سومین جنگ پونی: تفاوت میان نسخه‌ها

محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
جعبه و منابع
برچسب: افزودن پیوند وب‌نوشت (وبلاگ) یا انجمن (فروم)
Rezabot (بحث | مشارکت‌ها)
جز ربات:مرتب‌سازی عنوان‌ها+نشانی+املا+مرتب+تمیز+
خط ۲:
|conflict=جنگ سوم کارتاژ
|partof= [[جنگ‌های پونی]]
|image= [[Fileپرونده:Carthage location 2.png|250px]]
|caption= مکان شهر کارتاژ
|date=۱۴۹–۱۴۶ پیش از میلاد{{سخ}}({{سن به سال، ماه، هفته و روز|year1=146|year2=۱۴۹}})
خط ۸:
|casus = برای کارتاژ، حملات [[نومیدیا]] با حمایت روم در ۱۵۱. برای روم، جنگ کارتاژ با نومیدیا برخلاف خواستهٔ رومیان
|result=پیروزی قطعی [[جمهوری روم|رومیان]]{{سخ}}تخریب کارتاژ و نابودی امپراتوری کارتاژ{{سخ}}روم کنترل غرب مدیترانه را به دست آورد
|combatant1=[[Fileپرونده:Spqrstone.jpg|25px]] [[جمهوری روم]]
|combatant2=[[Fileپرونده:Carthage standard.svg|12px]] کارتاژ
|commander1=سیپیو آمیلیانوس{{سخ}}مانیوس مانیلیوس{{سخ}}لوسیوس مارسیوس سنسوریوس{{سخ}}کالپورنیوس پیسو
|commander2=هاسدوربال{{سخ}}هیمیلکو فامیاس{{سخ}}بیتیاس{{سخ}}دیوژن
|strength1=۸۰ هزار نفر<ref name=scully />
|strength2=
|casualties1=
|casualties2=۱۵۰<ref>{{Cite book|last1=Dutton |first1=Donald G. |title=The Psychology of Genocide, Massacres, and Extreme Violence: Why "normal" People Come to Commit Atrocities |year=2007 |publisher=[[Greenwood Publishing Group]] |page=14 |isbn=978-0-275-99000-8}}</ref> تا ۲۵۰ هزار<ref>{{Cite book|last1=Friedman |first1=Mark |title=Genocide (Hot Topics) |year=2013 |publisher=Raintree |page=58 |isbn=978-1-4062-3508-1}}</ref> کشته شدند،{{سخ}}۵۰ هزار بازمانده به بردگی برده شدند<ref name=scull />
}}
'''جنگ سوم کارتاژ''' (۱۴۹–۱۴۶ پیش از میلاد) سومین و آخرین [[جنگ‌های پونی|جنگ پونی]] میان مستعمرهٔ [[فنیقی‌ها|فنیقی]] در کارتاژ و [[جمهوری روم]] بود.
خط ۳۰:
در ۱۵۱ پیش از میلاد، پرداخت بدهی کارتاژ به روم کامل شد و از نظر کارتاژی‌ها پیمان منقضی شده‌بود.<ref>{{cite web|title=Third Punic War — To 151 B.C. |url=http://thirdpunicwar.wordpress.com/to-150-bc/|work=Third Punic War|publisher=Anonymous publisher via Wordpress.com |accessdate=3 November 2013}}</ref><ref name=French>{{cite book|last=French|first=Peter|title=War and Moral Dissonance|year=2010|publisher=Cambridge University Press|location=Cambridge, UK|isbn=0521169038|pages=302–303}}</ref> در حالی که رومی‌ها به این پیمان به چشم اعلام تبعیت دائمی کارتاژ از روم می‌نگریستند، همانند پیمان‌هایی که با متحدان ایتالیایی آن بسته بودند. هم‌چنین منقضی شدن خراج، یکی از انگیزه‌های اصلی روم برای حفظ صلح با کارتاژ را از میان می‌برد.
 
رومی‌ها دلایل دیگری نیز برای فتح کارتاژ و سرزمین‌های باقی‌ماندهٔ آن داشتند.<ref>{{cite web|author=Appian|title=History of Rome 66-70|url=http://www.livius.org/ap-ark/appian/appian_punic_14.html#%A767 | publisher=Livius.org |accessdate=3 November 2013}}</ref><ref>{{cite web|author=Polybius|title=The Histories|url=http://ancienthistory.about.com/gi/o.htm?zi=1/XJ&zTi=1&sdn=ancienthistory&cdn=education&tm=242&f=00&su=p284.13.342.ip_&tt=2&bt=7&bts=0&zu=http%3A://www.fordham.edu/halsall/ancient/polybius-punic3.html | publisher=Fordham University | accessdate=3 November 2013}}</ref> در میانهٔ سدهٔ دوم پیش از میلاد، جمعیت شهر روم حدود ۴۰۰ هزار نفر و در حال افزایش بود. تغذیهٔ این جمعیت رو به رشد تبدیل به چالشی عمده می‌شد. زمین‌های کشاورزی پیرامون کارتاژ بیشترین تولید و بهترین دسترسی را داشتند و شاید ساده‌ترین زمین‌های کشاورزی قابل حصول بودند که هنوز به تصرف روم در نیامده بودند.
 
