی منشاء آثار و برکات برای نظام باشد ... هنوز فضای سیاسی کشور را در سال از یاد نبرده ایمنبرده‌ایم که به دلایل گوناگون در عرصه سیاست خارجی، ایران در انزوای کامل و حتی کشور در معرض تهدید نظامی خارجی قرار داشت و متأسفانه وضعیت انفعال بر فضای سیاسی کشور حاکم بود اما دوم خرداد همه این تهدیدها را از بین برد ... اما هنوز دو سال از این نعمت بزرگ الهی نگذشته بود که جریانهایی که تا مدتی در بهت و حیرت ناشی از رأی مردم در دوم خرداد به سر می‌بردند، با برنامه‌ای حساب شده، برای فرصت سوزی و شکست آنچه اصلاحات نام گرفته و در برنامه رئیس جمهور تجلی یافته بود، به منظور بازگرداندن اوضاع به وضعیت قبل از دوم خرداد ،خرداد، فعال شدند سیاهه اقدامات تخریبی آنها طولانی و مکرر و اندوه‌بار است و به قول آقای خاتمی هر روز یک بحران آفریدند از آن جمله است قتل‌های زنجیره‌ای، جنایت کوی دانشگاه، تعطیلی مطبوعات و رسانه‌ها، دستگیری فعالان سیاسی، سرکوب دانشجویان و دانشگاهیان، اجرای علنی احکام قضایی بسیار کم سابقه، خنثی کردن تصمیمات مجلس و دولت و انتقال قدرت از آنها به نهادهایی مانند شورای نگهبان، مجمع تشخیص مصلحت، شورای انقلاب فرهنگی و حتی برتری دادن اساسنامه کمیته امداد و آئین‌نامه فروش وسائل اسقاطی نیروی انتظامی بر قوانین مصوب مجلس! بی اختیاربی‌اختیار و بی‌اراده کردن مدیران و مسؤولان اجرایی با پرونده‌سازی‌ها، مچگیری‌ها و تبلیغات سیاه، برخورد با نهادهای مستقل مدنی مانند احزاب، کانون وکلا، سازمان‌های علمی و پژوهشی و مؤسسات فرهنگی و نتیجه خواسته و ناخواسته این همه ،همه، جز این نبود که به مردم ایران و جهان نشان داده شود در ایران هیچ تغییری اتفاق نیفتاده و نخواهد افتاد و ثابت شود رأی مردمی که خواست اصلی آنها تغییر در روش‌ها و بینش‌ها بوده است، هیچ اثری ندارد و اعلام گردد که نهادهای مظهر اراده ملت قدرتی ندارند و آشکار شود که نهادهایی که باید کانون حل منازعه و مظهر حاکمیت ملی و جایگاه اجماع و وحدت ملی باشند، به دست تندترین نیروهای مخالف اصلاحات سپرده می‌شود، تا در نهایت رأی مردم بلاموضوع گردد ... اگر جام زهری باید نوشید قبل از آنکه کیان نظام و مهمتر از آن، استقلال و تمامیت ارضی کشور در مخاطره قرار گیرد باید نوشیده شود و بی تردید این برخورد خردمندانه و متواضعانه، از سوی ملت با همان پاداشی مواجه می شودمی‌شود که امام عزیز راحل روبرو شد "

درپی رویدادهای مجلس و برخوردها و رفتارهای نمایندگاننمایندگان، ،هنگامهنگام [[انتخابات]] [[مجلس هفتم]] [[شورای نگهبان]] با اعمال [[نظارت استصوابی]] حدود نیمی از نامزدان را به بهانهٔ نداشتن پایبندی عملی به [[اسلام]] یا ثابت نشدن این پایبندی برای شورای نگهبان ردصلاحیت کرد. در میان ردصلاحیت‌شدگان،ردصلاحیت شدگان، جمع زیادی از نمایندگان [[اصلاح‌طلب]] مجلس ششم بودند. ۱۳۹ نماینده، در اعتراض به ردصلاحیت‌ها در ساخمان مجلس بست نشستند. فرجام ایشان با بی‌اثر ماندن اعتراض‌ها و برگزاری [[انتخابات]] [[مجلس هفتم (جمهوری اسلامی)|مجلس هفتم]] سر موعد مقرر، [[استعفا]] دادند.<ref>[http://www.bbc.co.uk/persian/iran/story/2004/02/040201_a_mps_resignation.shtml اسامی نمایندگانی که استعفا داده‌اند] '' (بی بی سیبی‌بی‌سی فارسی)