رخنمونهای سنگهای پرکامبرین در قارهها، نادر و کمیاب است. علت کمیابی این سنگها پوشیده شدن آنها توسط لایههای جوانتر میباشد. در چنین مناطقی بیرون زدگی این زمینها در هستهٔ کوههایکوههای به شدت فرسایش یافته و قعر درههای عمیق قابل مشاهده است. در واقع این سنگها در مناطق وسیعی که به آن سپر میگویند گسترش یافتهاند. سپرها از نظر زمینشناسی پیچیده و درهم میباشند و عمدتاً از سنگهای دگرگونی و تغییر شکل یافتهای تشکیل شدهاند. نیمرخ آنها تحدب ملایمی داشته و در مقطع شبیه به سپر جنگجویان میباشد. پرکامبرین ناشناختهترین گستره از تاریخ زمین است، در نتیجه تقسیم بندیتقسیمبندی آن به واحدهای زمانی متعدد مشکل میباشد.
== دلایل ناشناخته ماندن پرکامبرین ==
خط ۳۲:
== مشخصات دیرینگیتاشناسی پرکامبرین ==
بطور کلی پوسته یپوستهٔ زمین در پرکامبرین طی سه مرحله یا فاز انجام گرفته است که عبارتند از:
مرحله پرموبیل (Permobile phase) (آرکئن)
در این مرحله که حدود ۳٫۴ میلیارد سال پیش به پایان میرسد، پوسته یپوستهٔ زمین مشابه قشر کرهٔ ماه از گابرو غنی بوده و اولین اقیانوسها در آنها تشکیل گردیده است. ضمناً در این مرحله درجه حرارت پایین آمده و کمتر از ۳۷۴ درجه سانتیگراد گردیده است. سپس بطور ناگهانی فرسایش، رسوبگذاری، فرونشینی و دگرگونی ایجاد شده و در نهایت سنگهای گرانیتی تشکیل شده است. در این مرحله با اینکه پوسته مقاوم تر گردیده ولی هنوز نمیتوانسته وزن تشکیلات رسوبی ضخیمتر از ۷ کیلومتر را تحمل نماید.
مرحله گذار پیشینزیستی زیرین
در پروتروزوئیک زیرین، پوستهٔ گرانیتی برای اولین بار به صفحهها و پلیتهای باثبات و کمربندهای پر تحرکپرتحرک تقسیم میشود. پلیتهای با ثبات از رسوبات اولیه پوشیده شده است. کمربندهای پر تحرکپرتحرک متعددی نیز به وسعت صدها کیلومتر گسترده شدهاند. از لابلای شکستگیها و خرد شدگیهای کمربندها، مواد نفوذی بازیک خارج شده و در سطح زمین گسترده شده است. در واقع در این مرحله پلیتها و کمربندها مجموعاً سطح زمین را پوشانده بوده و حاشیه این پلیتها و کمربندها صخرههای زیرآبی و شکافهای زیر دریایی را ایجاد نموده است.
مرحله زمینساختی (پیشینزیستی بالایی)
در این فاز دو قارهٔ آفریقا و قارهٔ آمریکای جنوبی تشکیل شده و طبق مطالعات [[دیرینه مغناطیسشناسی|مغناطیس دیرینه]]، این دو قاره تا کرتاسه یکی بودهاند. در این زمان دریاهای کم عمق و کنار خشکی (Epicontinental) گسترش یافته و محیطی مطلوب برای رشد و توسعه استرماتولیتها ایجاد گردیده است.<ref>{{یادکرد وب |نویسنده = |نشانی=http://danesh.roshd.ir/mavara/mavara-index.php?page=%D8%AF%D9%88%D8%B1%D8%A7%D9%86دوران+%D9%BE%D8%B1%DA%A9%D8%A7%D9%85%D8%A8%D8%B1%DB%8C%D9%86پرکامبرین&SSOReturnPage=Check&Rand=0 |عنوان= دوران پرکامبرین| ناشر =دانشنامه رشد |تاریخ = |تاریخ بازبینی=}}</ref>