آلکین: تفاوت میان نسخه‌ها
محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
جزبدون خلاصۀ ویرایش |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
خط ۴۶:
=== كاهش پيوند π توسط افزايش H<sub>2</sub> ===
آلکین‌ها را ميتوان تحت شرايط مشابه با شرايط هیدروژندار كردن آلكنها، هیدروژندار كرد.عموماً از پلاتين يا پالاديم بهعنوان كاتاليزور استفاده ميشود. در طي اين واكنش دو مول هیدروژن با تركيب استيلني واکنش داده و ترکیب اشباع تولید می‌شود. هیدروژندار شدن فرآيند مرحله به مرحلهاي است و با استفاده از كاتاليزور مناسب ميتوان آن را در مرحله آلكن متوقف كرد. کاتالیزور لیندلار كه در واقع پالاديمي است كه روي كلسيمكربنات رسوب كرده و با سرباستات و كينولين آميخته شده است، بههمين منظور مورد استفاده قرار ميگيرد. در این روش و با استفاده از کاتالیزور لیندلار، مولکول هیدروژن بهصورت سین افزوده شده و شیمی فضائی محصول بهدست آمده سیس خواهد بود. از طرف دیگر اگر از لیتیم یا سدیم در آمونیاک مایع استفاده شود، شیمی فضائی محصول حاصل ترانس و افزایش آنتی می‌باشد.
=== واكنش افزايش هالوژنها ===
واكنش افزايشي هالوژنها بر روي آلكينها مشابه آلكنهاست. در اينجا ابتدا حدواسط قابل جداسازي ديهالوآلكين مجاور و سپس با هالوژن اضافي تتراهالوآلكان بهدست ميآيد. افزايش مرحلهی اول، مشابه با آلکن ها و بهصورت آنتي است.
=== افزايش آب ===
در مجاورت اسید (برای آلکینهای ساده نیاز به HgSO<sub>4</sub> نیز می‌باشد) افزایش آب به آلکین‌ها مطابق قاعده مارکونیکوف رخ می‌دهد. در اثر اضافه شدن آب به آلكنها الكل بهدست ميآيد در حالي كه افزايش آب به آلكينها به ايجاد انول منجر ميشود. در انول گروه هيدروكسي به كربن پيوند دوگانه متصل است. اِنول یک اسید قوی است و در اثر جابهجایی اتم همراه با انتقال جفت الکترون به کتون تبدیل می‌شود که اسید ضعیفتری است. این عمل را توتومری گویند.
آلکینهای انتهایی بهصورت فضاویژه و از طریق آنتیمارکونیکوف هیدروبوردار میشوند و بور به کربن با ممانعت کمتر حمله می‌کند. اما با بوران، این واکنش به هیدروبوردار شدن هر دو پیوند π منجر می‌شود. برای متوقف کردن واکنش در مرحله آلکنیلبوران، واکنشگرهای بوران حجیم که واکنشپذیری کمتری دارند مانند دیسیکلوهگزیلبوران مورد استفاده واقع می‌شود.
=== افزايش هيدروژنهاليدها ===
افزايشHBr به 2-بوتين، (Z)2-بروموبوتن را حاصل ميكند. شيمي فضايي اغلب در حضور اضافي از يون برميد آنتي است. تركيب حاصل اصطلاحاً وينيلهاليد ناميده ميشود. مولكول دوم از هيدروژنهاليد كه به برموآلكن افزوده شود، ديهالوآلكان دوقلو، با مكانيسمي منطبق برقاعده ماركونيكوف بهدست ميآيد. در اینجا نیز همانند واکنش آلکنها، واکنش آلکین‌ها با هیدروژن برمید در حضور اپوکسید بر خلاف قاعده ماکونیکوف رخ می‌دهد. همان گونه که پیشتر نیز بیان کردیم، این دست واکنشها بهصورت رادیکالی و در حضور نور یا حرارت رخ میدهند. امکان تشکیل هر دو محصول سیس و ترانس (E یا Z) ممکن می‌باشد.
=== واکنش استیلن با اکسیژن ===
واکنش سوختن استیلن حرارت بسیار بالایی، تقریباً<sup>°</sup>C 3000 تولید می‌کند. از اینرو از این واکنش در جوشکاری و بریدن فلزات استفاده می‌شود.
=== اکسایش آلکین‌ها ===
همانگونهکه در واکنشهای قبلی نیز مشاهده کردید، واکنشهای آلکنها و آلکین‌ها بهدلیل دارا بودن پیوند دوگانه، بسیار مشابه می‌باشد. در مورد اکسایش آلکین‌ها نیز شرایط بههمین گونه است. با استفاده از یک اکسنده همانند پرمنگناتپتاسیم در شرایط ملایم بازی، بهراحتی میتوان یک آلکین را به دیکتون مربوطه اکسید کرد. چون آلکین‌ها دارای دو پیوند π میباشند، دو مرحله اکسایش روی آنها رخ می‌دهد و حدواسطهای تترااُل حاصل میگردد. این ترکیبها با از دست دادن دو مولکول آب به دیکتون تبدیل میشوند. درصورتیکه واکنش در شرایط سختتر همچون دمای بالا یا بازی غلیظ رخ دهد، پیوند بین کربن– کربن میشکند و محصول نهایی نمک اسیدکربوکسیلیک خواهد بود که با اسیدی کردن محیط، اسیدکربوکسیلیک حاصل میگردد.
== جستارهای وابسته ==
| |||