پشنگ: تفاوت میان نسخه‌ها

محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
ابرابزار
جز پشنگ
خط ۱:
{{ Infobox
'''پَشَنگ''' در شاهنامهٔ فردوسی شاه [[توران]] است. او از نسل [[تور]] و پدر [[افراسیاب]] است. پسران دیگر او [[گرسیوز]] و [[اغریرث]] هستند.
| bodystyle =
| bodyclass = vcard
| titlestyle =
| title =
| abovestyle = background: #CD853F
| aboveclass = fn org
| above = {{{نام|{{{نام‌اثر|{{PAGENAME}}}}}}}}
 
| imagestyle =
| captionstyle =
| image =
| caption =
 
| headerstyle = background: #F0E68C
| labelstyle =
| datastyle =
 
| header1 = پشنگ داماد ایرج
 
| label2 = نام
| data2 = {{{نام|پشنگ}}}
 
| label3 = منصب
| data3 = {{{منصب|داماد [[ایرج پسر فریدون|ایرج]]}}}
 
| label4 = نام مادر
| data4 = {{{نام مادر|ماه‌رخ}}}
 
| header4 = {{#اگر:{{{نام نبرد|{{{نام‌ نبرد|.}}}}}}{{{نوع جنگ|{{{نوع‌ جنگ|گ}}}}}}{{{سال نبرد|ک}}}{{{سال نبرد|م}}}{{{مدت نبر|ت}}}{{{مدت نبرد|ل}}}|پشنگ شاه توران}}
| label6 = نام
| data6 = {{{نام|پشنگ}}}
 
| label7 = نام کامل
| data7 = {{{نام کامل|}}}
 
| label8 = نام‌های دیگر
| data8 = {{{نام‌های دیگر|}}}
 
| label9 = منصب
| data9 = {{{منصب|شاه}}}
 
| label10 = لقب
| data10 = {{{لقب|}}}
 
| label11 = نژاد
| data11 = {{{نژاد|}}}
 
| label12 = دودمان
| data12 = {{{دودمان|}}}
 
| label13 = آئین
| data13 = {{{آئین|}}}
 
| label14 = زادگاه
| data14 = {{{زادگاه|}}}
 
| label15 = تخت‌گاه
| data15 = {{{تخت‌گاه|[[کنگ‌دژ]]}}}
 
| label16 = درفش
| data16 = {{{درفش|سیاه}}}
 
| label17 = ملیت
| data17 = {{{ملیت|[[توران در شاهنامه|توران]]}}}
 
| header18 = {{#اگر:{{{نام نبرد|{{{نام‌ نبرد|.}}}}}}{{{نوع جنگ|{{{نوع‌ جنگ|گ}}}}}}{{{سال نبرد|ک}}}{{{سال نبرد|م}}}{{{مدت نبر|ت}}}{{{مدت نبرد|ل}}}|سایر اطلاعات}}
 
| label19 = شناخته شده
| data19 = {{{شناخته شده|[[جنگ پشنگ]]}}}
 
| label20 = دوره
| data20 = {{{دوره|}}}
 
| label21 = پیش از
| data21 = {{{پیش از|[[افراسیاب]]}}}
 
| label22 = پس از
| data22 = {{{پس از|[[تور]]}}}
 
| label23 = دوران سلطنت
| data23 = {{{دوران سلطنت|}}}
 
| label24 = پسران
| data24 = {{{پسران|[[افراسیاب]] {{سخ}} [[گرسیوز]] {{سخ}} [[اغریرث]]}}}
 
| label25 = نبرد اول
| data25 = {{{نبرد اول|}}}
 
| label26 = نبرد دوم
| data26 = {{{نبرد دوم|}}}
 
| label27 = نبرد سوم
| data27 = {{{نبرد سوم|}}}
 
| label28 = نتیجه نبرد
| data28 = {{{نتیجه نبرد|}}}
 
| header29 = {{#اگر:{{{تولد|{{{سال تولد|.}}}}}}{{{مرگ|{{{سال مرگ|}}}}}}{{{فرزندان|}}}{{{تعداد فرزندان|}}}|پشنگ (شیده)}}
 
| label30 = نام
| data30 = {{{نام |شیده}}}
 
| label31 = نام نیا
| data31 = {{{نام نیا|پشنگ}}}
 
| label32 = نام پدر
| data32 = {{{نام پدر|[[افراسیاب]]}}}
 
| label33 = همسران
| data33 = {{{همسران|}}}
 
| label34 = فرزندان
| data34 = {{{فرزندان|}}}
 
| label35 = برادران
| data35 = {{{برادان|}}}
}}
 
'''پَشَنگ''' در شاهنامه سه تن یا ممکن است بیش از سه تن باشد. پشنگ نخست بردارزاده [[فریدون]] و داماد [[ایرج پسر فریدون|ایرج]] است. پشنگ دوّم بانی و بنیانگذار کشور توران پس از [[تور]] است. پشنگ دیگر که سومین است معروف به '''شیده''' فرزند افراسیاب و نبیره پشنگ دوّم مؤسس سلطنت کشور توران است.
 
