محمد معزی: تفاوت میان نسخه‌ها

| تصویر =

| توضیح تصویر =

| والدین =

| تاریخ مرگ = ۱۱۲۵ CE

| محل زندگی =

| مدفن =

| نام دیگر =

|لقب = امیر معزی، امیر الشعراء

| سال‌های نویسندگی =

|فیلم (های) ساخته بر اساس اثر(ها)=

|استاد =

| تأثیرپذیرفته از =

| وب‌گاه =

|گفتاورد

'''امیرابوعبدالله محمد پسر عبدالملک مُعِزّی نیشابوری''' [[شاعر]]ی [[فارسی‌زبانان|فارسی زبان]]. پدرش [[عبدالملک برهانی]] از شاعران دربار [[الب ارسلان]] بود و در اوایل سلطنت [[ملکشاه سلجوقی]] وفات یافت و محمد فرزندش، به جای او به خدمت سلطان ملکشاه در آمددرآمد و تخلص شعری خود '''معزی''' را از لقب سلطان که «معزالدین» بود، اقتباس کرد. معزی شاعر بزرگ دربار [[ملکشاه سلجوقی]] بود و از سوی این پادشاه لقب ''امیر'' گرفت.

[[دیوان]] او مشتمل بر هجده‌هزار بیت شعر به [[زبان فارسی]] است. بیشتر اشعار معزی قصیده و غزل مدحی و توصیفی است. بابر گفته‌ای انوری در این بیت معزی را به تقلید از اشعار دیگر شعرا متهم می‌کند؛ که تأثیر [[عنصری]] و [[فرخی]] در اشعار او دیده می‌شود:<ref>صور خیال در شعر فارسی-504</ref>

{{ب|کس دانم از اکابر گردن کشان نظم|کو را صریح خون دو دیوان به گردن است}}

{{شعر}} {{ب|ای ماه چو ابروان یاری گویی|نينی نی چو کمان شهریاری گویی}} {{پایان شعر}}

: «سه کس از شعرا در سه [[دولت]] اقبال‌ها دیدند وقبول‌ها یافتند چنانکهچنان‌که کس را آن مرتبه میسر نبود، یکی [[رودکی]] در عهد [[سامانیان]] و [[عنصری بلخی|عنصری]] در دولت محمودیان و معزی در دولت سلطان ملکشاه.»

معزی تا پایان عهد ملکشاه یعنی تا سال ۴۸۵ هجری قمری درخدمت این پادشاه بود . بعد از وفات او و آشفتگی کار جانشینان وی، معزی مدتی از عمر خود را در [[هرات]] و [[نیشابور]] و [[اصفهان]] بسر برد وسرگرم مدح امرای مختلف این نواحی بود تا آنکه سلطان [[سنجر]] به سلطنت رسید و امیرمعزی بدو پیوست. [[محمد عوفی]] دربارهدربارهٔ [[مرگ]] امیرمعزی نوشته است که روزی سلطان سنجر درخرگاه بود، ناگاه تیری از کمان شاه گذشت و به امیرمعزی اصابت کرد و او در حال جان سپرد.

{{شعر}}

{{ب|ای ساربان منزل مکن جز در دیار یار من|تا یک زمان زاری کنم بر ربع و اطلال و دمن}}

{{ب|ربع از دلم پرخون کنم، خاک دمن گلگون کنم|اطلال را جیحون کنم، از آب چشم خویشتن}}

{{ب|آن جا که بود آن دلستان، با دوستان در بوستان|شد گرگ و روبه را مکان، شد گور و کرکس را وطن}}

{{ب|ابر است بر جای قمر، زهر است بر جای شکر|سنگ است بر جای گهر، خار است بر جای سمن}}

{{ب|کاخی که دیدم چون ارم، خرم‌تر از روی صنم|دیوار او بینم به خم، مانندهٔ پشت شمن}}

{{ب|زین‌سان که چرخ نیلگون کرد این سراها را نگون|دیار کی گردد کنون گرد دیار یار من}}

{{پایان شعر}}

* شفیعی کدکنی، محمدرضا. صور خیال در شعر فارسی. تهران. انتشارات نیل 1350 ۱۳۵۰