[[پرونده:Stuxnet-influence.svg|چپ|بندانگشتی|تاثیر استاکس‌نت بر کشورها<ref>http://www.symantec.com/security_response/writeup.jsp?docid=2010-071400-3123-99</ref>]]
'''استاکس‌نت''' {{به انگلیسی|Stuxnet}} یک [[بدافزار]] [[رایانه|رایانه‌ای]]ای (طبق نظر شرکت‌های نرم‌افزار [[امنیت رایانه‌ای]]: [[کرم رایانه‌ای]]<ref name="Symantec1">{{یادکرد وب| نشانی = http://www.symantec.com/business/security_response/writeup.jsp?docid=2010-071400-3123-99| عنوان = W32.Stuxnet | تاریخ بازدید =۱۸ مرداد ۱۳۸۹| ناشر = وب‌گاه [[سیمانتک|Symantec]]| زبان = انگلیسی}}</ref><ref>{{یادکرد وب| نشانی = http://www.securelist.com/en/descriptions/15077693/Worm.Win32.Stuxnet.f| عنوان = Worm.Win32.Stuxnet.f| تاریخ بازدید =۱۸ مرداد ۱۳۸۹| ناشر = وب‌گاه [[سکیورلیست]]| زبان = انگلیسی}}</ref> یا [[تروجان]]<ref>{{یادکرد وب| نشانی = http://www.f-secure.com/v-descs/trojan-dropper_w32_stuxnet.shtml| عنوان = Trojan-Dropper:W۳۲/Stuxnet| تاریخ بازدید =۱۸ مرداد ۱۳۸۹| ناشر = وب‌گاه [[اف‌سکیور]]| زبان = انگلیسی}}</ref>) است که اولین‌بار در تاریخ [[۱۳ ژوئیه]] [[۲۰۱۰ (میلادی)|۲۰۱۰]] توسط ضدویروس [[وی‌بی‌ای۳۲]] شناسایی شد.<ref name=asr>{{یادکرد وب| نشانی = http://www.asriran.com/fa/news/129992/ویروسی-که-صنایع-ایران-را-هدف-قرار-داده-است| عنوان = ویروسی که صنایع ایران را هدف قرار داده‌است | تاریخ بازدید =۱۸ مرداد ۱۳۸۹| ناشر = وب‌گاه عصرایران| زبان = فارسی}}</ref> این بدافزار با استفاده از نقص امنیتی موجود در میانبرهای [[ویندوز]]، با آلوده کردن رایانه‌های کاربران صنعتی، فایل‌های با قالب [[اسکادا]] که مربوط به نرم‌افزارهای WinCC و PCS7 شرکت [[زیمنس]] می‌باشد را جمع‌آوری کرده و به یک [[سرور وب|سرور]] خاص ارسال می‌کند.<ref name=irna>{{یادکرد وب| نشانی = http://www.irna.ir/View/FullStory/?NewsId=1258902&IdZone=2| عنوان = ۶۵ درصد از قربانیان بدافزار Stuxnet(استاکس نت) ایرانی هستند| تاریخ بازدید =۱۸ مرداد ۱۳۸۹| ناشر = ایرنا| زبان = فارسی}}</ref>
براساس نظر کارشناسان [[سیمانتک|شرکت سیمانتک]]، این بدافزار به دنبال خرابکاری در تأسیسات [[غنی‌سازی اورانیوم]] [[نطنز]] بوده‌است.<ref>{{یادکرد وب| نشانی = http://www.winbeta.net/از-استاکس‌نت-هدف-تأسیسات-نظنز/#| عنوان = سرانجام راز استاکس‌نت کشف شد: هدف تأسیسات غنی سازی اورانیوم نطنز| تاریخ بازدید = ۲۵ نوامبر ۲۰۱۰| نویسنده = علی پارسا | تاریخ = ۲۶ آبان ۱۳۸۹ | اثر = وب‌گاه وین بتا}}</ref>
خط ۷:
== انتشار ==
این بدافزار در اواسط تیرماه ۱۳۸۹ در سراسر جهان برای نابودی تأسیسات اتمی بوشهر انتشار یافت. نخستین بار توسط [http://www.ictclinic.ir/ کارشناس] کامپیوتری ایرانی در مشهد که نمایندگی آنتی ویروس بلاروسی، وی بی ای ۳۲ در این شهر را داشت متوجه وجود ویروسی شد که هدف آن سامانه‌های هدایتگر تأسیسات صنعت هسته‌ای با [[سیستم عامل]] [[ویندوز]] است.<ref name=dw/> کارشناسان معتقدند طراحان این بدافزار یک منطقه جغرافیایی خاص را مدنظر داشته‌اند<ref name=autogenerated2>{{یادکرد وب| نشانی = http://www.asriran.com/fa/news/129992/ویروسی-که-صنایع-ایران-را-هدف-قرار-داده-است| عنوان = ویروسی که صنایع [[ایران]] را هدف قرار داده‌است | تاریخ بازدید =۱۸ مرداد ۱۳۸۹| ناشر = وب‌گاه عصرایران| زبان = فارسی}}</ref> و طبق گزارش مجله ''Business week'' هدف از طراحی این بدافزار دستیابی به اطلاعات صنعتی ایران است.