ایرلند شمالی: تفاوت میان نسخه‌ها

محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
Rezabot (بحث | مشارکت‌ها)
جز ربات ردهٔ همسنگ (۲۶) +املا+مرتب+تمیز (۱۲.۵ core): + رده:تاریخ ایرلند شمالی
خط ۲:
{{کاربردهای دیگر|ایرلند (ابهام‌زدایی)}}
{{جعبه اطلاعات کشور|
نام اصلی = ایرلند شمالی |
نام فارسی رسمی = Tuaisceart Éireann |
نام عادی = ایرلند شمالی |
تصویر پرچم = |
تصویر نشان ملی = |
شعار ملی = |
سرود ملی = |
نقشه = Northern Ireland in the UK and Europe.svg|thumb|200px |
پایتخت = [[بلفاست]] |latd=2|latm=20|latNS=N|longd=1|longm=40|longEW=E|
بزرگ‌ترین شهر = [[بلفاست]] |
زبان رسمی = [[زبان انگلیسی|انگلیسی]],، [[زبان ایرلندی|ایرلندی]] |
نوع حکومت = [[مشروطه سلطنتی]] |
نوع حاکمان = • [[ملکه]]{{سخ}}• [[وزیر]]{{سخ}}• [[نخست وزیر]] |
خط ۱۹:
موارد منجر به تشکیل = دولت ایرلند |
تاریخ تشکیل = [[۳ مه]] [[۱۹۲۱ (میلادی)|۱۹۲۱]] |
مساحت = ۱۳٬۸۴۳ |
رتبه مساحت = نامعلوم |
درصد آبها = |
سال براوردبرآورد جمعیت = [[۲۰۰۹ (میلادی)|۲۰۰۹]] |
جمعیت = ۱٬۷۸۹٬۰۰۰ |
رتبه جمعیت = نامعلوم |
تراکم جمعیت = ۱۲۲ |
رتبه تراکم جمعیت = نامعلوم |
سال تولید ناخالص داخلی = |
تولید ناخالص داخلی = |
رتبه تولید ناخالص داخلی = |
سرانه تولید ناخالص داخلی = |
رتبه سرانه تولید ناخالص داخلی = |
سال شاخص توسعه انسانی = |
شاخص توسعه انسانی = |
رتبه شاخص توسعه انسانی = |
وضع شاخص توسعه انسانی = |
واحد پول = [[پوند استرلینگ]] |
کد واحد پول = GBP |
منطقه زمانی = GMT |
منطقه زمانی تابستانی = BST |
utc = +0۰ |
dst = +1۱ |
کد بین‌المللی خودرو = |
دامنه اینترنتی = [[.uk]] |
پیش‌شماره تلفنی = ۴۴|
}}
 
'''ایرلند شمالی''' (به [[زبان انگلیسی|انگلیسی]]: ''Northern Ireland''، به [[ایرلندی]]: ''Tuaisceart Éireann'') کشوری است در شمال [[جزیره ایرلند]] و در غرب [[جزیره بریتانیا]]. این کشور به همراه [[انگلستان]]، [[اسکاتلند]] و [[ولز]] کشور [[پادشاهی متحد بریتانیای کبیر و ایرلند شمالی]] را تشکیل می‌دهد، ایرلند شمالی در زمان‌های گوناگون، اغلب به عنوان یک کشور، استان، منطقه و یا بخشی از انگلستان توصیف می‌شود، البته این امر تحت شرایط خاصی است<ref name="alphabeticalNI">{{citation|author1=S. Dunn|author2=H. Dawson|year=2000|title=An Alphabetical Listing of Word, Name and Place in Northern Ireland and the Living Language of Conflict|publisher=Edwin Mellen Press|location=Lampeter|quote=One specific problem - in both general and particular senses - is to know what to call Northern Ireland itself: in the general sense, it is not a country, or a province, or a state - although some refer to it contemptuously as a statelet: the least controversial word appears to be jurisdiction, but this might change.}}</ref><ref name="interpretingNI">{{citation|author1=J. Whyte|author2=G. FitzGerald|year=1991|title=Interpreting Northern Ireland|publisher=Oxford University Press|location=Oxford|quote=One problem must be adverted to in writing about Northern Ireland. This is the question of what name to give to the various geographical entities. These names can be controversial, with the choice often revealing one's political preferences. ... some refer to Northern Ireland as a 'province'. That usage can arouse irritation particularly among nationalists, who claim the title 'province' should be properly reserved to the four historic provinces of Ireland-Ulster, Leinster, Munster, and Connacht. If I want to a label to apply to Northern Ireland I shall call it a 'region'. Unionists should find that title as acceptable as 'province': Northern Ireland appears as a region in the regional statistics of the United Kingdom published by the British government.}}</ref><ref name="placeApart">{{citation|author=D. Murphy|year=1979|title=A Place Apart|publisher=Penguin Books|location=London|quote=Next - what noun is appropriate to Northern Ireland? 'Province' won't do since one-third of the province is on the wrong side of the border. 'State' implies more self-determination than Northern Ireland has ever had and 'country' or 'nation' are blatantly absurd. 'Colony' has overtones that would be resented by both communities and 'statelet' sounds too patronizing, though outsiders might consider it more precise than anything else; so one is left with the unsatisfactory word 'region'.}}</ref>
 
