ایمپلنت دندان: تفاوت میان نسخه‌ها

محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
وهمن (بحث | مشارکت‌ها)
حذف زمان‌دار
ماني (بحث | مشارکت‌ها)
جز ماني صفحهٔ برسازی درون‌کاشت دندانی را به درون‌کاشت دندانی منتقل کرد
خط ۱:
{{بدون منبع}}
{{حذف زمان‌دار/پیغام
{{Interventions infobox |
|اهمیت= با مقاله [[برسازی درون‌کاشت دندانی|ایمپلنت دندانی]] ادغام شود
| Name = برسازی درون‌کاشت دندانی
|timestamp = 20161212034009
| Image = Single crown implant.jpg
| Caption =
| ICD10 =
| ICD9 = {{ICD9proc|23.5}}-{{ICD9proc|23.6}}
| ICD9unlinked =
| MeshID = D003757
| LOINC =
| OtherCodes =
| MedlinePlus =
| eMedicine =
}}
 
'''برسازی درون‌کاشت دندانی''' یا '''پروتز ایمپلنت دندانی'''، بخشی از [[درون‌کاشت دندانی|درون‌کاشت (ایمپلنت) دندانی]] است که به صورت [[دندان برساخته|دندان برساخته (پروتزی)]] در دهان بیمار، جایگزین [[دندان]] طبیعی وی می‌گردد. [[ایمپلنت دندانی|ایمپلنت های دندانی]] نوعی [[دندان مصنوعی]] هستند و از لحاظ ظاهری در بیماران مختلف می توانند متفاوت باشند. بعد از معاینات اولیه در ابتدا فیکسچر یا همان قسمت ریشه ایی پروتز با استفاده از جراحی کوچکی در داخل فک و به جای دندان از دست داده شده، جاگذاری می گردد و بعد از اطمینان از ثبات آن که معمولاً ۴ الی ۶ ماه به طول می‌انجامد، قسمت رویی یا همان تاج دندان (Crown) گذاشته می‌شود.
اولین [[ایمپلنت]] های دندانی در سال ۱۹۳۲ از جنس [[استیل ضدزنگ|استیل ضد زنگ]] و یا Cobalt-Chromium-Molybdenum ساخته شد. امروزه آلیاژ [[تیتانیم|تیتانیوم]] رایج ترین ماده مورد استفاده برای ساخت ایمپلنت های دندانی می باشد. در شکل 1 تصویر اولین ایمپلت ساخته شده را نشان می دهد.<ref>Parr, G.R.; Gardner, L.K.; Toth, R.W. Titanium: The mystery metal of implant dentistry. Dental materials aspect. J. Prosthet. Dent. 1985, 54, 410-414.</ref>
 
== تاریخچه ==
ایمپلنتولوژی (علم دندانپزشکی کاشت ایمپلنت های دندانی) بعد از علم جراحی دهان و دندان، جزء قدیمی ترین روش‌های [[دندان پزشکی]] است. استفاده از ایمپلنت هایی به فرم ریشه‌ای قدمتی ۱۰۰۰ ساله دارند.
 
۴۰۰۰ سال پیش در چین باستان از بامبو برای جایگزینی دندان از دست رفته و ۲۰۰۰ سال پیش در مصر باستان از فلزات گران بها برای این منظور استفاده می‌کرده اند و در بعضی از مومیایی‌های یافت شده در مصر دندان پیوند شدهٔ انسان یافت شده است که خود گواهی برای قدمت استفاده از ایمپلنت های دندانی از سالیان دور می باشد.
 
در سال ۱۹۵۲ میلادی، جراح ارتوپدی سوئدی به نام '''برانمارک''' که علاقه‌مند به ترمیم و بازسازی استخوان بود، طی تحقیقاتی روی استخوان ران خرگوش، متوجه رشد استخوان در اطراف فلز تیتانیوم گردید. برانمارک تحقیقات خود را برروی انسان و حیوان ادامه داد و توانست بعد از انجام آزمایشات زیادی این ویژگی خوب و مفید فلز تیتانیوم را ثابت کند.
آلیاژ تیتانیوم برای ساخت فیکسچر (Fixture)، بریج (Bridge) ، اوردنچر (Overdenture) و اجزای پروتزی ایمپلنت (اسکرو و اباتمنت) استفاده می شود. البته اباتمنت از جنس [[زیرکونیا]] نیز ساخته می شود(شکل 2). مهم ترین ویژگی برای استفاده از آلیاژ تیتانیوم، سازگاری بسیار خوب آن با بدن (Biocompatibility) می باشد.<br />
 
اگر چه برانمارک اول روی استخوان ران کار می‌کرد، اما در ادامه تصمیم گرفت که برروی دهان، مطالعاتش را ادامه دهد زیرا دسترسی بیشتر و نیاز بیشتری را در این بخش احساس می کرد. برانمارک در سال ۱۹۶۵ میلادی اولین ایمپلنت دندانی را در دهان یک داوطلب قرار داد.
 