<ref>{{یادکرد وب| نشانی = http://www.businessweek.com/idg/2010-07-23/iran-was-prime-target-of-scada-worm.html| عنوان =Iran was prime target of SCADA worm| تاریخ بازدید =۱۸ مرداد ۱۳۸۹| ناشر = وب‌گاه مجله بیزنس ویک| زبان = انگلیسی}}</ref> این بدافزار برای جلوگیری از شناسایی شدن خود از [[امضای دیجیتال]] شرکت Realtek استفاده می‌کند.<ref name=autogenerated1>{{یادکرد وب| نشانی = http://www.asriran.com/fa/news/129992/ویروسی-که-صنایع-ایران-را-هدف-قرار-داده-است| عنوان = ویروسی که صنایع ایران را هدف قرار داده‌است | تاریخ بازدید =۱۸ مرداد ۱۳۸۹| ناشر = وب‌گاه عصرایران}}</ref> روزنامه [[نیویورک تایمز]] در تاریخ [[۱۶ ژانویه]] [[۲۰۱۱ (میلادی)|۲۰۱۱]] میلادی، در مقاله‌ای مدعی شد که «اسرائیل استاکس‌نت را در [[مرکز اتمی دیمونا]] و بر روی سانتریفیوژهای مشابه‌ای که ایران از آن‌ها در [[تأسیسات غنی‌سازی اورانیوم نطنز]] استفاده می‌کند، با موفقیت آزمایش کرده‌بود».<ref>{{یادکرد وب| نشانی = http://www.nytimes.com/2011/01/16/world/middleeast/16stuxnet.html?_r=1| عنوان = Israel Tests on Worm Called Crucial in Iran Nuclear Delay | تاریخ بازدید = دی ۱۳۸۹| تاریخ = ۲۶ دی ۱۳۸۹| ناشر = وب‌گاه نیویورک تایمز | زبان = انگلیسی}}</ref> این در حالی‌ست که دولت اسرائیل یا دولت آمریکا به طور رسمی دست‌داشتن در انتشار استاکس‌نت را تأیید کرده‌اند.<ref>[http://www.bbc.co.uk/persian/iran/2011/01/110115_u01_stuxnet-nyt.shtml نیویورک تایمز: «استاکس نت طرح آمریکا و اسرائیل بود»]، بی‌بی‌سی فارسی</ref>
وزیر ارتباطات ایران در آبان ۱۳۸۹ اعلام کرد که رایانه‌های آلوده شده به این ویروس شناسایی و در مرحله پاکسازی قرار دارند. وی همچنین اظهار کرد که منشاء ورود این ویروس به ایران نه از طریق شبکه اینترنت بلکه از طریق حافظه‌های جانبی بوده که افرادی از خارج از کشور به ایران آورده و بدون بررسی لازم به کامپیوترهای در داخل ایران متصل کرده‌اند.<ref>[http://www.mehrnews.com/fa/newsdetail.aspx?NewsID=1182559 شناسایی منشاء ویروس رایانه‌ای استاکس نت/ وضعیت کنترل ویروس در کشور] ''خبرگزاری مهر''</ref> هفته‌نامهٔ [[اشپیگل]] در مقاله‌ای این احتمال را مطرح کرده است که این ویروس ناخواسته توسط کارشناسان شرکت [[اتم استروی اکسپورت]] روسیه و به وسیله یک [[حافظه جانبی]] فلش به رایانه‌های [[نیروگاه اتمی بوشهر]] منتقل شده است.<ref name=dw>[http://www.dw-world.de/dw/article/0,,6039281,00.html نخستین حمله‌ی سایبری به نیروگاه اتمی بوشهر؟]، دویچه وله فارسی</ref> به گفته خبرگزاری [[تابناک]] این فرد جاسوس دوجانبه ایرانی و عضو [[سازمان مجاهدین خلق ایران]] است که حافظه را به تجهیزات ایران وارد کرده‌است.<ref>{{یادکرد خبر | عنوان=عامل انتقال ویروس استاکس‌نت به تجهیزات نطنز مشخص شد | ناشر=تابناک | تاریخ=۲۸ فروردین ۱۳۹۱ | بازیابی=۲۸ فروردین ۱۳۹۱ | پیوند=http://www.tabnak.ir/fa/news/238489/عامل-انتقال-ویروس-استاکس‌نت-به-تجهیزات-نطنز-مشخص-شد}}</ref>
== کشورهای آسیب‌دیده ==
یک مطالعه دربارهٔ گسترش استاکس‌نت که توسط سیمانتک انجام گرفت، نشان داد که کشورهای آسیب دیده اصلی در روزهای اولیه انتشار ویروس، ایران، اندونزی و هند بودند:<ref name="Symantec1"/>
