فشار درون‌جمجمه‌ای: تفاوت میان نسخه‌ها

محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
ماني (بحث | مشارکت‌ها)
جز ماني صفحهٔ فشار داخل‌جمجمه‌ای را به فشار درون‌جمجمه‌ای منتقل کرد
ماني (بحث | مشارکت‌ها)
ابرابزار
خط ۱:
'''فشار داخل جمجمه‌ایدرون‌جمجمه‌ای''' یا در اصطلاح [[پزشکی]] '''ICP''' ([[سرنام]] Intracranial pressure) به فشار درون کاسه سر و مغز و همچنین [[مایع مغزی‌نخاعی]] درون آن گفته می‌شود.
 
فضای داخل [[جمجمه]] فضای بسته‌ای است که قابلیت اتساع ندارد . خون از سرخرگ به داخل حفره [[مغز]] وارد و از طریق سیاهرگ خارج می‌گردد. محتویات داخل کاسه جمجمه شامل این موارد می‌باشد :
# پارانشیم یا بافت خود مغز که بطور متوسط در بزرگسالان ۱۴۰۰ گرم وزن دارد. (۸۰٪ فشار)
# خون در جریان داخل مغز که {{چر}} ۷۵ cc در ثانیه‌است .(۱۰٪ فشار)
# [[مایع مغزی نخاعی]] (CSF) که {{چر}} ۷۵ cc است . (۱۰٪ فشار)
 
حد نرمال فشار داخلدرون جمجمه (ICP) ({{چر}}۵ – ۲۰ mmHg) ناشی از تعامل و تعادل این سه جزء می‌باشد. برای اینکه ICP در حد نرمال حفظ شود لازم است تعادل بین این سه جزء پایدار باشد . در صورت تغییر حجم یکی از این سه عامل معمولاً حجم یا مقدار دو عامل دیگر نیز تغییر می‌یابد تا ICP در حد نرمال حفظ شود . البته توانایی بافت مغز نسبت به دو عامل دیگر در فشرده شدن و کاهش حجم آن کمتر است لذا عمده تغییرات در حجم خون یا CSF ایجاد می‌شود .
 
== افزایش فشار داخل جمجمه‌ایدرون‌جمجمه‌ای ==
در افزایش فشار داخل جمجمه‌ایدرون‌جمجمه‌ای یکی از سه مکانیسم زیر دخالت دارد :
# محتویات مغز : [[تومور]] مغزی، تشکیل [[آبسه]]، ادم مغزی، [[آنسفالیت]] ، CVA وسیع که باعث حجم مغزی شده و باعث افزایش ICP شوند .
# مقدار مایع مغزی نخاعی [[CSF]] : زمانیکه تولید CSF از مقدار طبیعی بیشتر باشد یا انسداد در مسیر جریان CSF و یا اختلال در جذب CSF ( اختلال در ورید سینوسی (Doramater) CSF باعث اتساع بطن‌ها، [[هیدروسفالی]] و ICP می‌شود .
# اختلال در عملکرد عروقی مغز : بافت مغزی دارای توانایی خود تنظیمی ( Auto regulation ) برای تنظیم قطر عروق مغزی جهت ثابت نگه داشتن جریان خون مغز یا فشار پرفیوژن مغزی در حد نرمال علی‌رغم تغییرات در فشار خون سیستمیک را دارد .
* کاهش در فشار خون سیستمیک (BP) : باعث گشادی شریان و تنگی ورید مغزی می‌شود.
* افزایش در فشار خون سیستمیک : باعث تنگی شریان و گشادی ورید می‌شود.
 
== فشار پرفیوژن جمجمه CPP ==
میزان CPP یا(Cranial Perfusion Pressure) باید بالای ۷۰mmHg باشد تا هم جریان خون مغز برقرار باشد و هم ICP نرمال حفظ شود . CCP = BPmax – ICP
 
معمولاً به دنبال ضربه مغزی ،مغزی، افت شدید BP و ادم مغزی، مکانیسم خود تنظیمی مغز مختل شده و باعث اختلال CPP شده و با کاهش CPP باعث [[ایسکمی]] سلول مغزی، [[نکروز]] سلول‌ها و بدنبال آن ادم و تشدید ICP می‌شود .
میزان CPP یا(Cranial Perfusion Pressure) باید بالای ۷۰mmHg باشد تا هم جریان خون مغز برقرار باشد و هم ICP نرمال حفظ شود . CCP = BPmax – ICP
 
از طرف دیگر با افزایش CPP به بالای ۱۰۰mmHg، با افزایش حجم خون داخل مغزی باز هم باعث تشدید ICP می‌شود .
معمولاً به دنبال ضربه مغزی ، افت شدید BP و ادم مغزی، مکانیسم خود تنظیمی مغز مختل شده و باعث اختلال CPP شده و با کاهش CPP باعث [[ایسکمی]] سلول مغزی، [[نکروز]] سلول‌ها و بدنبال آن ادم و تشدید ICP می‌شود .
 