ایرلند شمالی از نظر سیاسی دارای پارلمانی مستقل است اما مردم در [[انتخابات در بریتانیا|انتخابات‌ها]] و همه‌پرسی‌های سراسری بریتانیا شرکت می‌کنند. پارلمان ایرلند شمالی در محلی به نام استورمونت در [[بلفاست]] قرار گرفته‌است. تشکیل این مجمع و دولت ائتلافی ایرلند شمالی نتیحه یک روند صلح طولانی و سخت است که در روزی موسوم به "«جمعه نیک"» به نتیجه رسید.
این توافق سبب پایان یافتن دهه هادهه‌ها ستیز بین جمهوری خواهان و وحدت طلبان ایرلند شمالی شد.
== نشان های ملی ==
از آنجا که ایرلند شمالی قسمتی از پادشاهی بریتانیا می باشد یکی از نشان های ملی آن [[پرچم یونیون جک]] می باشد. این پرچم با درهم آمیختن [[صلیب سنت پاتریک]] پرچم ایرلند شمالی، [[صلیب سنت جورج]] پرچم انگلستان و [[صلیب سنت اندروز]] پرچم اسکاتلند می باشد.یکی دیگر از نشان های ملی این کشور گل [[کتان]] می باشد. [[پرونده:Flax flowers.jpg|بندانگشتی|چپ|گل [[کتان]] یکی از نشانهای ملی ایرلند شمالی.<ref name="NI logo">{{cite web|author=Northern Ireland Assembly Information Office |url=http://www.niassembly.gov.uk/io/logo.htm |title=Northern Ireland Assembly logo |publisher=Niassembly.gov.uk |accessdate=13 November 2010}}</ref>]]
 
== نشان هاینشان‌های ملی ==
== جغرافیا ==
از آنجا که ایرلند شمالی قسمتی از پادشاهی بریتانیا می باشدمی‌باشد یکی از نشان هاینشان‌های ملی آن [[پرچم یونیون جک]] می باشدمی‌باشد. این پرچم با درهم آمیختن [[صلیب سنت پاتریک]] پرچم ایرلند شمالی، [[صلیب سنت جورج]] پرچم انگلستان و [[صلیب سنت اندروز]] پرچم اسکاتلند میمی‌باشد. باشد.یکی دیگر از نشان هاینشان‌های ملی این کشور گل [[کتان]] می باشدمی‌باشد. [[پرونده:Flax flowers.jpg|بندانگشتی|چپ|گل [[کتان]] یکی از نشانهای ملی ایرلند شمالی.<ref name="NI logo">{{cite web|author=Northern Ireland Assembly Information Office |url=http://www.niassembly.gov.uk/io/logo.htm |title=Northern Ireland Assembly logo |publisher=Niassembly.gov.uk |accessdate=13 November 2010}}</ref>]]
 
== جغرافیا ==
ایرلند شمالی در [[آخرین عصر یخبندان]] پوشیده از [[یخسار]]ی بزرگ بوده است که آثار آن امروزه در [[خاگه|خاگه های]]‌های بزرگ [[فرمانگ]] و [[آنتریم]] که در نتیجه فعالیت یخچال‌های طبیعی پدید آمده اندآمده‌اند دیده می شودمی‌شود.
 
