موج‌های مکانیکی: تفاوت میان نسخه‌ها

محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
جز ه‌ی --> هٔ با استفاده از AWB
اصلاح پیوند(ها) به صفحهٔ ابهام‌زدایی
خط ۸:
امّا در میان موج‌های گوناگون، موج‌های مکانیکی، گروه بزرگی از موج‌ها می‌باشند که برای انتقال و حرکتشان نیاز به یک [[محیط کِشسان]] و ترادیسی‌پذیر داریم. درواقع [[حرکت موجی]] را می‌توان بصورت آشفتگی‌هایی که در محیط منظور حرکت می‌کنند، ملاحظه کرد. بعنوان مثال، مشاهدۀ اشیای کوچک شناوری مانند یک قطعه-چوبْ روی موج‌های آب می‌نمایانَد که حرکت واقعی بخش‌های گوناگون [[آب]]، جابجایی اندکیست که به بالا و پایین و به عقب و جلو صورت می‌گیرد.
 
[[حرکت موجی]]، یک وسیلۀ [[انتقال کارمایه]] است. با [[حرکت موجی]] می‌توان [[کارمایه]] را تا مسافت‌های بسیار زیادی پیش فرستاد. [[کارمایه]] در موج‌ها همان [[کارمایۀ جنبشی]] و [[اندرتوان]] مادّه است؛ ولی انتقال [[کارمایه]] براثر دست به دست شدن [[موج]] از بخشی از [[ماده (فیزیک)|مادّه]] به دیگربخش آن صورت می‌گیرد، نه در نتیجۀ حرکت بلندبُرد خود [[مادّه]]. موج‌های مکانیکی، با انتقال [[کارمایه]] توسّط انتشار [[آشفتگی]] در [[مادّه]] مشخّص می‌شوند. بدون آنکه با حرکت کلّی خود [[مادّه]] همراه باشند.
 
== مقایسۀ موج‌های مکانیکی و موج‌های الکترومغناطیسی ==
خط ۱۴:
 
== طبقه‌بندی موج‌های مکانیکی ==
انواع گوناگون موج‌های مکانیکی را می‌توان با در نظر گرفتن چگونگی رابطۀ میان حرکت‌های ذرّه‌های [[مادّه]] با جهت انتشار خود موج‌ها، از هم تمیز داد. اگر حرکت ذرّه‌های مادّۀ حامل [[موج]]، بر جهت انتشار موجْ عمود باشد، درینصورت، موج حاصل را «[[موج عرضی]]» می‌نامند. مثلاً اگر انتهای یک [[ریسمان]] قائم تحت [[کِشش]] را به عقب و جلو به [[نوسان]] درآوریم، یک موج عرضی در طول آن به راه می‌افتد. این آشفتگی، در طول ریسمان پیش می‌رود، ولی جهت ارتعاش ذرّه‌های ریسمان، بر اجهت انتشار آشفتگی عمود است.
 
از سوی دیگر، هرگاه جابجایی ذرّه‌های حامل موج مکانیکی، در جهت انتشار انجام گیرد، یک «[[موج طولی]]» خواهیم داشت. مثلاً هرگاه انتهای یک [[فنر]] قائم کِشیده‌شده را بسوی بالا و پایین به نوسان درآوریم، یک موج طولی در طول فنر به راه می‌افتد و حلقه‌های فنر در جهتی که این آشفتگی در طول فنر می‌پیماید، بسوی بالا و پایینْ ارتعاش خواهند کرد. «[[موج صوتی]]»، نمونه‌ای از موج‌های مکانیکی طولی است.