|
شهرها: [[بیارجمند]]
'''شاهرود: قاره کوچک'''
شاهرود، یکی از بزرگترین شهرهایشهرستانهای ایران وبه مرکزلحاظ شهرستان شاهرودمساحت است. نام‌های قدیمی دیگری برای شاهرود که می‌توان نام برد عبارت است از «حنچرهخنچره»، «شخره» و «شاخره» اشاره نمود. شاهرود، در حد فاصل دو نوع آب و هوای مرطوب و پرباران در شمال و کویری، در جنوب جای گرفته که آب و هوایی معتدل و مطلوب برای این شهر فراهم کرده و آن را در ردیف شهرهای خوش‌آب و هوای ایران قرار داده‌است. شاهرود در حد فاصل شهرهای دامغان در باختر، سبزوار و بردسکن در خاور و گرگان در شمال بوده و تقریباً در میانه راه تهران-مشهد می‌باشد به طوریکه فاصله آن از تهران ۴۰۰ کیلومتر و از مشهد ۵۰۰ کیلومتر می‌باشد. بر اساس نتایج سرشماری سال ۱۳۹۰ جمعیت شهر شاهرود ۱۴۰٬۴۷۴ نفر بوده است.[۶] شاهرود پرجمعیت‌ترین شهر استان پس از شهر سمنان محسوب می‌شود. جنگل زیبای ابر دربین نزدیکشهرستان شاهرود قرارو دارد.علی همچنینآباد جنگلکتول اولنگقرار با پوشش گیاهی منحصر به فرد، در شاهرود می‌باشددارد.[۷] [۸]و وجود ادارات کل راه و ترابری، راه آهن شمال شرق، دخانیات، شرکت نفت و سازمان تبلیغات اسلامی بعلاوهبه علاوه پارک علم و فناوری، دانشکده علوم قرآنی، لشکر ۵۸ تکاور ذوالفقار و تنها گروه پداوند هوایی سپاه پاسداران به اهمیت این شهر افزوده است.[۹] مردم شاهرود به زبان فارسی با لهجه شاهرودی تکلم می‌کنند. شاهرود نزدیک به شهر تاریخی و خوش آب و هوای بسطام است.
پیشینهٔ تاریخی
مدارکی وجود دارد که نشان می‌دهد شاهرود و بسطام یکی از شهرهای مهم چهاردهمین ایالت تاریخی، «چخره» (از تقسیمات شانزده‌گانهٔ اوستایی در دوران باستان) و همسایه جنوبی ایالت هیرکانیا بوده[۱۰] که در دامنهٔ جنوبی رشته‌کوه البرز، توسط آریایی‌ها بنا نهاده شده‌است. برخی پژوهندگان واژهٔ چخره را شکل ابتدایی شاهرود دانسته‌اند.[۱۱] به لغت اوستایی چخرو-ایتی به معنی چرخ پیشه و چخرو-وَتی به معنی دانای چرخ است. این دو هیئت اوستایی این نام، حاوی نام شاهرود می‌باشند.
اشکانیان
در دوران بعدتر، این شهر همراه با دامغان در ردیف مهم‌ترین شهرهای ایالت تاریخی کومِش قرار گرفت و به استناد برخی اشاره‌های تاریخی مندرج در متون و بعضی شواهد باستان‌شناسی شهر کنونی شاهرود محل عبور کاروان‌هایی بوده است که بزرگراه غربی-شرقی جادهٔ ابریشم را طی می‌کردند.
آب و هوا
شاهرود به قاره شاهرود معروف است. زیرا دارای آب و هوای متنوع و مطبوعی است.
در اکثر ماه‌های سال آب و هوا معتدل سرد می‌باشد. شاهرود یکی از خوش آب و هواترین شهرهای ایران است.
قسمت مرکزی و نواحی شرقی شاهرود دارای آب و هوای معتدل و نواحی شمالی آن کوهستانی با آب و هوایی سرد و مرطوب است. قسمت جنوبی که در مجاورت کویر واقع شده آب و هوای نسبتاً گرم دارد، متوسط درجه حرارت سالانه در این شهر ۱۴ درجه سانتی گراد ومیانگین بارندگی سالانه ۱۸۰ میلیمتر است. شاهرود به علت واقع شدن در دامنه کوه از لحاظ آب‌های سطحی به صورت رودخانه‌های دائمی، سهمی نداشته ورودخانه‌های سیلابی و فصلی در این شهر جاری می‌باشد. رود بزرگ شاهرود سالهای گذشته از داخل شهر شاهرود رد می‌شده است و بستر آن شاهرود را به دو قسمت تقسیم نموده است.