== پشنگ داماد ایرج ==
سطر ۱۰ ⟵ ۱۳۰:
{{ب|یکی پور زاد آن هنرمند ماه|چگونه سزاوار تخت و کلاه}}
{{ب|جهان‌بخش را لب پر از خنده شد|تو گفتی مگر ایرج‌اش زنده شد}}
{{ب|می روشن آمد ز پرمایه جام|مر آن چهر دارد [[منوچهر]] نام<ref>شاهنامه. جلد اول. [[فریدون]]، ص ۴۵</ref>}}
{{پایان شعر}}
 
==پشنگ پناهندگی سیاوش بهشاه توران ==
پشنگ پسر [[زادشم]] پدر [[افراسیاب]] و نبیرهٔ تور شاه [[توران]] است. پسران دیگر او [[گرسیوز]] و [[اغریرث]] هستند. آغازگر جنگ [[ایران در شاهنامه|ایران]] و [[توران در شاهنامه|توران]] در شاهنامه پشنگ است. او کینه قتل تور را در سینه داشت و مترصد فرصت بود تا انتقام نیایش را از ایرنیان بستاند. هنگامی‌که خبر مرگ [[منوچهر]] را شنید فرصت را مناسب یافت و موضوع انتقام تور را با سران و بزرگان توران درمیان گذاشت.
{{شعر}}
{{ب|پس آنگه ز مرگ [[منوچهر]] شاه|بشد آگهی تا به توران سپاه}}
{{ب|ز نارفتن کار [[نوذر پسر منوچهر|نوذر]] همان|یکایک بگفتند با بد گمان}}
{{ب|چو بشنید سالار ترکان '''پشنگ'''|چنان خواست کآید به ایران به جنگ}}
{{ب|یکی یاد کرد از نیا [[زادشم]]|هم از [[تور]] بر زد یکی تیز دم<ref>شاهنامه. جلد دوم. نوذر، ص ۶۳</ref>}}
{{پایان شعر}}
 
== پشنگ (شیده) ==
در دوران بسیار متأخرتر و زمان [[کیکاووس]] دوباره نام پشنگ (شیده) بر سر زبان‌هاست در بیتی آمده: ''پشنگ بود نامش پدر شیده خواند''. لقب شیده، پشنگ دوران کیکاووس را از پشنگ دوران فریدون متمایز می‌کند.
{{شعر}}
{{ب|[[سیاوش]] به ایوان خرامید شاد|به مستی ز ایران نیامدش یاد}}
{{ب|چنین گفت با '''شیده''' افراسیاب <ref>در این مصرع ظاهراً شیده پسر افراسیاب است</ref> افراسیاب|که چون سر برآرد سیاوش ز خواب}}
{{ب|تو با پهلوانان و خویشان من|کسی کاو بود مهتر انجمن}}
{{ب|به شبگیر با هدیه و با غلام|گرانمایه اسپان زرین ستام}}
{{ب|ز لشکر همی هر کسی با نثار|ز دینار وز گوهر شاهوار}}
{{ب|ازین گونه پیش سیاوش روند|هشیوار و بیدار و خامش روند}}
{{ب|فراوان سپهبد فرستاد چیز|بدین گونه یک هفته بگذشتبگذاشت نیز}}
{{پایان شعر}}
 
== پور پشنگ ==
منوچهر بعد ازدر منصب سپهبدی و جانشینی تاج و تخت،تخت [[ایران در شاهنامه|ایران]]، جنگ‌های انتقام جویانهٔ ایرانیان را آغاز گشتکرد. چون فریدون مصمم بود تا کین ایرج را از سلم و تور که در آنزمان شاهان خاور[[روم در شاهنامه|روم]] و توران بودند، بستاند. منوچهر در منصب سالارسپهسالار سپاه ایران جنگ‌های سختی را علیه تور و سلم براه انداخت و از همه میادین جنگ فاتحانه برگشتبازگشت. [[سلم (شاهنامه)|سلم]] و [[تور]] هلاک شدند. بخاطر پیروزی‌های درخشان ایرانیان به فرمادهی منوچهر گاهی او را '''پورپشنگ''' نیز می‌نامند.
==پانویس==
{{پانویس}}
 
== منابع ==
سطر ۳۳ ⟵ ۱۶۴:
 
== پیوند به بیرون ==
{{افراد شاهنامه}}
{{جغرافیای شاهنامه}}
{{کشورهای شاهنامه}}
{{شاهنامه}}
 
{{افراد شاهنامه}}
{{شاهنامه-خرد}}