[[فشار گاز در خون سرخرگی|گازهای شریانی]] خون روی مکانیسم خود تنظیمی مغز اثر دارند . افزایش co۲ خون شریانی که ایجاد هایپر کاپنی می‌کند و کاهش O۲ به کمتر از ۶۰ mmHg که ایجاد هایپوکسی می‌کند باعث گشادی عروق مغزی می‌شوند. کاهش co۲ خون باعث انقباض عروق مغزی می‌شود .
از طرف دیگر با افزایش CPP به بالای ۱۰۰mmHg، با افزایش حجم خون داخل مغزی باز هم باعث تشدید ICP می‌شود .
 
[[فشار گاز در خون سرخرگی|گازهای شریانی]] خون روی مکانیسم خود تنظیمی مغز اثر دارند . افزایش co۲ خون شریانی که ایجاد هایپر کاپنی می‌کند و کاهش O۲ به کمتر از ۶۰ mmHg که ایجاد هایپوکسی می‌کند باعث گشادی عروق مغزی می‌شوند. کاهش co۲ خون باعث انقباض عروق مغزی می‌شود .
 
== عوارض بالا رفتن فشار داخل جمجمه‌ای (RICP) ==
۱- بیرون زدگی ساقه مغز : بدلیلبه دلیل فشار و خروج از طریق [[فورامن مگنوم]] .
 
۲- [[دیابت بی‌مزه]] (دفع مایعات بدون قند).
۱- بیرون زدگی ساقه مغز : بدلیل فشار و خروج از طریق [[فورامن مگنوم]] .
 
۲۳- [[دیابتترشح بیزیاد مزه]]ADH (و دفعاحتباس مایعات بدون قند (SIADH) .
 
== علائم ICP ==
۳- ترشح زیاد ADH و احتباس مایعات ( SIADH ) .
۱- اولین علامت آن کاهش سطح هوشیاری (GCS) در بیمار است که با وضعیت قبلی بیمار مقایسه می‌شود .
 
۲- سر درد در بیماران هوشیار که صبح‌ها شدیدتر است و با فعالیت می‌یابد .
== علائم ICP ==
۱- اولین علامت آن کاهش سطح هوشیاری (GCS) در بیمار است که با وضعیت قبلی بیمار مقایسه می‌شود .
 
۳- تهوع و استفراغ جهنده که از علائم دیررس است .
۲- سر درد در بیماران هوشیار که صبح‌ها شدیدتر است و با فعالیت می‌یابد .
 
۴- سرگیجه به صورت احساس سبکی سر .
۳- تهوع و استفراغ جهنده که از علائم دیررس است .
 
۵- اختلال بینایی : تاری دید، دوبینی، که شایعترین علائم چشمی ICP هستند .
۴- سرگیجه به صورت احساس سبکی سر .
 
۶- اختلال شعور : از یک اضطراب و نگرانی ساده تا اختلال حافظه و هوشیاری .
۵- اختلال بینایی : تاری دید، دوبینی، که شایعترین علائم چشمی ICP هستند .
 
۶- اختلال شعور : از یک اضطراب و نگرانی ساده تا اختلال حافظه و هوشیاری .
 
۷- [[ادم پاپی]] (papilledema): یکی از قابل اعتمادترین نشانه‌های ICP است که نیاز به معاینه [[شبکیه]] چشم با [[افتالموسکوپ]] دارد.
 
۸- تشدید [[رفلکس|رفلکسها]]،ها، تغییر در اندازه [[مردمک]]، تغییر در پاسخ به نور مردمک .
 
۹- سفتی گردن : در بسیاری از موارد وجود دارد . تفاوت آن با [[مننژیت]] این است که در ICP، علامت Kernig وجود ندارد .
 
۱۰– قلبی عروقی : یکی از یافته‌های شایع ICP افزایش فشار خون است که ممکن است همراه با [[برادیکاردی]] نیز باشد .
 
۱۱– اختلالات عصبی موضعی : یافته نسبتاً شایع فلج زوج ۶ مغزی و یافته مهم و خطرناک فتق‌های داخل مغزی است .
 
توجه : در بیمار هوشیار مشکوک به ICP، عدم توانایی وی در تعیین دقیق محل درد، نشانه خوبی دال بر ICP است .
 
[[تریاد کوشینگ]] ( هیپرتانسیون، برادیکاردی و اختلال الگوی تنفسی ) نشاندهنده ICP شدید و پیش آگهی بد بیماری است .
 
== یافته‌های تشخیصی ==
در کلیه بیماران مشکوک به ICP بایستی [[سی‌تی‌اسکن]] مغز به عمل آمده و پیش از انجام آن LP ممنوع است اما اگر در سی‌تی‌اسکن ICP مشخص نشد وبه خونریزی ساب‌آراکنوئید یا مننژیت شک وجود داشت می‌توان با احتیاط اقدام به LP نمود .
 
سایر آزمایش‌ها عبارتند از :
 
CBC diffdiff، ،BUN، BUNCr، ،BS، CrSGOT، ،SGPT، BS ، SGOT ، SGPT ، Na ،Na، K ، ABG ،ABG، serume osmohahity ،osmohahity، U/A .
 