'''جنگل ابر'''
'''جنگل اولنگ'''
جنگل ابر
جنگل ابر شاهرود قسمتی از قدیمی‌ترین و زیباترین جنگلهای هیرکانی است با گونه‌های گیاهی و جانوری نادر، یکیبین ازشهرستان زیباترینشاهرود نقاطو شهرستانعلی شاهرودآباد کتول استان گلستان می‌باشد. این جنگل با ۳۵ هزار هکتار وسعت در ادامه جنگلهای سرسبز شمال کشور به دلیل این که در اغلب مواقع فضای این جنگل را اقیانوسی از ابر فراگرفته به این نام مشهور است. در این جنگل ابرها آنقدر به درخت‌ها نزدیک اند که به‌نظر می‌رسد جنگل بر روی ابرها سوار است و می‌توان در میان ابرها گشت و گذار کرد و به باور بسیاری از گردشگران یکی از زیباترین چشم‌اندازهای طبیعت ایران محسوب می‌شود.[۱]
گونه‌های جانوری
از گونه‌های جانوری این منطقه می‌توان خرس قهوه‌ای، گرگ، پلنگ، خوک وحشی، شغال، روباه، خرگوش کل و بز، شوکا و مار و از پرندگان کبک، کبوتر جنگلی، بلدرچین، عقاب جنگلی، کرکس، شاهین، فاخته و قرقاول را نام‌برد.[۵] طرح جنگل کاری احیا و غنی سازی جنگلهای مخروبه ابر و قطری از سال ۱۳۷۰ به اجرا در آمده است که وسعتی برابر ۱۱۲۱۶ هکتار از دامنه‌های شمالی را شامل می‌شود. همچنین بیش از ۲۰۰ هکتار از مناطق فوق قرق و عملیات نهال کاری با کاشت گونه‌هایی مانند بلوط، افرا، شیردار، توسکا، ون، اقاقیا، گلابی وحشی، ممرز و تعدادی سوزنی برگ از جنس لاریکس و کاج جنگلی و بذرکاری با گونه‌های ون، ممرز، بلوط، گلابی وحشی انجام شده و عملیات فوق همچنان ا دامه دارد.
این جنگل ۱۱۴اُمین اثر طبیعی است که توسط سازمان میراث فرهنگی در ۲۰ بهمن ۱۳۸۹ در فهرست میراث طبیعی ایران قرار گرفت. در جلسه شورای عالی محیط زیست در ۲۹ بهمن سال ۱۳۹۳ جنگل ابر منطقه حفاظت شده اعلام شد و در فهرست مناطق چهارگانه سازمان حفاظت از محیط زیست در آمد. [
جنگل اولنگ
جنگل اولنگ، در ۸۰ کیلومتری شمال شرق شاهرود واقع شده و از مناطق نمونه گردشگری مصوب شهرستان شاهرود محسوب می‌شود. این جنگل دارای درختان جنگلی متنوع و تنوع جانوری است.
این جنگل از جاده شاهرود به آزاد شهر با مختصات جغرافیایی ۵۷ و ۵۴ تا ۱۲ و ۵۵ شرقی و ۴۲و ۳۶ تا ۵۰ و ۳۶ عرض شمالی قرار دارد و ادامه جنگلهای سرسبز شمال کشور است.
ویژگی‌های جنگل :
ارتفاع زیاد جنگل از سطح دریا، پایین بودن درجه حرارت در فصل گرما و وجود چشمه سارهای فراوان و پوشش جنگلی متنوع این منطقه در حد فاصل بین دو کلان اقلیم خشک و نیمه خشک و مرطوب و نیمه مرطوب واقع شده که این امر باعث ایجاد تنوع گیاهی و جانوری شده است.
گونه‌های گیاهی اولنگ :
از گیاهان درختی این جنگل می‌توان بلوط، ممرز افرا، یردار، توسکا، آزاد داغداغان و از گیاهان مرتعی گونه‌های، چوبک، اسپرس، دم روباهی، آویشن و شبدر را نام برد. این منطقه از معدود مناطقی است که رشته کوه البرز در این ناحیه به حداقل عرضی خود رسیده و تقریباً از یک شاخه اصلی تشکیل شده است.
