اسم: تفاوت میان نسخه‌ها

محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
Hamid Hassani (بحث | مشارکت‌ها)
خط ۹:
* اسم مخصوص انسان‌ها: مانند «سهراب»، «مهتاب».
* اسم مخصوص حیوان‌ها: مانند «رخش»، «شبدیز»
* اسم مخصوص اماکن مختلف جغرافیایی مانند «آسیا»، «ایران»، «اهواز»
* اسم مخصوص اشیائی که بیشتر از یکی نیستند: مانند «انجیل»، «تخت طاووس»، «کوه نور»
 
اسم خاص را جمع نمی‌بندند، مگر در مواردی که مقصود از آن مثال یا مانند و نوع باشد: ایران در کنار فردوسی‌ها و سعدی‌ها و حافظ‌ها پرورده‌استپرورده‌است؛ که مقصود همان فردوسی و سعدی و حافظ است و در حکم اسم عام می‌باشد و توسط '''ها''' جمع بسته می‌شود. این نوع جمع بستن در ادبیّاتِ فارسی نیز به چشم می‌خورد:
که مقصود همان فردوسی و سعدی و حافظ است و در حکم اسم عام می‌باشد و توسط '''ها''' جمع بسته می‌شود. این نوع جمع بستن در ادبیّاتِ فارسی نیز به چشم می‌خورد:
 
{{شعر}}
سطر ۲۶ ⟵ ۲۵:
 
=== اسم ساده و اسم مرکب و اسم مشتق و مشتق مرکب ===
اسمی که دارای یک بخش است و نمی‌توان آن را به دو یا چند بخش معنی‌دار تقسیم کرد را '''اسم ساده''' یا '''اسم بسیط''' می‌گویند (مانند «نام»، «انسان») و اسمی که از دو یا چند بخش معنی‌دار تشکیل شده‌است را '''اسم مرکب''' می‌گویند (مانند کتابخانه: کتاب + خانه)
یک جزؤ معنی دار+حداقل یک جزؤ غیر مستقل= مشتق
حداقل یک جزؤ غیر مستقل+دو جزؤ مستقل مشتق مرکب
سطر ۳۴ ⟵ ۳۳:
 
==== انواع اسم معرفه ====
* همه اسم‌های خاص (مانند «ایران»، «تهران»)
* موصوف صفت‌های اشاره (مانند این '''کتاب'''، همان '''خانه''')
* اسم جنس (مانند «'''مار'''، حیوانی خزنده‌است»)
* اسمی که به اسم معرفه‌ای مضاف شده باشد (مانند '''اسب''' رستم، '''خانه''' مرتضی)
 
در صورتی که اسمی برای خواننده یا شنوده آشنا نباشد، به آن '''اسم نکره''' می‌گویند. مانند جمله «دوستی را دیدم» که در آن خواننده نمی‌داند که آن دوست چه کسی است.
 
==== علامت‌های اسم نکره ====
* «ی» در آخر اسم (مانند، '''مردی''' را دیدم.)
* یک در اول اسم (یک '''خودکار''' به من بده)
* اسم‌هایی که با صفات مبهم همراه می‌شوند (همه '''حرف هاحرف‌ها''' را شنیده‌ام)
 
=== اسم‌های مفرد، جمع و اسم جمع ===
اسمی که بر یک شخص، چیز یا یک مفهوم دلالت کند، '''مفرد''' است. اسم‌های مفرد در [[زبان فارسی]] نشانه‌ای ندارند. اما، اسم‌هایی که به بیش از یک فرد، کالا یا مفهوم اشاره کنند، '''جمع''' هستند. در صورتی که به اسم‌های مفرد، یکی از نشانه‌های «ها» یا «ان» اضافه شود، '''جمع''' می‌شود.
به کار بردن یکی از نشانه‌های «ها» و «ان» برای جمع بستن به سهولت تلفظ و شیوایی و آهنگ سخن بستگی دارد، البته قواعدی نیز در این باره موجود است:
* برای اسم‌های معنی از نشانه «ها» استفاده می‌شود، که کلمه «گناه» در این بین استثنا است.
* غالباً، اسم جمادات را با نشانه «ها» جمع می‌بندند.
* اسم انسان‌ها و جانوران با «ان» جمع بسته می‌شود، که «خانم‌ها» به عنوان استثتنا است.
* اسم رستنی‌ها با هر دو نشانه جمع بسته می‌شود (درختان، درخت‌ها)
* در زبان محاوره، علامت‌های جمع به «ا» تبدیل می‌شوند. مانند مردا، پسرا، کتابا
 
==== علامت‌های جمع ====
* «ها»
* «ان»
* اسم‌های جمع مکسر عربی
* «ات» برای اسم‌های مونثمؤنث عربی. البته بعضی از اسم‌های فارسی نیز به صورت مرسوم با این علامت جمع بسته می‌شود که استفاده از آن را مذموم می‌دانند (مانند گرایشات، فرمایشات، سفارشات). همچنین از آنجا که این نشانه برای کلمات عربی بیش از سه حرف استفاده می‌شود، استفاده از اسم‌هایی مانند «اثرات»، «خطرات» و «نظرات» سفارش نمی‌شود.
* «-ون» و «ین» برای اسم‌های مذکر عربی که به عقیده بعضی از دستورنویسان بهتر است که به جای استفاده از آن از نشانه‌های جمع فارسی استفاده کرد.
* «جات» که برای برخی از اسم‌هایی که به «االف»، «یا»، «واو» و «های» بیان حرکت ختم می‌شوند، استفاده می‌شود، مانند «سبزیجات»، «مرباجات» «ادویه جات»، که در اکثر موارد علاوه بر معنای جمع به معانی جنس و نوع نیز هست.
 
==== اسم جمع ====
سطر ۷۸ ⟵ ۷۷:
== انواع اسم ==
=== اتباع ===
 
'''اتباع'''، واژهای بی‌معنی یا بدون معنای مشخص است که به دنبال اسم یا [[صفت]] می‌آید و برای تأکید و گسترش معنی آن اسم یا صفت یا بیان نوعی مفهوم به کار می‌رود.
همانند «خرده مرده (آوانویسی: xurde murde)»، «کِتابْ مِتاب»، «اَخم و تَخم» گاهی هم واژه ثانویه بی معنیبی‌معنی نیست، مثل: «حَشر و نَشر» و «شایِسته و بایِسته» و نظایر آن.
 
=== اسم آلت ===
سطر ۸۹ ⟵ ۸۷:
 
=== اسم مصغر ===
اسمی که خردی و کوچکی را در مقابل نوع برزگ‌تر نشان دهد، '''اسم مصغر''' نامیده می‌شود. مانند «باغچه» به معنای باغ کوچک. اسم‌های مصغر معمولاً پسوند «چه» یا «َک» دارند و برای بعضی از اسم‌های مصغر نیز پسوند «و» استفاده می‌شود، مانند «یارو». در لهجه‌های مختلف نیز برای تصغیر و یا تعریف از «ِه» استفاده می‌شود، مانند «پسره»
 
=== مصدر ===
برگرفته از «https://fa.wikipedia.org/wiki/اسم»