سنگ‌نوشته‌های هخامنشیان: تفاوت میان نسخه‌ها

==== کتیبه اردشیر یکم ====

{{اصلی|کتیبه اردشیر یکم در تخت جمشید}}

کتیبه [[اردشیر یکم]] در تخت جمشید یکی از چندین کتیبه موجود در تخت جمشید است که از دوران [[هخامنشیان]] به جا مانده‌است. این کتیبه نشان می‌دهد که او نیز از پدر خود [[خشایارشا]] و نیایش [[داریوش بزرگ]] در دین پیروی کرده و پیرو کیش اهورایی بوده‌است.<ref>{{پک|shahannameh.ir||ک=وبگاه ایران باستان، شاهنامه|ص=}}</ref>

 

==== کتیبه داریوش بزرگ ====

{{اصلی|کتیبه داریوش بزرگ در کاخ آپادانای شوش}}

کتیبه داریوش بزرگ در کاخ آپادانای شوش، یکی از [[کتیبه|الواح]] ارزشمندی است که متعلق به دوران [[هخامنشیان]] می‌باشد. این لوح در یکی از دروازه‌های [[کاخ آپادانا (شوش)|کاخ آپادانا شوش]] کشف شده‌است. در سال [[۱۹۱۱ (میلادی)]] [[ژاک دو مورگان]] و [[رولاند دو مکوئنم]] با حفاری در کاخ آپادانای شوش موفق به این اکتشاف شدند. این [[کتیبه|لوحه]] تاریخی که از [[خاک رس]] می‌باشد، در [[موزه لوور]] نگهداری می‌شود. کتیبه [[داریوش بزرگ]]، دارای ابعاد ۴۲ در ۴۲ [[سانتی‌متر]] است و قسمتی از آن از بین رفته‌است. کتیبه داریوش بزرگ در کاخ آپادانای شوش به [[خط]] پارسی کهن است و یکی از نخستین متون به جا مانده از این پادشاه هخامنشی در آستانه به دست گرفتن قدرت می‌باشد. این کتیبه علاوه بر اینکه مجوز و فرمان‌نامه ساخت بنای [[کاخ]] آپادانای [[شوش]] را بیان کرده‌است، اطلاعات گرانقدری را در مورد [[داریوش اول]] و هخامنشیان به [[باستان‌شناس|باستان شناسان]] ارائه داده‌است.<ref>{{پک| louvre.fr||ک=وبگاه موزه لوور|ص=}}</ref>

 

=== ترکیه ===

{{اصلی|کتیبه سه زبانه خشایارشا در ترکیه}}

کتیبه سه زبانه [[خشایارشا]] در نزدیکی [[دریاچه وان]] [[ترکیه]]، بر فراز صخره‌ای و در ارتفاع ۲۰ متری از سطح زمین و در نزدیکی یک قلعه واقع شده‌است. این کتیبه در اصل توسط داریوش بزرگ آماده‌سازی شده‌است اما به دلائلی تکمیل نشده و خالی رها شده‌است، اما خشایارشا پسر داریوش بزرگ، در دوران زمامداری خود آن را به سه زبان پارسی باستان، بابلی و عیلامی تکمیل کرده و به یادگار گذاشته‌است. این کتیبه ۲۷ سطر و ۳ ستون دارد و از چپ به راست، به سه زبان پارسی باستان، بابلی و عیلامی نوشته شده‌است. این کتیبه تنها کتیبه شاهنشاهی هخامنشی است که در خارج از مرزهای کنونی ایران قرار دارد.<ref>{{پک| chn .ir||ک=وبگاه خبرگزاری میراث فرهنگی (کتیبه خشایارشا) |ص=}}</ref>

 

=== گنج‌نامه ===

{{اصلی|گنج‌نامه}}

سنگ‌نبشته‌های گنج‌نامه نوشتارهایی از دوران [[داریوش]] و [[خشایارشا|خشایارشای]] [[هخامنشی]] است که بر دل یکی از صخره‌های [[کوه الوند]] در فاصله ۵ کیلومتری غرب [[همدان]] و در انتهای درهٔ عباس‌آباد حکاکی شده‌است. کتیبه‌ها هر کدام در سه ستون ۲۰ سطری به زبان‌های [[پارسی باستان]]، [[زبان بابلی|بابلی]] و [[زبان عیلامی|عیلامی]] قدیم نوشته شده‌اند. متن پارسی باستان در سمت چپ هر دو لوح جای گرفته‌است و پهنایی معادل ۱۱۵ سانتی‌متر دارد. متن [[بابلی]] در وسط هر دو کتیبه نوشته شده و متن [[عیلامی]] در ستون سوم قراردارد.

 

=== منشور حقوق بشر کورش ===

{{اصلی|منشور حقوق بشر کورش}}

 

=== جزیره خارک ===

 

{{سنگ‌نبشته‌های هخامنشی}}

[[رده:باستان‌شناسی ایران]]

[[رده:سنگ‌نبشته‌های هخامنشی]]