گونه‌های جانوری :
از جانوران این منطقه می‌توان خرس قهوه‌ای، گرگ، پلنگ، خوک وحشی، شغال، روباه، خرگوش، کل و بز، شوکا و از پرندگان کبک، کبوتر جنگلی، بلدرچین، عقاب جنگلی، کرکس، شاهین، فاخته، قرقاول را نام برد.
آدرس: هشتاد کیلومتری شمال شرقی شاهرود
آبشار تنگه داستان
آبشار بی نظر تنگه داستان در شمال شهر مجن واقع شده است ، این آبشار در تنگه‌ای موسوم به تنگه داستان واقع شده که این تنگه در اثر زلزله‌ای در سالهای بسیار دور رخ داده ایجاد شده و رود خانه منتهی به آبشار از این تنگه میگزرد .که این تنگه هم خود بسایر دیدنی است ، طول تنگه در حدود ۲ کیلومتر و عرض تقریبی ۵ متر می‌باشد که کف تنگه کاملاً با آب رودخانه اشغال شده است در مسیر رودخانه آبشارهایی با ارتفاع ۵ تا ۱۰ متری دیده می‌شود که به این علت گذر از تنگه بسیار جذاب و هیجان انگیز می‌باشد .
خوش ییلاق
منطقه حفاظت شده خوش ییلاق در شمال شرقی شهرستان شاهرود قرار گرفته و به دو بخش دشتی و کوهستانی تقسیم می‌شود. از آنجایی که این منطقه بین کویر و جنگلهای پهن برگ خزری قرار دارد، از تنوع زیستی بالایی برخوردار بوده و هریک از بخش‌های آن دارای تنوع پوشش گیاهی و حیات وحش ویژه‌ای است. بخش شمال غربی و غرب منطقه درختان جنگلهای پهن برگ خزری همچون افرا، بلوط، راش و ولیک را شامل می‌شود و در بخش اعظمی از منطقه پوشش گیاهی نیمه استپی دیده می‌شود. گونه‌هایی نظیر درمنه کوهی، کلاه میرحسن، گون همراه با درختچه‌های اُرس و بوته‌های زرشک و برخی از خانواده چتریان را می‌توان مشاهده نمود. در مناطق استپی که نواحی شرقی منطقه را تشکیل می‌دهند، گونه‌هایی همچون قیچ، درمنه دشتی، ریش بز و گیاهان شور می‌رویند. دشت زردابه در مرکز این منطقه، زیباترین دشت منطقه می‌باشد که با گل‌ها و گیاهان جالب توجه، یکی از مهم‌ترین زیستگاه‌های وحوش به شمار می‌آید. دره گل سرخ نیز که در شرق دشت زردابه واقع شده است، از پوشش گیاهی کاملاً متفاوت با سایر زیستگاه‌های خوش ییلاق، دارای منظره‌ای بدیع از درختان بلوط و گیاهان جنگلی هیرکانی است.
بر اساس مشاهدات صورت گرفته پناهگاه حیات وحش خوش ییلاق دارای ۲۹ گونه پستاندار، ۹۳ گونه پرنده، ۲۵ گونه خزنده و ۵ گونه دوزیست می‌باشد. عمده‌ترین پستانداران منطقه شامل مرال (گوزن قرمز)، شوکا، کل و بز، قوچ و میش، آهو، گراز، خرس قهوه‌ای، گربه پالاس، پلنگ و انواع گربه‌های وحشی، گرگ، شغال، روباه معمولی، کفتار، رودک، خرگوش، تشی و انواع جوندگان و … می‌باشد. از مهم‌ترین پرندگان منطقه می‌توان از عقاب‌ها، بالابان، بحری، شاهین، هوبره، چاق‌لق، بلدرچین، کبک، تیهو، هدهد، شاه بوف، جغد، چکاوک و سینه سرخ نام برد. خزندگان این منطقه عبارتند از کفچه مار، مار افعی، مار جعفری، مار شاخدار ایرانی، تیرمار، مار آتشی، مار پلنگی، گرزه مار و انواع آگاماها، بزمچه بیابانی خزری و لاک‌پشت خشکی‌زی نظیر لاک‌پشت مهمیزدار شرقی. دوزیستان این منطقه شامل وزغ سبز تورانی، وزغ معمولی، وزغ سبز خراسانی و قورباغه درختی می‌باشند.