== ایمپلنت چیست؟ ==
'''ایمپلنت مجموع قطعاتی است که با جراحی داخل فک ثابت می شوند روی آن دندان مصنوعی قرار می گیرد و در نهایت ظاهری مشابه با دندان طبیعی پیدا می کند.'''
 
به طور کلی برای گذاشتن ایمپلنت چندین مرحله باید انجام شود تا قطعات تشکیل دهنده در کنار یکدیگر قرار گیرند و بیمار بتواند به جای دندان طبیعی از آن استفاده کند. ایمپلنت از نظر ظاهری مشابه دندان طبیعی است و در دهان همان حس طبیعی را برای جویدن القا می کند و سوء هاضمه ایجاد شده بر اثر ناتوانی در جویدن غذا را برطرف می نماید.
 
ایمپلنت دندانی برای جایگزین کردن یک یا چندین دندان از دست رفته کاربرد دارد و می تواند برای تمام دندان ها به صورت ثابت یا متحرک استفاده شود. در هر دو حالت فوق کلمه ایمپلنت استفاده می شود اما حالت دوم بیانگر معنی واقعی ایمپلنت می باشد و به مجموعه ای از قطعات ایمپلنت گفته می شود و هر کدام از قطعات به تنهایی نام و کارایی مجزایی دارند.
 
== مزایای ایمپلنت ==
بزرگترین مزیت ایمپلنت حفظ استخوان باقیمانده و جلوگیری از تحلیل استخوان (که به خاطر بی دندانی رخ می دهد) می باشد. مزیت دیگر ایمپلنت عدم نیاز به تراش دندان های مجاور در صورت استفاده از پروتز ثابت و کمک به گیر و ثبات پروتز متحرک از طریق ساختن اوردنچر (پروتز متحرک متکی بر ایمپلنت) است.
 
=== '''مزیت ایمپلنت نسبت به بریج''' ===
ویژگی های فیزیکی تیتانیوم که باعث سازگاری مناسب آن می گردد:<br />
عدم استفاده از دو دندان سالم مجاور به عنوان پایه در ایمپلنت گذاری، زیرا در روش بریج استفاده از دو دندان مجاور به عنوان پایه، باعث آسیب به آن ها شده و در نهایت آن دندان های سالم نیز از بین خواهند رفت و فرآیند تحلیل استخوان که با کشیدن دندان آغاز شده است، ادامه می یابد. اما کاشت ایمپلنت، هم از آسیب به دندان های مجاور ممانعت می کند و هم وجود فیکسچر در استخوان فک، پدیده تحلیل استخوان فک را به میزان چشمگیری کاهش می کند.
 
اما در بعضی موارد مراجعه دیرهنگام فرد برای کاشت دندان (ایمپلنت) یا وجود کیست و تومورهای دهانی منجر به از بین رفتن فضای مناسب و کم شدن قطر و ارتفاع استخوان فک می شود که در این حالت، دندانپزشک قبل یا همزمان با جایگذاری فیکسچر، با استفاده از پودر و بلاک استخوانی و ممبرین (بایومتریال ها) استخوان را بازسازی کرده تا شرایط مناسب برای قرارگیری ایمپلنت مهیا گردد. در این مواقع طول درمان بیمار (آماده شدن استخوان برای جایگذاری ایمپلنت) بسته به شرایط بیمار از ۳ تا ۶ ماه طول می کشد و دندانپزشک به کمک عکس های رادیوگرافی می تواند روند درمان را دنبال کند و بهترین زمان را برای کاشت ایمپلنت تشخیص دهد.
۱. نارسایی<br />
 
== انواع مختلف ایمپلنت دندانی ==
۲. مقاومت بالا در برابر خوردگی<br />
'''- Endosteal:''' این ایمپلنت معمولاً مانند یک پیچ یا استوانه و یا تیغه‌ای شکل هستند که از فلز یا فلز پوشش داده شده با [[سرامیک]] و یا مواد سرامیکی ساخته می‌شوند. این نوع از ایمپلنت در استخوان فک جا می‌گیرد.
 
