گرسیوز (پسر پشنگ): تفاوت میان نسخه‌ها

محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
Fatranslator (بحث | مشارکت‌ها)
جز افزودن ناوباکس> {{شاهنامه}} (درخواست کاربر:Modern Sciences)+تمیز+
جز گرسیوز پسر پشنگ
خط ۲۵:
}}
 
'''گَرسیوَز وَگیرَگانگرسیوز''' (گَرسیوَز وَگیرَگان) در [[شاهنامه فردوسی]] فرمانده سپاه [[توران در شاهنامه|توران]] است. او برادر کوچک‌ترپسر [[افراسیابپشنگ]] و پسربرادر کوچک‌ [[پشنگافراسیاب]] است. افراسیاب دو برادر داشت یکی [[اغریرث|اَغریرَث]] و دیگری گرسیوز. در شاهنامه اغریرث در داستانصفات نقشی مثبت و گرسیوز نقشیصفات منفی دارد. گرسیوز در حماسهٔ [[بانوگشسب‌نامه]] نیز نقش دارد.
 
== نام اوستایی گرسیوز==
این نام در [[اوستا]] کَرِسیوَزدَ آمده است و به معنای کم استقامت می‌باشد (کَرسیه= لاغر و اندک، وَزدَه=نیرو و پایداری).<ref name>شاهنامهٔ فردوسی.</ref> نام خانوادگی وگیرگان برای او در کتاب [[دینکرد]] آمده. نام وگیرگان منسوب به کوهی به نام وگیر است که مقر افراسیاب بوده‌است.<ref name=autogenerated1>بهار، مهرداد: پژوهشی در اساطیر ایران (پاره نخست و دویم)، تهران، نشر آگه، چاپ سوم ١٣٧٨، صص۲۰۹-۲۱۳.</ref>
 
در آغاز کتاب هفتم [[دینکردنامه|دینکرد]] درباره او نوشته:
== کارها ==
او به افراسیاب نزدیک است و افراسیاب با او رایزنی و رازگویی می‌کنند. معاشرت نزدیک [[سیاوش]]، شاهزادهٔ ایرانی با افراسیاب تورانی، رشک گرسیوز را برمی‌انگیزد و او سرانجام موجب کشته شدن سیاوش می‌شود. [[کی‌خسرو]] شاه ایران و پسر سیاوش او را به کین‌خواهی پدرش کشت.<ref name>شاهنامهٔ فردوسی</ref>
{| align=left border=0 cellpadding=10 cellspacing=0 style="margin-left:1em;margin-bottom:1em; background:#ADFF2F; border:1px solid black
|-
|
در آغاز کتاب هفتم دینکرد درباره او نوشته: «آمد به کی‌خسرو سیاوخشان که با آن افراسیاب تور جادو و خویشاوند نابکار او گرسیوز وگیرگان و بسیاری دیگر می‌رانندگان بدتر جهان را شکست داد و زد.»<ref name=autogenerated1/>
 
|}
در شاهنامه گرسیوز در آغاز تصویر مثبت دارد ولی در ادامه داستان از او با عناوین «گرسیوز دام‌ساز»، «گرسیوز فریبکار» و «حیله‌ساز» یاد می‌شود. صفت‌های دیگر او در شاهنامه عبارت‌اند از تیغ‌زن و شیرگیر و در بانوگشسب‌نامه از او با صفات تیزچنگ و بدفعال یاد شده.
.
 
