قهستان: تفاوت میان نسخه‌ها

'''قُهِسْتان''' (کهستان) نام تمام سرزمینی است که در مرکز فلات [[ایران]] و در جنوب [[خراسان]] واقع شده و منطقه کوهستانی گسترده‌ایست که شامل شهرهای [[فردوس]] ،[[قاین]]، [[طبس]]، [[بیرجند]]، [[کاشمر]]، [[تربت حیدریه]]، [[خواف]]، [[گناباد]] و [[تایباد]] را در بر می‌گرفته‌است. این سرزمین به دلیل کوهستانی بودنش به نام قهستان یعنی کهستان (کوهستان) خوانده شده‌است.

منطقه غربی قهستان یعنی [[بجستان]] (بیستان)، [[گناباد]] و قاین به‌دلیل جغرافیای خاص خود همواره از تهاجمات بیگانگان به‌دور بوده‌است. {{مدرک}}اعراب و مغولان به این منطقه تهاجم نداشته‌اند و پذیرش اسلام در این سه شهر نزدیک به یکصد سال متأخرتر از طبس است..<ref>{{یادکرد وب| نشانی = http://parssea.org/?p=3289| عنوان = اقوام و اقلیتها در قهستان تاریخ کهن خراسان | ناشر = اندیشکده پژوهشی. مطالعات ایرانی}}</ref>

«ولایت قهستان عریض و طویل است. دور آن قریب صد فرسخ زیادت باشد. شرقی آن ولایت [[خواف]] است و غربی آن بیابانی است. غرب آن [[فارس]] و [[کرمان]] و شمال آن اعمال [[نیشابور]] و [[سبزوار]] است. جنوب [[سجستان]] و [[کرماتن]]. قهستان مشتمل بر چند قصبه و ناحیت بزرگ است از جمله [[قاین]]، [[تون]] ( [[ فردوس]] امروزی) [[جنابذ]]([[گناباد]])، [[بیرجند]]، [[زیرکوه]] قاین، [[بجستان]]، [[نهارجان]]، [[طبس گیلکی]] (شهرستان طبس یزد)، [[رقه]]، [[دهستان شاخن|شاخن]]، [[فشارود]]، [[مؤمن آباد]]، [[ترشیز]]، [[طبس مسینان]] و [[خوسف]]، قصبه بزرگ قهستان یکی [[قاین]] است».<ref name="Qayen">{{یادکرد وب| نشانی = http://www.qayen.com/human/ghohstan.php| عنوان = قهستان| تاریخ بازدید = دی ۱۳۸۷| ناشر = وب‌گاه قاین | زبان = فارسی}}</ref>

[[تون]] ([[فردوس]] امروزی) و [[قائن]]، دو شهر بزرگ و مهم ایالت قهستان بوده‌اند و در سفرنامه [[مارکوپولو]]، این منطقه تحت عنوان «تونوکائن» نام برده شده‌است.<ref name="Qayen" />

کلماتی مانند: گو (گاو)، خوو (خواب)، اوو (آب)، چالاک (فعال)، پییر (پدر)، مایر (مادر)، پیر (مرشد بزرگ)، پتوو (افتو، آفتاب)، نسر (سایه)، نزم (ژاله)، چاش (ناشتا)، مانده (درمانده، بیچاره)، دروستی (خوشی صحت و سلامتی)، خاش (مادر زن، مادر شوهر)، خسور (پدر زن، پدرشوهر) و...و…