== درمان ICP ==
۱– استفاده از دیورتیک اسموتیک مانند [[مانیتول]] که با کاهش مقدار آب بافت مغزی به کاهش ICP کمک می‌کند ( از طریق افزایش برون ده ادراری ) .
 
نارسایی قلبی و کلیوی و ادم ریوی از عوارض استفاده از مانیتول است .
۱– استفاده از دیورتیک اسموتیک مانند [[مانیتول]] که با کاهش مقدار آب بافت مغزی به کاهش ICP کمک می‌کند ( از طریق افزایش برون ده ادراری ) .
 
۲– گاهی اوقات استفاده از [[کورتون]] با کاهش ادم به کاهش ICP کمک می‌کند، که از [[دگزامتازون]] استفاده می‌شود .
نارسایی قلبی و کلیوی و ادم ریوی از عوارض استفاده از مانیتول است .
 
۳– محدودیت مصرف مایعات: کاهش مایعات باعث کاهش حجم در گردش ICP می‌شود.
۲– گاهی اوقات استفاده از [[کورتون]] با کاهش ادم به کاهش ICP کمک می‌کند، که از [[دگزامتازون]] استفاده می‌شود .
 
۳–۴– محدودیتهایپرونتیله مصرف مایعاتکردن بیمار: کاهشاز مایعاتطریق انقباض عروق باعث کاهش حجم در گردش ICP می‌شود.
 
۴–۵– هایپرونتیلههایپوترم کردن بیمار : ازکاهش طریق انقباض عروقدما باعث کاهش میزان متابولیسم سلول‌های مغزی و افت ICP می‌شود .
 
برخی مواقع به بیمار O۲ با غلظت بالا داده می‌شود که با تنگی عروق به کاهش ICP کمک می‌کند .
۵– هایپوترم کردن بیمار : کاهش دما باعث کاهش میزان متابولیسم سلول‌های مغزی و افت ICP می‌شود .
 
اگر این اقدامات مؤثر نباشد از روش تهاجمی استفاده می‌شود :
برخی مواقع به بیمار O۲ با غلظت بالا داده می‌شود که با تنگی عروق به کاهش ICP کمک می‌کند .
 
۱. Subarachnohd bolt ( پیچ زیر عنکبوتیه ) :
اگر این اقدامات مؤثر نباشد از روش تهاجمی استفاده می‌شود :
 
یک پیچ توخالی است که از طریق جراحی با بازکردن جمجمه و گذشتن از دورامتر آن را در [[فضای ساب آراکنوئید]] قرار می‌دهند . یک سمت الکترود دارد که به ترانس دیوسر وصل است و ICP را اندازه گیریاندازه‌گیری می‌کند و در صورت ICP مقداری از CSF را خارج می‌کند .
۱. Subarachnohd bolt ( پیچ زیر عنکبوتیه ) :
 
۲. Ventriclostomy ( سوند گذاریسوندگذاری داخل بطنی ) :
یک پیچ توخالی است که از طریق جراحی با بازکردن جمجمه و گذشتن از دورامتر آن را در [[فضای ساب آراکنوئید]] قرار می‌دهند . یک سمت الکترود دارد که به ترانس دیوسر وصل است و ICP را اندازه گیری می‌کند و در صورت ICP مقداری از CSF را خارج می‌کند .
 
در این روش سوند باریک و ریز از طریق جراحی داخل یکی از بطن‌های طرفی عمدتاً در نیمکره غیر غالب قرار می‌دهند که برای اندازه گیریاندازه‌گیری ICP و تخلیه CSF است .
۲. Ventriclostomy ( سوند گذاری داخل بطنی ) :
 
عوارض : عفونت بطن، کلاپس بطنی، انسداد مسیر [[سوند]] .
در این روش سوند باریک و ریز از طریق جراحی داخل یکی از بطن‌های طرفی عمدتاً در نیمکره غیر غالب قرار می‌دهند که برای اندازه گیری ICP و تخلیه CSF است .
 
عوارض : عفونت بطن، کلاپس بطنی، انسداد مسیر [[سوند]] .
 
== مداخلات پرستاری ==
# زیر سر ۳۰ درجه بالاتر باشد و کمک به بهبود درناژ وریدی .
# قرار گرفتن سر بیمار در وضعیت خنثی و جلوگیری از خم شدن به طرفین (انسداد ورید ژوگولار و ICP ) .
# جلوگیری از انجام فعالیت‌هایی مثل عطسه، سرفه یا مانور والسالوا در بیمار .
# استفاده از [[ملین]]، رژیم پر فیبر به بر طرف شدن [[یبوست]] کمک می‌کند و از انجام [[مانور والسالوا]] جلوگیری می‌کند .
# تراکئال آسپیراسیون (ساکشن نای) بیمار در صورت نیاز برای جلوگیری از ایجاد [[هیپوکسی]] .
# جلوگیری از خم شدن مفصل ران.
 
== جستارهای وابسته ==
* [[مایع مغزی-نخاعی]]