رودخانه هایرودخانه‌های بالادستی و پایین دستی [[رودخانه بن|بن]] و [[رودخانه فویل|فویل]] سبب حاصلخیزی سرزمین هایسرزمین‌های شمالی و شرقی ایرلند شمالی برای کشتکاری و کشاورزی شده اندشده‌اند. همچنین وجود تپه هایتپه‌های فراوان در امتداد این دو رودخانه سبب ایجاد ماوایمأوای مناسب برای زندگی جانوران شده است. سرتاسر ایرلند شمالی دارای آب و هوای [[اقلیم اقیانوسی]] می باشدمی‌باشد. میانگین دمای روزانه شهر بلفاست نزدیک به ۶٫۵ درجه سانتیگراد در ماه ژانویه و ۱۷٫۵ درجه سانتیگراد در ماه ژوئیه است. پایین ترینپایین‌ترین دمای ثبت شده در این کشور ۱۸٫۷− درجه سانتیگراد است که در ۲۳ دسامبر ۲۰۱۰ در شهرهای [[کاسلدرگ]] و [[کانتی تایرون]] ثبت شده است. <ref> [http://www.webcitation.org/5vevEL06U وب گاه مت آفیس]</ref>
 
== سیاست ==
دو گروه بزرگ سیاسی در ایرلند شمالی ملی گراهاملی‌گراها و سلطنت طلب هاهستند که ملی گراهاملی‌گراها خواهان جدایی این کشور از پادشاهی بریتانیا و تشکیل حکومتی مستقل هستند و وفاداران به تاج و تخت نیز خواهان این هستند که ایرلند شمالی برای بقا و رشد اقتصادی همچنان بخشی از پادشاهی متحد بریتانیا باقی بماند.<ref> [http://cain.ulst.ac.uk/issues/discrimination/whyte.htm پژوهشهای پروفسور جان. اچ وایت درباره تبعیض در ایرلند شمالی]</ref>
 
آخرین مانع در راه سفر ملکه به ایرلند شمالی این بود که با وجود اهمیت تاریخی برقراری صلح بین دشمنان مسلح سابق در ایرلند شمالی که به ترک ارتش از این کشور نیز منجر شده بود، هنوز برای موافقت دولت بریتانیا با سفر رسمی ملکه به جمهوری ایرلند، یک مانع بزرگ حقوقی وجود داشت که دو ماده از [[قانون اساسی]] جمهوری ایرلند بود.
خط ۷۲:
در طول مذاکرات محرمانه بین دو دولت بریتانیا و جمهوری ایرلند با گروه‌های سیاسی و شبه نظامی فعال در ایرلند شمالی، دولت جمهوری ایرلند پذیرفت تا در ازاء دریافت حق رأی و رایزنی در کلیه تصمیمات سیاسی و اقتصادی مربوط به ایرلند شمالی، در متن دو ماده مورد بحث در قانون اساسی خود تجدید نظر کند.
 
این "«ترمیم"» در سال ۱۹۹۹ به این صورت انجام گرفت که "«حق کامل شهروندی جمهوری ایرلند"» به " «حق شهروندی بخشی از ایرلند"» بدل شد و مسئولیت کشور در قبال یکپارچه کردن جزیره ایرلند نیز به صورت "«آرزوی یکپارچگی مردم ایرلند"» درآمد و تأکید بر "«در قالب یک کشور واحد"» از آن حذف، و به این ترتیب راه برای سفر ملکه بریتانیا هموار شد
 
== تاریخ ==
خط ۸۹:
* ۱۹۸۵: توافقنامه ایرلند و انگلستان به دولت دوبلین قدرت مشاوره‌ای در ایرلند شمالی اعطا کرد.
* ۱۹۹۴: IRA اعلام آتش‌بس کرد. دولت بریتانیا اولین اجلاس علنی خود را با حزب سیاسی [[شن‌فن]] در عرض ۷۰ سال برگزار کردند.
* ۱۹۹۶: IRA به آتش‌بس خاتمه داد. مذاکرات چندجانبه دربارهدربارهٔ آینده ایرلند شمالی بدون حضور حزب شین فین برگزار شد.
* ۱۹۹۷: «[[جری آدامز]]» و «[[مارتین مک‌گینس]]» در پارلمان بریتانیا صاحب کرسی شدند اما آن را نپذیرفتند. IRA صریحاً اعلام آتش‌بس کرد. دو حزب پروتستان در اعتراض به عدم تعهد IRA به خلع سلاح از مذاکرات کناره گرفتند.
* ۱۹۹۸: پس از انجام یک دوره طولانی مذاکرات، قرارداد صلح «جمعه نیک» به منظور پایان دادن به درگیری‌ها امضاء شد. انتخابات برای انتخاب یک شورای جدید برای ایرلند شمالی برگزار شد. رهبر حزب پروتستان «UUP» [[دیوید تیمبر]] به عنوان نخستین وزیر انتخاب شد. انفجار یک خودروی بمب گذاری شده در ایرلند شمالی منجر به کشته شدن ۲۹ نفر شد. این انفجار خونین‌ترین ناآرامی در ۳۰ سال گذشته پیش از این حادثه محسوب می‌شد که ارتش آزادی‌بخش، مسئولیت این انفجار را بر عهده گرفت.
خط ۹۹:
 
