دریای سیاه: تفاوت میان نسخهها
محتوای حذفشده محتوای افزودهشده
جز ←جایگزینی با [[وپ:اشتباه|اشتباهیاب]]: نوووروسیسک⟸نوروسیسک، |
Shriazeditor (بحث | مشارکتها) |
||
خط ۲۲:
دریای سیاه در شمال توسط [[تنگه کرچ]] به [[دریای آزوف]] و در جنوب غربی به وسیله تنگه [[بسفر|بُسفُر]] به [[دریای مرمره]] و مدیترانه متصل میشود. این دریا، شش کشور همکرانه با آن، یعنی کشورهای روسیه، رومانی، بلغارستان، اوکراین، گرجستان و ترکیه را، از طریق دریای مدیترانه به [[اقیانوس اطلس]] پیوند میدهد.
مناطق کرانهای دریای سیاه در غرب و شمال هموار است اما در سمت شرق و جنوب و در حوالی شبهجزیره کریم کوهستانی است. بسیاری از پژوهشگران بر این باورند که سرزمین اصلی مردم [[هندواروپایی]] (و بنابر این [[آریاییها]]) دشتهای شمال دریای سیاه بوده است.<ref>{{cite book|last1=Anthony|first1=David W.|title=The horse, the wheel, and language
پنج رود بزرگ به نامهای [[دانوب]]، [[دنیپر]]، [[دنیستر]]، [[دون]] و [[کوبان]] به دریای سیاه میریزند. نام چهار رود اول، همگی از ریشه زبانهای ایرانی است و از واژه [[سکایی]] *دانو (dānu*) گرفته شده که به معنی رودخانه در زبان سکاها است.<ref name="Mallory, J.P 2000. p. 106">Mallory, J.P. and Victor H. Mair.
افزون بر پنج رود بزرگ یادشده، چهار رود نیز از ترکیه به این دریا میریزد که به ترتیب از غرب به شرق عبارتند از: سقاریه، قیزیلایرماق، یشیلایرماق، و چوروه. ریزشگاه چوروه به دریا در باتومی گرجستان است.
== نامها ==
در متون قدیمی فارسی به این دریا، دریای کرز (گرز = گرج)، دریای کُرزیان (گرزیان = گرجیان)، دریای روس، دریای بنطس/بنطش، و دریای طرابزن میگفتند.<ref>لغتنامه دهخدا: مدخل دریای سیاه. برگرفته از: دائرةالمعارف فارسی.</ref>
خط ۳۴:
یونانیان به این دریا Euxenos Pontos (به معنی دریای مهماننواز) میگفتند.
== جغرافیا ==
تشکیل دریای سیاه در اواخر دوره پلیوسن آغاز و در ائوسن و بعد از آن بپایان رسیدهاست. این دریا در اواخر [[پلیوسن]] پایینی در ارتباط با بالا آمدن کوههای قفقاز، از دریای خزر جدا شدهاست. ناهمواریهای آن از گودیها (به عمق بیش از ۲۰۰۰ متر) و در شمال غرب از آبهای کمعمق فلات قارهای (تا عمق ۱۲۰ متری) تشکیل شدهاست. اقلیم دریای سیاه قارهای و تحت تأثیر [[اقیانوس اطلس]] قرار دارد. در زمستان در شمال شرق و شمال، در ارتباط با طوفانها، گردابهای متعددی تشکیل میشود.<ref name="امیراحمدیان، بهرام">امیراحمدیان، بهرام: دریای سیاه، آوردگاه روسیه و ناتو. در: خبرآنلاین. ۱۰ اردیبهشت ۱۳۸۹.</ref>
|