مطالعات منطقهای: تفاوت میان نسخهها
محتوای حذفشده محتوای افزودهشده
ایلیا 2010 (بحث | مشارکتها) بدون خلاصۀ ویرایش |
گسترش مقاله |
||
خط ۱:
{{بدون منبع}}
'''مطالعات منطقهای''' ({{lang-en|Area Studies}}) یا ({{lang-en|Regional Studies}}) مجموعه ای از رشته های میان رشته ای پژوهشی و علمی است که به مطالعه مناطق جغرافیایی، ملی و یا فرهنگی می پردازد. این اصطلاح بصورت گسترده ای بر ای حوزه های مختلف علمی و پژوهشی در [[علوم انسانی]] و [[علوم اجتماعی]] بویژه در [[علم سیاست|علوم سیاسی]] بکار می رود. برنامه های معمول مطالعات منطقه ای شامل مطالعه [[تاریخ]]، [[علم سیاست]]، [[جامعهشناسی|جامعه شناسی]]، [[مطالعات فرهنگی]]، [[زبانشناسی|زبانشناسی]]، [[جغرافیا]]، [[ادبیات]] و دیگر رشته های مرتبط می شود.
این رشته در ایران بخشی از برنامه مطالعاتی رشته علوم سیاسی محسوب می شود.
== تاریخچه ==
مطالعات میان رشته ای بصورت فزاینده ای پس از [[جنگ جهانی دوم|جنگ دوم جهانی]] در [[ایالات متحده آمریکا]] و غرب رایج شدند. پیش از جنگ، دانشگاه های آمریکایی تعداد کمی دانشکده داشتند که به موضوعات مرتبط با جهان غیر غربی بپردازند و مطالعات منطقه ای خارج از کشور عملا وجود نداشتند. پس از جنگ دوم جهانی لیبرال ها و محافظه کاران آمریکایی به طور یکسان نگران تحولات جهانی و توانایی ایلات متحده در پاسخگویی به این تحولات بودند. تحولاتی همچون شکل گیری نظام دو قطبی و قدرت گیری [[اتحاد جماهیر سوسیالیستی شوروی|اتحاد جماهیر شوروی]] و [[چین]]، آغاز [[جنگ سرد]] و همچنین شروع فرآیند [[استعمارزدایی|استعمار زدایی]] در [[آفریقا]] و [[آسیا]].
در چنین شرایطی، [[بنیاد فورد]]، [[بنیاد راکفلر]]، و [[بنیاد کارنگی]] نشست ها و همایش هایی را برگزار کردند تا اجماعی در میان پژوهشگران برای لزوم ایجاد حوزه های جدید مطالعاتی که کمبود آنها احساس می شد ایجاد کنند و اینکه ایالات متحده باید در رشته های مطالعات منطقه ای سرمایه گذاری کند. به این ترتیب بنیانگذاری این رشته در آمریکا با قدرت پاگرفت. شرکت کنندگان در این نشست ها ایجاد چنین رشته هایی را اولویت فوری ملی می دانستند. با این حال در میان آنها تنشی هم بود؛ گروهی از پژوهشگران معتقد بودند که برای مطالعه کشورها و مناطق غیر غربی نمی توان از مفاهیم و دانش های غربی بهره گرفت و به جای کاربست نظریه های غربی باید دانش فرهنگی و تاریخی زمینه مند درباره بخش های مختلف جهان با همکاری نزدیک میان دانشمندان علوم انسانی ایجاد و توسعه یابد. گروه مخالف بررسی مناطق غیر غربی با نظریات غربی حوزه مطالعات منطقه ای را ایجاد کردند و گروه دیگر به توسعه [[نظریه نوسازی]] یا مدنیزاسیون پرداختند.
بنیاد فورد تبدیل به نهاد و بازیگر مسلط در شکل دهی برنامه مطالعات منطقه ای در ایالات متحده آمریکا شد.<ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=The Politics of Knowledge: The Carnegie Corporation, Philanthropy, and Public Policy|نام خانوادگی=Lagemann|نام=Ellen|ناشر=University of Chicago Press|سال=1992|شابک=|مکان=|صفحات=178}}</ref> این بنیاد در سال 1950 «برنامه کمک هزینه منطقه خارجی» را آغاز کرد که در نوع خود بزرگترین برنامه ملی برای حمایت از مطالعات منطقه ای از زمان آغاز در ایالات متحده بود. از سال 1953 تا 1966 بیش از 270 میلیون دلار به 34 دانشگاه برای مطالعات منطقه ای و زبانی پرداخت شد. در همین دوره میلیون ها دلار نز در اختیار شورای پژوهش علوم اجتماعی و شورای آمریکایی انجمن های علمی برای برنامه های کارگاه ها، همایش ها و انتشارات پرداخت شد.<ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=The Politics of Knowledge: Area Studies and the Disciplines|نام خانوادگی=Szanton|نام=David|ناشر=University of California Press|سال=2004|شابک=|مکان=|صفحات=10}}</ref>
از برنامه های بزرگ دیگر می توان به برنامه بنیاد فورد با عنوان [[سند آموزش دفاع ملی]] در سال 1957 اشاره کرد که در سال 1965 به سند آموزش عالی تغییر نام داد اشاره کرد. این برنامه برای 125 برنامه مطالعات منطقه ای دانشگاه محور بودجه تامین می کرد.
== مشاجره و اختلاف نظر درون رشته ==
از ابتدای شکل گیری این رشته، مطالعات منطقه ای در معرض نقد و حمله از سوی خود متخصصان مطالعات منطقه ای بوده است. بسیاری از آنها ادعا کرده اند به دلیل اینکه مطالعات منطقه ای با مسائل جنگ سرد برای [[سیا]]، [[افبیآی|اف بی آی]]، و دیگر نهادهای امنیتی و نظامی مرتبط بوده است، مشارکت در این برنامه ها به منزله خدمت بعنوان کارگزار دولت به شمار می رود. برخی دیگر اعتقاد دارند در این رشته اولویت های تحقیقاتی ایالات متحده مد نظر قرار گرفته است.<ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=Changing perspectives on international education|نام خانوادگی=O'Meara|نام=Patrick|ناشر=Indiana University Press|سال=2010|شابک=|مکان=|صفحات=81}}</ref> اما مدافعان این رشته معتقدند زمانی که این رشته در دانشگاه ها شکل گرفت حوزه ها و دستورکار گسترده تری از آنچه نهادها و سازمان های دولتی نیاز داشتند در بر می گرفت و به همین دلیل نمی توان گفت که این رشته آمریکامحور است.<ref>{{یادکرد وب|نویسنده=|کد زبان=|تاریخ=Nov 29. 2009|وبگاه=Chronicle of Higher Education|نشانی=http://www.chronicle.com/article/area-studies-in-a-global/49284|عنوان=Area Studies in a Global Context}}</ref>
به طور مسلم، یکی از مهم ترین تهدیدها نسبت به برنامه های مطالعات منطقه ای ظهور [[نظریه انتخاب عقلانی]] در علوم سیاسی و اقتصاد بوده است.<ref>{{یادکرد وب|نویسنده=John Scott|کد زبان=|تاریخ=|وبگاه=|نشانی=https://web.archive.org/web/20090227085005/http://privatewww.essex.ac.uk/~scottj/socscot7.htm|عنوان=Rational Choice Theory}}</ref>
[[رده:علوم انسانی]]
|