علم حدیث: تفاوت میان نسخه‌ها

محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
با فرض حسن نیت ویرایش 5.122.187.36 (بحث) خنثی‌سازی شد. (تل)
خط ۳:
[[پرونده:Hadith Al-Nabawi.jpg|بندانگشتی|320px|تصویر از یک دستخط از احادیث نبوی مربوط به [[۱۳۲۲ (میلادی)|۱۳۲۲]] میلادی در [[مکه]]]]
 
در [[اسلام]]، '''علم [[حدیث]]'''، علمی است که توسط آن اقوال و افعال و احوال یا تقریر<ref>تقریر یعنی تاییدتأیید یا سکوت پیامبر یا امام در برابر حرف یا عملی خاص</ref> [[پیامبر اسلام]] و امامان شناخته می‌شود و چون احادیث رسیده ازایشان، شامل گفته‌های آنان هم می‌شود شامل گفته و نیز نام وسائطی است که کلام مزبور را از وی روایت کرده‌اند. می‌توان گفت که علم [[حدیث]] علم به قوانینی است که به وسیلهٔ آن احوال سند و متن [[حدیث]] شناخته می‌شود<ref name="ReferenceA">مدیر شانه چی، کاظم، درایة الحدیث، قم، ۱۳۸۴، دفتر انتشارات اسلامی، شابک ۰-۳۶۵-۴۷۰-۹۶۴</ref>
 
وظیفه اصلی علم حدیث، شناخت روایت معتبر از غیر معتبر است.
 
علم حدیث در [[دوران طلایی اسلام|عصر زرین اسلامی]]، از گیراترین دانش‌های آن روزگار به‌شمار می‌رفته؛ گسترش و آموزش آن در مدرسه‌های [[سده‌های میانه]]، به فراگیری [[علوم رایانه]] در روزگار نوین همانند شده است،<ref name="شفیعی کدکنی">{{یادکرد کتاب| نام خانوادگی = شفیعی کدکنی | نام = محمدرضا | پیوند نویسنده = محمدرضا شفیعی کدکنی| نام خانوادگی۲ = حاکم نیشابوری| نام۲ = ابوعبدالله | پیوند نویسنده۲ = ابوعبدالله حاکم نیشابوری | فصل = حاکم نیشابوری: نام و نسب خاندان | عنوان = [[تاریخ النیسابوریین]] | ترجمه عنوان = تاریخ نیشابور | سال = ۱۳۷۵ | ماه = بهار | سال اصلی = | ناشر = آگه | مکان = تهران | زبان = فارسی و عربی | شابک = ۹۶۴۴۱۶۰۲۰۷| صفحه = ۲۲ | صفحات = | در = پانوشتهٔ ۷ | گفتاورد = برای انسان عصر ما تصور اینکه «علم حدیث» مهمترین علم یک دوره از تاریخ باشد، قدری دشوار می‌نماید ولی می‌توان از راهِ تمثیل به چنین کسانی فهماند که همانطورهمان‌طور که کامپیوتر، در شکل‌دهندگیِ ساختار اقتصادی و اجتماعی انسان عصر ما دارای نقش عمده است، در آن ایّام هم هم «محدثین» در شکل دادن ساختار جامعه بالاترین نقش را داشته‌اند}}</ref> اهمیّت علم حدیث و علوم پیرامونی آن تا آنجا بود که برخی محدثان مانند [[ابن حجر عسقلانی]] جز آن را «[[علم]]» تقلی نمی‌کردند. <ref name="شفیعی کدکنی" />
== تقسیمات ==
 
== تقسیمات ==
علم [[حدیث]]، به علم روایة الحدیث و درایة الحدیث منقسم می‌گردد، زیرا آنچه را مربوط به سند (سلسله ناقلان) است، روایة الحدیث یا اصول الحدیث می‌نامند و آنچه را مربوط به فهم کلام [[پیامبر اسلام]] و امام است درایة الحدیث گویند.
 