وجود گونه‌های شاخص همچون مرال، شوکا، خرس قهوه‌ای در جنگلهای انبوه و کوهستانی مرطوب خزری و آهو و هوبره در مناطق پست بیابانی جنوب منطقه از جاذبه‌های طبیعی این منطقه محسوب می‌گردد.
آبشار مجن
آبشار مجن آبشار مجن در ۳۵ کیلومتری شمال غربی شاهرود واقع شده است. این آبشار زیبا و باصفا، یکی از جلوه‌های طبیعی شهر شاهرود است. در انتهای مجن دره‌ای زیبا با مناظری منحصربفرد از کوه و دشت و رود، قرار دارد که در فصل بهار بوی عطر گل‌های وحشی و در فصل تابستان گل‌های زیبای آفتابگردان بر زیبایی آن می‌افزایند. این آبشار در زمستان نیز بسیار دیدنی است و دسته‌های پرتعداد کبک شما را تا دهانه آبشار همراهی می‌کنند. از روستا تا ابتدای آبشار، جاده‌ای خاکی در میان این دره زیبا احداث شده است که در حدود ۱۰ کیلومتر مسافت دارد. در کنار این مسیر درختان بلند سپیدار، باغات و مزارع سرسبز و کلبه‌هایی کاهگلی جلب نظر می‌کنند که بسیار جذاب هستند. بازی رنگ در طبیعت این دیار موج می‌زند. بعد از گذشتن از دره مجن وارد طبیعت کوهستانی منطقه می‌شوید و دل صخره‌ای بسیار عظیم طنین آبشار مجن را خواهید شنید. این کوه صخره‌ای جالب، آبشار را در محوطه‌ای باریک و غار مانند محصور کرده است. برای دیدن آبشار مجبورید وارد آبی سرد و زلال شوید و با حدود بیست متر پیاده‌روی در آب! در فضایی زیبا و هیجان آور از آن لذت ببرید.
دشت شقایق کالپوش
دشت آفتابگردان کالپوش
دشت گل‌ها شاهرود
دشت آفتابگردان در منطقه کالپوش یکی از جاذبه‌های گردشگری شهرستان شاهرود است. با فرا رسیدن شهریور ماه میلیون‌ها گل آفتابگردان در دشت‌های مخملین کالپوش شاهرود شکفته می‌شوند و مناظر بدیع و بی‌نظیری در این منطقه خلق می‌کنند که چشم هر بیننده‌ای مسحور زیبایی آن‌ها می‌شود. دشت آفتابگردان کالپوش در ۲۲۰ کیلومتری شمال شرق شاهرود قرار دارد. این منطقه سرسبز و جنگلی با بارندگی کافی و اراضی بسیار مستعد برای کشاورزی و جنگل‌کاری، در مجاورت با پناهگاه حیات وحش خوش ییلاق از موقعیت ممتاز گردشگری بسیار جالبی برخوردار است. آنچه این دشت را از نمونه‌های مشابه متمایز ساخته و از ویژگی‌های بارز آن محسوب می‌شود، سطوح زیر کشت آن است که برخلاف دیگر مزارع آفتابگردان که در زمین‌های هموار دیده می‌شود، در اینجا در دشت‌های ناهموار و تپه‌های آبشارگونه است که تمایز رنگی بی‌نظیری را خلق می‌کند. کاشت آفتابگردان در این منطقه در اوایل بهار به صورت دیم و آبی است و انواع مختلف آن را شامل می‌شود که از گونه‌های ژنتیکی جدید آن، انواع پا کوتاه و درشت دانه را می‌توان نام برد.
دشت شقایق
کورو بسطام
چهار باغ
نگار من
تکه‌ای از بهشت در شاهرود : نگار من
نگارمن یکی از روستاهای شهرستان شاهرود در ایران است.
این روستا که افرادی آن را نکارمن نیز می‌نامند در جاده ی مجن در حوالی شهرستان شاهرود قرار دارد که به دلیل قرارگرفتن در منطقه‌ای کوهستانی و در دامنه ی کوه دارای آب و هوایی بسیار معتدل در تابستان و سرد و خشک در زمستان می‌باشد. این روستا به دلیل بهره از آب و هوای معتدل و بسیار خوب مناظر بسیار زیبا و دیدنی را دارا می‌باشد.
خوش ییلاق
دشت امیریه
دشت آفتابگردان و شقایق‌های کالپوش
'''طبیعت : جنگل ابر . جنگل اولنگ'''
== مراکز تاریخی و باستانی ==
| 