'''- Subperiosteal:''' این نوع ایمپلنت در استخوان و در زیر لثه قرار می‌گیرند و از جنس فلز [[تیتانیوم]] ساخته می‌شوند تا بخوبی به استخوان فک بچسبد.
۳. شرایط ترمودینامیک<br />
 
'''- Transos-teal:''' این نوع ایمپلنت به شکل یک پین فلزی و یا یک قاب U شکل می‌باشد که از بین استخوان فک و بافت [[لثه]] عبور می‌کند و به داخل دهان می‌رسد.
۴. ویژگی های آن در برابر PH <br />
 
== مراحل کاشت ایمپلنت (دندان) ==
۵. ایجاد یون به میزان کم<br />
جراحی ایمپلنت با بی حسی موضعی و معمولاً در ۴ مرحله انجام می شود. از اولین جراحی تا آخرین جراحی حدوداً ۹ ماه به طول میانجامد؛ اما این زمان بستگی به شرایط استخوان فک برای قبول ایمپلنت و شرایط ایمنی بدن برای التیام و ترمیم زخم دارد و ممکن است مدت زمان بیشتری برای ترمیم و التیام نیاز باشد.
 
در مرحله اول جراحی، در صورت مناسب بودن تراکم استخوان فک، [http://dandal.ir/fa/blog/%D9%81%DB%8C%DA%A9%D8%B3%DA%86%D8%B1-%DB%8C%D8%B9%D9%86%DB%8C-%DA%86%D9%87-n72 فیکسچر (Fixture)] به همراه [http://dandal.ir/fa/blog/%D9%83%D8%A7%D9%88%D8%B1%D8%A7%D8%B3%D9%83%D8%B1%D9%88-%DA%86%D9%8A%D8%B3%D8%AA-n68 کاور اسکرو (Cover screw)] در فک جاگذاری می شود. و در صورت نیاز به تحریک استخوان سازی و بدست آوردن تراکم استخوان مطلوب از بایومتریال ها (پودر استخوان و ممبرین و ...) استفاده می گردد. بایومتریال ها دارای انواع مختلفی هستند و از منابع متفاوتی تولید می شوند و بسته به تشخیص دکتر نوع بایومتریال مناسب انتخاب می گردد. معمولاً پس از گذشت ۲۴-۱۲ هفته لثه اطراف فیکسچر را می گیرد. در این زمان مرحله دوم جراحی یعنی برداشتن کاور اسکرو و قرار دادن [http://dandal.ir/fa/blog/%D9%87%DB%8C%D9%84%D9%8A%D9%86%DA%AF-%D8%A7%D8%A8%D8%A7%D8%AA%D9%85%D9%86%D8%AA-%DA%86%DB%8C%D8%B3%D8%AA-n71 هیلینگ اباتمنت (Healing Abutment)] به جای آن انجام می شود سپس بعد از گذشت ۲-۱ هفته، قالبگیری به کمک [http://dandal.ir/fa/blog/%D8%A7%D9%8A%D9%85%D9%BE%D8%B1%D8%B4%D9%86-%DA%A9%D9%88%D9%BE%D9%8A%D9%86%DA%AF-%DA%86%DB%8C%D8%B3%D8%AA-n67 ایمپرشن] و [http://dandal.ir/fa/blog/%D8%A2%D9%86%D8%A7%D9%84%D9%88%DA%AF-%DA%86%DB%8C%D8%B3%D8%AA-n70 آنالوگ] (Impression Coping and Analog) انجام می شود تا شکل دندان مورد نظر ساخته شود و اندازه [http://dandal.ir/fa/blog/%D8%A7%D8%A8%D8%A7%D8%AA%D9%85%D9%86%D8%AA-%DA%86%DB%8C%D8%B3%D8%AA-n69 اباتمنت] لازم مشخص شود و در مرحله آخر دندان پروتزی آماده شده که به همراه اباتمنت است روی فیکسچر قرار می گیرد.</p>
 