== تقسیمات کشوری ==
 
[[پرونده:Northern Ireland - Counties.png|چپ|بندانگشتی|300px|تقسیمات سیاسی در ایرلند شمالی]]
{{-}}
سطر ۱۰۶ ⟵ ۱۰۵:
|-
!rowspan=21|
[[پرونده:Belfast City Hall, October 2010 (01).JPG|150px]]<br>{{سخ}}<small>[[بلفاست]]</small><br>{{سخ}}
[[پرونده:Guildhall, Derry, August 2010.JPG|border|150px]]<br>{{سخ}}<small>[[دری (شهر)|دری]]</small><br>{{سخ}}
! style="text-align:center; background:#f5f5f5;"| <small>#</small>
! style="text-align:left; background:#f5f5f5;"| نام شهر هاشهرها
! style="text-align:center; background:#f5f5f5;"| جمعیت
! style="text-align:center; background:#f5f5f5;"| جمعیت (با حومه)
!rowspan=21|
[[پرونده:Lisburn Market House.JPG|border|150px]]<br>{{سخ}}<small>[[لیسبورن|لیزبرن]]</small><br>{{سخ}}
[[پرونده:Newry Townhall - geograph.org.uk - 1476695.jpg|border|150px]]<br>{{سخ}}<small>[[نیوری]]</small><br>
|-
| style="background:#f0f0f0"| ۱||align=left | '''[[بلفاست]]''' || ۲۷۶٫۷۰۵ || ۵۷۹٫۷۲۶ ||
|-
| style="background:#f0f0f0"| ۲||align=left | '''[[دری (شهر)|دری]]''' || ۸۳٫۶۵۲ || ۹۰٫۶۶۳ ||
|-
| style="background:#f0f0f0"| ۳||align=left | '''[[لیسبورن|لیزبرن]]'''<ref name=BelfastMetro>Part of [[Belfast metropolitan area]]</ref> || ۷۱٫۴۰۳||
|-
| style="background:#f0f0f0"| ۴||align=left | '''[[نیوتاون ابی]]'''<ref name=BelfastMetro /> || ۶۲٫۰۲۲||
|-
| style="background:#f0f0f0"| ۵||align=left | '''[[بنگور، کانتی داون|بنگور]]'''<ref name=BelfastMetro /> || ۵۸٫۳۶۸||
|-
| style="background:#f0f0f0"| ۶||align=left | '''[[کریگ آوون]]''' ||۵۷٫۶۵۱
|-
| style="background:#f0f0f0"| ۷||align=left | '''[[کاسلری]]'''<ref name=BelfastMetro /> ||۵۴٫۶۳۶||
|-
| style="background:#f0f0f0"| ۸ ||align=left | '''[[بالی منا]]''' || ۲۸٫۷۰۴
سطر ۱۳۴ ⟵ ۱۳۳:
| style="background:#f0f0f0"| ۹ ||align=left | '''[[نیوتاون آردز]]''' || ۲۷٫۷۹۵
|-
| style="background:#f0f0f0"| ۱۰||align=left | '''[[نیوری]]''' || ۲۷٫۳۰۰||
|}
{{-}}
== اقتصاد ==
 
== اقتصاد ==
== جستارهای وابسته ==
* [[پادشاهی متحد]]
سطر ۱۵۲ ⟵ ۱۵۱:
* [http://www.bbc.co.uk/persian/world/2009/03/090308_pm_nireland_qa.shtml سابقه و ریشه اختلافات در ایرلند شمالی - جهان - فارسیBBC]
* [http://www.bbc.co.uk/persian/world/2010/01/100111_l04_northern_irland_crisis.shtml بحران در دولت محلی ایرلند شمالی - جهان - فارسیBBC]
{{بخش هابخش‌ها و مستعمره هایمستعمره‌های بریتانیا}}
{{موضوع اروپا}}
{{شهرهای بریتانیا}}