خط ۱۵:
 
=== روایت ===
روایت الحدیث (اصول الحدیث) علمی است که از کیفیت اتصال احادیث‌به [[پیامبر اسلام]] و امام، از جهت احوال روات (که آیا ضابط و عادلند؟) و از لحاظ کیفیت سند (که آیا متصل است‌یا منقطع؟) و غیر اینها گفتگو می‌کند.می‌کند؛ و خود شامل دو بخش است:
 
روایت الحدیث (اصول الحدیث) علمی است که از کیفیت اتصال احادیث‌به [[پیامبر اسلام]] و امام، از جهت احوال روات (که آیا ضابط و عادلند؟) و از لحاظ کیفیت سند (که آیا متصل است‌یا منقطع؟) و غیر اینها گفتگو می‌کند.و خود شامل دو بخش است:
* [[علم رجال]]
* [[مصطلح الحدیث]].
 
=== درایت ===
درایة الحدیث (در مقابل روایة الحدیث) علمی است که از مفاد الفاظ متن [[حدیث]] چون شرح لغات [[حدیث]] و بیان حال حدیث از لحاظ اطلاق و تقیید و عموم و خصوص و داشتن معارض و مانند اینها بحث می‌کند که مناسب است نام این قسمت را فقه الحدیث گذارند. بخش اول را اصول الحدیث نیز می‌نامند.
 
بخش روایت الحدیث‌یا اصول الحدیث چنان کهچنان‌که گفتیم به دو رشته تقسیم شده‌است:
درایة الحدیث (در مقابل روایة الحدیث) علمی است که از مفاد الفاظ متن [[حدیث]] چون شرح لغات [[حدیث]] و بیان حال حدیث از لحاظ اطلاق و تقیید و عموم و خصوص و داشتن معارض و مانند اینها بحث می‌کند که مناسب است نام این قسمت را فقه الحدیث گذارند.بخش اول را اصول الحدیث نیز می‌نامند.
 
بخش روایت الحدیث‌یا اصول الحدیث چنان که گفتیم به دو رشته تقسیم شده‌است:
* علم [[رجال]]
* مصطلح الحدیث.
 
۱. چه آنکه اگر از احوال یکان یکان رجال سند از لحاظ [[عدالت]] آنان و وثوق و اعتماد به روایت و نقل آنها بحث‌شود، «علم رجال» نامیده می‌شود.
 
۲. و اگر از کیفیت نقل [[حدیث|حدیثبه]] توسط راویان از لحاظ اتصال و انقطاع زنجیره [[حدیث]] و یا داشتن سند و یا ارسال و مانند آن سخن رود، به «مصطلح الحدیث» و گاهی به «درایه» تعبیر نمایند.نمایند؛ ولی نام اول با این عمل متناسب‌تر است، چه آنکه درایه به معنی علم و فهم معانی است و شناسائی اصطلاحات متناسب با نام (مصطلح الحدیث) است.<ref name="ReferenceA" />
 
== محدث ==
'''مُحَدّث''' یک واژهٔ [[عربی]] مربوط به علم حدیث است. محدث یک دانشمند [[علوم اسلامی]] است که در شاخه‌های علم حدیث کاملاً متخصص است و دست کم ۴۰۰٫۰۰۰ حدیث را از حفظ دارد.
 
در توصیف ''مُحَدّث'' [[ذهبی]] یک سؤال مطرح کرده‌است:
{{نقل قول|آن جا که دانش حدیث است، حدیث پژوهان کجایند؟}}
وی سپس جواب را نیز مطرح می‌کند:
{{نقل قول|من در آستانه‌ای هستم که آن‌ها نمی‌بینم. جز در یک کتاب که مجذوب آن می‌شوم و یا در زیر خاک اند.}}<ref>{Tathkirah al-Huffath, by al-Dhahabi, vol. 1, pg. 4, edited under the supervision of Wizarah al-Ma'arif of the High Court of India by al-Muallimee.</ref>
 
== روایت معتبر از دیدگاه شیعه ==
سطر ۷۱ ⟵ ۶۹:
 
== حدیث شناسی ==
 
{{علم حدیث}}