== جستارهای وابسته ==
تیتانیوم مورد استفاده در ایمپلنت دندانی دارای پنج درجه می باشد که به هر کدام گرید یک تا پنج گفته می شود و از لحاظ میزان کربن، نیتروژن، آهن و اکسیژن با یکدیگر متفاوت می باشند.
* [[برسازه|برسازه (اندام مصنوعی یا پروتز)]]
 
* [[درون‌کاشت|درون‌کاشت (ایمپلنت)]]
گرید یک، یعنی اینکه فلز از جنس تیتانیوم خالص است و یک بار عملیات حرارتی شده (عملیلت حرارتی کردن یا Heat Treatment به منظور مستحکم کردن ایمپلنت دندانی انجام می شود.) است که بیشترین درجه خلوص و انعطاف پذیری در دمای اتاق و کم ترین استحکام را دارد. گرید دو یعنی دو بار عملیات حرارتی شده و همین طور تا به آخر. به جز گرید پنج که یک غلط مصطلح است و تیتانیوم آبدیده نشده می باشد اما به دلیل ساخته شدن از ترکیب [[آلومینیوم]] زان سختی را دارد و اغلب برای ساخت اباتمنت و اسکرو اباتمنت استفاده می شود.
* [[درون‌کاشت دندانی]]
هر چه گرید بیشتر شود، تیتانیوم سخت تر و در برابر فشارهای آکلوزالی مقاوم تر می باشد و هر چه خلوص تیتانیوم بیشتر باشد، میزان استئواینتگریشن بیشتر می شود بنابراین بهترین گرید برای ساخت ایمپلنت دندانی گرید چهار است چون هم از تیتانیوم خالص می باشد و هم از مقاومت خوبی برخوردار است.
* [[دندان ساختگی]]
اغلب ایمپلنت ها دارای پوششی از هیدروکسی آپاتیت و سطح سابیده شده هستند که این امر باعث افزایش میزان خلل و فرج سطح ایمپلنت و افزایش سطح تماس ایمپلنت-استخوان و در نتیجه بهبود استخوان زایی می شود.
* [[دندان‌پزشکی]]
 
== منابع ==
 
 
'''ساختار آلیاژی تیتانیوم<ref>McCracken, M. Dental implant materials: Commercially pure titanium and titanium alloys. J Prosthodont. 1999 Mar; 8(1):40-3.</ref>
'''
 
آلیاژ تیتانیوم مورد استفاده در دندانپزشكي در سه شکل ساختاری وجود دارد: آلفا (α)، بتا (β) و آلفا-بتا. ساختار آلفا (α) از نظر كريستالوگرافي به شكل شش ضلعی (HCP) است. در حالی که آلیاژهای بتا (β) به شكل مكعب (BCC) است. این فاز هاي مختلف زماني إيجاد مي شوند که تیتانیوم خالص با عناصري مانند آلومینیوم و وانادیم، در غلظت خاصی مخلوط شده و سپس از حالت مذاب سرد شده است. آلومینیوم تثبیت کننده فاز آلفا است و باعث افزایش استحكام آلياژ مي شود، اما چگالی آنرا كاهش می دهد. از سوی دیگر، وانادیم تثبیت کننده فاز بتا است.
 
تحول ساختاري تیتانیوم خالص از فاز α به فاز β در٨٨٢ درجه سانتيگراد رخ می دهد. با افزودن آلومینیوم و یا وانادیم به تیتانیوم، تغییرات فاز α به β در يك طيف دمايي ممكن أست متغير باشد. بسته به ترکیب و درجه حرارت، هر دو فاز آلفا و بتا ممکن است وجود داشته باشند.
 
 
 
'''تقسیم بندی ایمپلنت های دندانی<ref>Wataha, J.C. Materials for endosseous dental implant. J. Oral Rehabil. 1996, 23, 79-90.</ref>
'''
 
 
تیتانیوم مورد استفاده در ایمپلنت دندانی دارای شش درجه می باشد که به هر کدام گرید یک تا شش گفته می شود.
چهار گريد آن تيتانيوم خالص (cpTi)و دو گريد از آلياژهاي تيتانيوم( Ti) ميباشند،خواص فيزيكي و مكانيكي cpTi بر أساس ميزان اكسيژن باقيمانده در فلز با يكديگر متفاوت مي باشند.
 
