'''باستانسنجی''' یا '''آرکئومتری''' شاخهای نسبتاً جدید از [[باستانشناسی]] است که در آن یافتههای باستانی توسط انواع مختلفی از روشها و فنون علمی و آزمایشگاهی مورد بررسی و تحقیق قرار میگیرند. به عبارت دیگر به کارگیری شاخههای مختلف [[علوم طبیعی]] و مهندسی به منظور درک و حل بهتر مسائل باستان شناسی، باستانسنجی نامیده میشود.
'''باستانسنجی در ایران'''
باستانسنجی عبارت است از مجموعه فعالیتهای میان رشتهای که برای پژوهش، شناخت و نگاهداری آثار و اشیا فرهنگی، با بهرهگیری از علوم مختلف تجربی، ریاضی و انسانی و بکارگیری روشهای میان رشتهای صورت می پذیرد. پژوهش در ساختار شیمیایی و فیزیکی مواد و مصالح سازنده این آثار و اشیاء، سالیابی و تاریخ گذاری آنها و انجام تحلیلهای دقیق و جامع براساس روشهای علوم فیزیک، شیمی، زمینشناسی، کانی شناسی، جغرافیا و ریاضیات، از جمله فعالیتهای پژوهشی این رویکرد است. باستانسنجی در تعامل با دانش باستانشناسی و دیگر شعب علوم باستانشناختی مثل زمین- باستانشناسی، باستانشناسی تحلیلی، زیست- باستانشناسی و غیره و نیز شعب رشته حفاظت از آثار تاریخی، شناخت و درک محققان را از فرآیندهایی شکلگیری یک اثر باستانی تا لحظهای که به دست محققان برسد افزایش داده و در نتیجه دقت تحلیل و تفسیر پژوهندگان این عرصه را افزایش داده، نتایج و تفسیرهای مربوط به فرآیندهای فرهنگی و اجتماعی مؤثر بر دگرگونیهای هنری و فنی را در طول زمان، تحت الشعاع خویش میسازد.
با گذشت بیش از هفت دهه از تاسیس رشته باستان شناسی (دانشگاه تهران- 1316) حوزه مطالعات میراث فرهنگی ایران به دلیل فقدان رشته باستان سنجی و دیگر رشتههای مرتبط با علوم باستان شناختی همچنان فاقد استقلال واقعی بوده و کماکان به پژوهشهای بیگانگان و بهویژه ممالک اروپایی و آمریکا وابسته است. اهمیت و ضرورت استقلال کشور در حوزه باستان سنجی زمانی آشکار و بارز و برجسته می شود که بدانیم هر تحلیل فرهنگی و اجتماعی از گذشته مبتنی بر اطلاعات باستان شناختی و تاریخی، در ابتدا نیازمند ارایه تحلیل های علمی از آثار و مواد باستانی و تاریخی است؛ و در نتیجه، در فقدان این تحلیل های علمی- آزمایشگاهی و یا در صورت ناصواب بودن نتایج آنها، در عمل تمامی تحلیلهای فرهنگی و اجتماعی راه به خطا خواهند برد!
از این رو راه اندازي رشتههاي جديد از جمله در عرصه تاريخ هنر و باستانشناسي كه بتوانند زمينههاي علمي را در كنار گرايشهاي علوم انساني تقويت نمايند از مهمترين دغدغههاي امروز در درك و تفسير علوم مربوط به باستانشناسي است از اين رو باستانسنجی با احراز صلاحیت و توانایی علمی برای تشخیص آثار اصیل باستانی و هنری از نمونههای جعلی و تقلبی، به علاوه مطالعات علمي بين رشتهاي در شناخت تكنيكها و فر آيندهاي ساخت آثار فرهنگي و تاريخي به علاوه بررسيهاي منشايابي و آسيب شناختي، عملاً در انجام اقدامات موزه داری، مطالعه و شناخت ميراث فرهنگي به طرق علمي و همچنين مدیریت میراث فرهنگی و قضاوتهای قضایی تاثیرگذار است.
'''آشنایی با نخستین گروه باستانسنجی در ایران'''
با توجه به موارد ذکر شده و اهمیت این رشته و کمبود آن در ساختار علمی کشور ''گروه مرمت آثار تاریخی'' ''دانشگاه هنر اسلامی تبریز'' در سال تحصیلی 90-1389 در یک روند مطالعاتی یکساله در قالب تیمی 8 نفره از متخصصین مرتبط اقدام به آمادهسازی و تدوین سرفصل دروس کارشناسی ارشد باستانسنجی براساس تجربههای بین المللی و نیازهای بومی با هدف تربيت متخصصين متعهد و آشنا به شيوههاي پيشرفته مطالعات باستانسنجی و پاسخ گویی به نیازهای کشور اقدام به راه اندازی دوره کارشناسي ارشد باستانسنجی نمود و موفق به طی مراحل قانونی از طرف وزارت علوم تحقیقات و فناروی برای کسب مجوز پذیرش دانشجو در مهرماه سال 1391 برای نخستین بار در ایران گردید.
گروه آموزشی- پژوهشی باستانسنجی از دانشکده هنرهای کاربردی دانشگاه هنر اسلامی تبریز این گروه آموزشی دارای امکاناتی از قبیل:
كتابخانه تخصصي مرمت و باستان سنجی زیر مجموعه کتابخانه مرکزی دانشگاه.
آزمایشگاه شيمي عمومی.
آزمایشگاه شیمی تجزیه.
آزمايشگاه و کارگاه مرمت فلز و متالوگرافي.
است، همچنین در ارتباط با گروهها و دانشکدههای دیگر دانشگاه هنر اسلامی تبریز و دیگر دانشگاه های بزرگ منطقه شمال غرب کشور از امکانات موجود علمی و آزمایشگاهی منطقه استفاده مینماید.