.
در آغاز کتاب هفتم دینکرد درباره او نوشته: «آمد به کی‌خسرو سیاوخشان که با آن افراسیاب تور جادو و خویشاوند نابکار او گرسیوز وگیرگان و بسیاری دیگر می‌رانندگان بدتر جهان را شکست داد و زد.»<ref name=autogenerated1/>
 
==گرسیوز در شاهنامه==
افراسیاب در مرحله‌ای برای اعلام آشتی به سیاوش گرسیوز را با اسبان و هدایای گران‌بها به همراهی دویست تن از نخبهٔ سپاهیان نزد او فرستاد و پیشنهاد صلح کرد.
او به افراسیاب نزدیک است و افراسیاب با او رایزنی و رازگویی می‌کنندمی‌کند. معاشرت نزدیک [[سیاوش]]، شاهزادهٔ ایرانی با افراسیاب تورانی، رشک گرسیوز را برمی‌انگیزد و او سرانجام موجب کشته شدن سیاوش می‌شود. [[کی‌خسروکیخسرو]] شاه ایران و پسر سیاوش او را به کین‌خواهی'''کین‌ پدرشسیاوش''' کشتبکشت.<ref name>شاهنامهٔ فردوسی</ref>
سیاوش و رستم پس از یک هفته رایزنی این پیشنهاد را پذیرفتند.<ref>[http://www.ketabkadeh.com/np_ketab/1385319201954.html کتابکده]</ref>
 
در شاهنامه گرسیوز در آغاز تصویر مثبت دارد ولی در ادامه داستان از او با عناوین «گرسیوز دام‌ساز»، «گرسیوز فریبکار» و «حیله‌ساز» یاد می‌شود. صفت‌های دیگر او در شاهنامه عبارت‌اند از تیغ‌زن و شیرگیر و در بانوگشسب‌نامه از او با صفات تیزچنگ و بدفعال یاد شده.
در داستان [[بیژن و منیژه]] دستگیری بیژن به فرمان افراسیاب و توسط گرسیوز انجام می‌گیرد.
 
در جنگ میان افراسیاب و [[کیکاووس]]، افراسیاب در مرحله‌ای برای اعلام آشتی با سیاوش، گرسیوز را با اسبان و هدایای گران‌بها به همراه دویست تن از نخبگان لشکری به جبههٔ جنگ نزد سیاوش فرستاد تا او را ترغیب به صلح، همچنین پناهنده به توران گردد. سیاوش پس از یک هفته رایزنی با رستم پیشنهادها را پذیرفت.<ref>[http://www.ketabkadeh.com/np_ketab/1385319201954.html کتابکده]</ref>
 
از کارهای مهم گرسیوز دستگیری [[بیژن]] به فرمان افراسیاب در ترادژی [[بیژن و منیژه]] است.
{{شعر}}
{{ب|به گرسیوز آنگاه گفتش به درد|پر از خون دل و دیده پر آب زرد}}
{{ب|زمانه چرا بندد این بند من|غم شهر ایران و فرزند من}}
{{ب|برو با سواران هشیار سر|نگه‌دار مر کاخ را بام و در}}
{{ب|نگر تا که بینی به کاخ اندرا|ببند و کشانش بیار ایدرا}}
{{ب|چو '''گرسیوز''' آمد به نزدیک در|از ایوان خروش آمد و نوش و خور<ref>شاهنامه. جلد پنجم. بیژن و منیژه، ص ۲۵۲</ref>}}
{{پایان شعر}}
 
== جستارهای وابسته ==
سطر ۴۶ ⟵ ۶۲:
* [[فهرست تورانیان در شاهنامه]]
 
== منابع پانویس==
{{پانویس}}
 
== منابع ==
* {{یادکرد کتاب | نام خانوادگی =حسین | نام =الهی قمشه‌ای| پیوند نویسنده =قمشه‌ای| عنوان =شاهنامه فردوسی | ترجمه = ناهید فرشادمهر| سال =۱۳۸۶ | ناشر =نشر محمد|مکان =تهران | شابک =۹۶۴-۵۵۶۶-۳۵-۵}}
 
==پیوند به بیرون==
{{شاهنامه}}
{{جغرافیای شاهنامه}}
{{کشورهای شاهنامه}}
{{شاهنامه-خرد}}
 
[[رده:شخصیت‌های شاهنامه]]
[[رده:داستان‌های شاهنامه‏]]