امروزه ایمپلنت ها از انواع آلیاژهای تیتانیوم ساخته می شوند که شامل موارد زیر می شود:<br />
 
1- تیتانیوم خالص Grade 4<br />
 
2- آلیاژ تیتانیوم Ti 6AL 4V –ELI <br />
 
3- (Ti 6AL 4V (Grade 23<br />
 
4- نانو تیتانیوم – nTi Grade 5<br />
 
5- آلیاژ Ti 3AL 2 SV<br />
 
 
تنها ماده دیگری که به جز تیتانیوم هم چنان در ساخت بدنه ایمپلنت به کار برده میشود زیر کونیوم است.زیرکونیا دو اکسید زیرکونیوم است.این فلز در جدول تناوبی بسیار به تیتانیوم نزدیک بوده و از ویژگی های سازگاری زیستی مشابهی برخوردار می باشد. (شکل 3)علیرغم آنکه زیرکونیا عموما شکلی مشابه با ایمپلنت های تیتانیوم داشته و چندین سال است با موفقیت در زمینه جراحی های ارتوپدی مورد استفاده قرار گرفته است، اما به لطف رنگ روشن و مشابه با دندان از مزیت زیبایی و آرایشی برخوردار است.
 
 
 
 
 
البته، پیش از آنکه امکان استفاده از ایمپلنت های ZrO2 برای استفاده روزمره میسر شود باید داده های بالینی بدست آمده در دراز مدت را مورد بررسی قرار داد. اگر چه سطح تماس ایمپلنت – استخوان در انواع زیر کونیومی مزیتی بر انواع تیتانیومی ندارد اما تفاوت معناداری را هم نشان نمی دهند. اخیرا، استفاده از گرید ۵ تیتانیوم افزایش یافته است. اعتقاد بر این است که این گرید که Titanum 6AL-4V خوانده می شود. (آلیاژ تیتانیوم حاوی ۶ درصد آلومینیوم و ۴ درصد آلیاژ وانادیوم) از میزان چسبندگی به استخوان مشابهی با تیتانیوم خالص موجود در بازار برخوردار می باشد.
آلیاژ TI-6AL-4V مقاومت کششی و ترک خوردگی بهتری دارد. امروزه، بیشتر ایمپلنت های دندانی هنوز هم از تیتانیوم خالص موجود در بازار (گرید های ۱ تا ۴) ساخته می شوند، لیکن برخی از سیستم های ایمپلنت نیز از آلیاژ TI-6AL-4V ساخته می شوند..آلیاژ تیتانیوم نسبت به تیتانیوم خالص نوع یک ۴ برابر و نسبت به نوع چهار آن دو برابر قوی تر است.اگر چه سختی آن تقریبا ۶ برابر استخوان کورتیکال متراکم است اما نسبت به دیگر مواد مصنوعی در دسترس سازگاری بهتری را با بافت استخوان نشان می دهد.
 
 
 
 
== '''منابع''' ==
{{پانویس}}
* {{یادکرد-ویکی
|پیوند=https://en.wikipedia.org/wiki/Dental_implant
|عنوان=Dental implant
|زبان=انگلیسی
|بازیابی=
}}
{{ویکی‌انبار-رده|Implantology}}
* وب سایت [http://dandal.ir/fa/ دندال] - اولین مرجع نوین دندانپزشکی [http://dandal.ir/fa/blog/%D9%85%D8%AA%D9%82%D8%A7%D8%B6%DB%8C%D8%A7%D9%86-%DA%A9%D8%A7%D8%B4%D8%AA-%D8%AF%D9%86%D8%AF%D8%A7%D9%86-c14 (۱)] [http://dandal.ir/fa/blog/%D9%85%D8%B9%D8%B1%D9%81%DB%8C-%D8%A7%DB%8C%D9%85%D9%BE%D9%84%D9%86%D8%AA-9p2-c19 (۲)]{{داده‌های کتابخانه‌ای}}
 
{{پزشکی-خرد}}
 
[[رده:اندام ساختگی]]
<!--- رده‌بندی --->
[[رده:درون‌کاشتپروتزهای دندانی]]
[[رده:جراحی دهان]]
 
[[رده:جراحی دهان و فک و صورت]]
[[کاربر:E.SaharKhiz|E.SaharKhiz]] ([[بحث کاربر:E.SaharKhiz|بحث]]) ‏۱۱ دسامبر ۲۰۱۶، ساعت ۲۳:۰۲ (UTC)
[[رده:درون‌کاشت‌ها]]
[[رده:دندانپزشکی ترمیمی]]
[[رده:دندان‌پزشکی]]
[[رده:فناوری پزشکی]]