== دورهٔ جنگ ==
خط ۳۷:
در سال ۱۴۹، روم به کارتاژ اعلام جنگ کرد. کارتاژی‌ها تلاش‌هایی برای آرام کردن روم کردند و قول گرفتند که اگر سیصد کودک از خانواده‌های توانمند به عنوان اسیر به روم بفرستند، کارتاژی‌ها حقوق، زمین‌ها و دولت خود را حفظ خواهند کرد. پس از اجرای این شرایط، شهر اوتیک که متحد کارتاژ بود، تسلیم روم شد و ارتش ۸۰ هزار نفری رومیان در آن شهر مستقر شد. [[کنسول روم|کنسول‌ها]] از کارتاژ درخواست کردند که همهٔ سلاح‌های خود را زمین بگذارند. پس از پذیرش این شرط، روم درخواست کرد که کارتاژی‌ها ۱۶ کیلومتر به سوی خشکی منتقل شوند و شهر باید سوزانده شود. پس از شنیدن این درخواست، کارتاژی‌ها مذاکرات را رها کردند و بلافاصله شهر محاصره شد.
 
پس از فرود آمدن بخش اصلی ارتش روم در اوتیک، مانیوس مانیلیوس و لوسیوس مارسیوس سنسوریوس حملهٔ دوجانبه‌ای را به کارتاژ ترتیب دادند، ولی این حمله توسط سرداران کارتاژی هاسدروبال و هیمیلکو دفع شد. دستهٔ سنسوریوس هنگام جمع‌آوری چوب در نزدیکی [[دریاچه تونس|دریاچهٔ تونس]] توسط سواران کارتاژی غافلگیر شد و بیش از ۵۰۰ نیرو را از دست داد.<ref>[http://www.livius.org/ap-ark/appian/appian_punic_20.html#%A797 Appian, ''Punica''] 97-99</ref> فاجعهٔ بدتر برای رومیان هنگامی بود که ناوگانشان توسط کشتی‌های آتش رها شده توسط کارتاژی‌ها شعله‌ور شد.<ref>[http://www.livius.org/ap-ark/appian/appian_punic_20.html#%A799 Appian, ''Punica''] 99</ref> پس از شکست سخت ارتش روم در نفریس، کالپورنیوس پیسو در ۱۴۹ جایگزین مانیلیوس شد. در پاییز ۱۴۸، پیسو هنگام تلاش برای حمله به شهر [[قلیبیه|آسپیس]] شکست خورد. او [[بنزرت|هیپاگرتا]] را نیز محاصره کرد، ولی ارتش او تا زمستان نتوانست کارتاژی‌ها را شکست دهد و وادار به عقب‌نشینی شد.<ref>[http://www.livius.org/ap-ark/appian/appian_punic_22.html#%A7110 Appian, ''Punica''] 110</ref> پس از رسیدن خبر این شکست‌ها به روم، سیپیو جانشین او شد.<ref>[http://www.livius.org/ap-ark/appian/appian_punic_23.html#%A7112 Appian, ''Punica''] 112</ref> دخالت سیپیو آمیلیانوس موجب نجات چهار گروه به دام افتاده در یک درهٔ عمیق شد.<ref>[http://www.livius.org/ap-ark/appian/appian_punic_21.html#%A7101 Appian, ''Punica''] 102-105</ref> نفریس در زمستان ۱۴۷ یا ۱۴۶ به دست سیپیو سقوط کرد.<ref>[http://www.livius.org/ap-ark/appian/appian_punic_26.html#%A7126 Appian, ''Punica''] 126-130</ref>
 
کارتاژی‌ها محاصرهٔ شهر را از ۱۴۹ تا بهار ۱۴۶ تحمل کردند و پس از سه سال، سیپیو شهر را تصرف کرد. علیرغمعلی‌رغم مقاومت سرسختانهٔ شهروندان کارتاژی، آنها به تدریج توسط ارتش بی‌شمار روم عقب رانده شدند و از بین رفتند.
 
== پس از جنگ ==
خط ۵۴:
{{داده‌های کتابخانه‌ای}}
 
[[رده:درگیری‌های دهه ۱۴۰ (پیش از میلاد)]]
[[رده:تاریخ نظامی تونس]]
[[رده:درگیری‌های دهه ۱۴۰ (پیش از میلاد)]]