تاریخ شیلی: تفاوت میان نسخه‌ها

 

[[پرونده:Ohiggins.jpg|بندانگشتی|چپ|برناردو اوهیگینز]]

 

در اواخر [[قرن نوزدهم]]، دولت سانتیاگو جایگاه خود را در جنوب از طریق سرکوب بیرحمانه سرخ‌پوستان ماپوچی تحکیم بخشید. در سال ۱۸۸۱، این کشور پیمانی با [[آرژانتین]] جهت تائید حاکمیت شیلی بر تنگه ماژلان منعقد نمود. در نتیجه جنگ پاسیفیک با [[پرو]] و [[بولیوی]] (۱۸۷۹ تا ۱۸۸۳)، شیلی حاکمیت خود را در بخش شمالی تا حدود یک سوم میزان قبلی گسترش داد که ضمن آن دسترسی بولیوی به [[اقیانوس آرام]] از بین می‌رفت، و شیلی به ذخایر ارزشمند نیترات دست می‌یافت که بهره برداری از آن موجب یک دوره بابرکت برای کشور شد.

جنگ داخلی شیلی در سال ۱۸۹۱ منجر به توزیع مجدد قدرت بین رئیس جمهوره و کنگره شد، و شیلی یک حکومت دموکراسی به سبک پارلمانی برقرار نمود. اما، [[جنگ داخلی]] نیز یک جدال بین آنهایی بود که خواستار توسعه صنایع محلی و سودهای بانکی فراوان برای شیلی به خصوص کاخ ادواردها بودند که مناسبات محکمی با سرمایه گذاران خارجی داشت. از این رو تا حدودی [[اقتصاد شیلی]] به یک نظام حافظ منافع گروه اقلیت حاکم تنزل یافت. از دههٔ ۱۹۲۰، [[طبقه متوسط]] و [[طبقه کارگر]] موجود به حدکافی قدرت به دست آوردند تا یک [[رئیس جمهور]] اصلاح‌طلب انتخاب نمایند یعنی آرتورو الساندری پالما، که برنامه وی کنگره [[محافظه کار]] را آشفته ساخت. شیوه‌های [[اصلاح طلبی]] الساندر پالما تاحدودی بعداً از سوی برخی عناصر اتحادیه [[موسیلینی]] کشور ایتالیا مورد تحسین واقع شد. در دهه ۱۹۲۰، گروه‌های [[مارکسیسم|مارکسیست]] با پشتیبانی عموم مردم به‌پاخاستند.

 

== کودتای پینوشه ==

{{نوشتار اصلی|کودتای ۱۹۷۳ شیلی}}

 

دولت نظامی به ریاست ژنرال [[آگوستو پینوشه|آگوستو پینوشه اوگارته]]، کنترل کشور را به دست گرفت. دوران حکومت وی با تجاوزات به [[حقوق بشر]] همراه بوده‌است. در اکتبر۱۹۷۳، دست کم ۷۰ نفر به وسیله کاروان مرگ به قتل رسیدند. حداقل یک هزار نفر طی شش ماهه اول حکومت پینوشه اعدام شدند، و بر اساس گزارش رتیگ ریپورت، دست کم دوهزارنفر دیگر طی ششماهه بعدی این سالها کشته شدند. ۳۰بر طبق تحقیقات انجام شده از سوی کمیسیون والچ۲۰۰۴، ۳۰۰۰۰هزار نفر مجبور شدند تا کشور را ترک نمایند، و ده‌ها هزار نفر از مردم بازداشت و شکنجه شدند. قربانیان در اغلب در منزل بازداشت و به یکی از ۳۰ بازداشتگاه منتقل و شکنجه می‌شدند.<ref>[http://www.bbc.co.uk/persian/news/story/2004/11/041129_he-chile.shtml پرداخت غرامت به قربانیان شکنجه در شیلی] (بی بی سی فارسی،۲۹ نوامبر ۲۰۰۴)</ref> قانون اساسی جدید از طریق یک همه پرسی بسیار نامنظم و غیر دموکراتیک در غیاب فهرستهای ثبت آراء در ۱۱ دسامبر ۱۹۸۰ تصویب شد و ژنرال پینوشه برای یک دوره ۸ ساله رئیس جمهور جمهوری شیلی گردید.

{{ویکی‌انبار-رده|History of Chile}}

{{پانویس|۲|اندازه=کوچک}}

 

[[رده:تاریخ شیلی]]