باختر (بلخ): تفاوت میان نسخه‌ها

در ادبیات [[سانسکریت]] به شکل (بالهیکه) آمده‌است. اصل و ریشه این کلمه (بهلی یا با باهلی) است. در [[اوستا]] به نام [[بخدی]] آمده که با صفت (بخدیم سریرام اردو درفشام) که به معنی (بلخ زیبا و دارای پرچم‌های بلند) است، آمده و جزء سرزمین‌های [[اهورامزدا]] آفریده‌است. در [[پارسی میانه|پارسی پهلوی]] بامیک صفت آن است؛ که به معنی درخشان و باشکوه و زیبا و روشن آمده و بنابر عقیده پروفسور [[دارمستتر]] در [[زند، اوستا|زند]] [[اوستا]] ریشهٔ این کلمه (بامیه) است که به معنی درخشان است. بختری در اوستا (بخگی) است و این واژه در [[پارسی میانه]] بخل و در پارسی دری بلخ شده و در [[پارس]] قدیم در زمان [[هخامنشیان]] در [[سنگ‌نبشته بیستون]] [[داریوش بزرگ]] (بختریش و بختریا) آمده و در [[ایلامی]] (بکه شی اش و یا بکتوری ایش) خوانده شده و نیز در زبان [[آکادی]] که آنهم بصورت [[خط میخی]] است بصورت (باهاتر) آمده و در [[زبان یونانی|یونانی]] بکترا آمده‌است و از آن بکتریا ساخته شده‌است. در زبان [[زبان چینی|چینی]] بلخ را (باهی هی) و بنابرگفتهٔ [[هیوان تسنگ]] زائر چینی که در سال ۶۲۹ میلادی که به بلخ آمده بود (پوهو) نامیده شده‌است و در تاریخ [[هان]] وی بصورت کشور (تاهیا) آمده‌است البته بیشتر این نام به [[بدخشان]] گفته می‌شد. یونانیان بلخ را به صفت (پیلوتیمی تیوس یا پولی تیمی تیوس) می‌نامیدند که به معنای گرانبهاترین است. یعنی گوهر ایران. در نوشته‌های [[موسیموسس خورنیخورناتسی]] مورخ [[ارمنی]] که در قرن پنج- شش میلادی می‌زیسته از بلخ با نام (باهلی) یاد شده‌است. در کتاب [[وندیداد]] در فرگرد اول راجع به آفرینش سرزمین‌ها توسط اهورامزدا پس از آفرینش [[ایرانویج|ائیریَنَم وَئجَه]] به سرزمین‌های سغد و مرو اشاره شده و بعد از آن در قسمت هفتم می‌گوید: چهارمین کشور با نزهت که من اهورامزدا آفریدم بلخ زیبا با درفش‌های برافراشته است.