رومن یاکوبسن: تفاوت میان نسخه‌ها

محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۱۴:
|spouse=Svatava Pirkova
|influences=[[فردینان دو سوسور]]، [[نیکولای تروبتسکوی]]
|influenced=[[کلود لوی-استروس]]، [[رولان بارت]]، [[ژوزف گرینبرگ]]، [[Nicolas Ruwet]]،, [[Friedemann Schulz von Thun]]،, [[Michael Silverstein]]،, [[Dell Hymes]]، [[ژاک لاکان]]، [[جورجو آگامبن]]، [[پل ریکور]]، [[موریس هله]]، [[میشل فوکو]]
}}
'''رومن یاکوبسن''' (تولد :۱۱ اکتبر۱۸۹۶ - درگذشت : ۱۸ ژوئیه۱۹۸۲ ) زبان‌شناس روسی و [[نظریه‌پرداز ادبی]] بود. او یکی از بنیان‌گذاران [[مکتب زبان‌شناسی پراگ]] به شمار می‌رود.
 
== زندگی ==
خط ۲۲:
 
== پژوهش‌ها ==
او در پژوهش‌های زبان‌شناختی خود، کاملاً چندبعدی عمل می‌کرد و جنبه‌های مختلف مطالعه زبان را مد نظر قرار می‌داد.<ref>درس‌گفتارهای [[محمد دبیرمقدم]] در درس «مکاتب نوین زبان‌شناسی»، ترم اول سال تحصیلی ۱۳۹۰-۱۳۸۹،۱۳۹۰–۱۳۸۹، دانشکده ادبیات [[دانشگاه علامه طباطبایی]]</ref>
 
=== روان‌شناسی زبان ===
خط ۲۸:
 
=== واج‌شناسی و آواشناسی ===
پژوهش‌های او در [[آواشناسی]] و [[واج‌شناسی]] عبارتند از:<ref name="دبیرمقدم ۱۳۸۸: ص ۱۸۸" />:
* مشخصه‌های دوارزشی در مقابل مشخصه‌های غیر دوارزشی
* «[[اصل یک‌دهان]]» که بر اساس آن می‌توان همخوان‌ها و واکه‌ها را بر اساس مشخصه‌های یکسان توصیف کرد.
خط ۳۵:
 
=== زبان‌شناسی تاریخی ===
او در حوزه تغییرات تاریخی زبان‌ها از غایت‌مندی تغییرات زبانی، یعنی تغییرات هدفمند و جهت‌دار در زبان، به جای تغییرات بی‌هدف و تصادفی سخن می‌گوید، به این معنا که تغییرات زبانی، تغییرات منفرد و بی‌ربط محسوب نمی‌شوند و همه تغییرات در راستای رسیدن به یک هدف پیش می‌روند. مثلاً از نظر رده‌شناسی مبتنی بر ساخت‌واژه، [[فارسی باستان]]، یک [[زبان پیوندی]] محسوب می‌شود، در حالی که فارسی امروز، زبانی تحلیلی است، یعنی زبانی که صورت واژه‌ها تغییر نمی‌کند و نقش‌های دستوری به وسیله [[حرف اضافه]] نماینده می‌شوند. به این اعتبار می‌توان گفت همه تغییرات به سمت یک هدف نهایی بوده و آن اینکه یک [[زبان پیوندی]] به یک [[زبان تحلیلی]] یا [[زبان گسسته]] تبدیل شود.<ref name="دبیرمقدم ۱۳۸۸: ص ۱۸۸" />
 
=== زبان‌شناسی و ادبیات ===
او در مطالعه روابط زبان‌شناسی و ادبیات، به بررسی سبک‌شناسی و مفاهیم استعاره و مجاز می‌پردازد و مفاهیم به کار رفته در مطالعات ادبی را از دید زبان‌شناختی تبیین می‌کند. او در یکی از نوشته‌های خود چنین می‌گوید:<ref>یاکوبسن، ۱۹۶۰، ص ۳۷۷ به نقل از دبیرمقدم، ۱۳۸۸، ص ۱۸۹</ref>:
{{نقل قول|زبان‌شناسی که گوش خود را به روی نقش شعری و شاعرانه زبان بسته است و ادیبی که نسبت به مسائل زبان‌شناختی بی‌تفاوت است و با روش‌های زبان‌شناختی ناآشناست، هر دو به یک میزان آشکارا دچار واپس‌گرایی هستند.}}
 
خط ۵۵:
 
== منابع ==
* [//[:en.wikipedia.org/wiki/Roman_Jakobson:Roman Jakobson|ویکی‌پدیای انگلیسی]]
* [[محمد دبیرمقدم|دبیرمقدم، محمد]] (۱۳۸۸) «معرفی و نقد کتاب مکاتب زبان‌شناسی نوین در غرب»، [[مجله دستور]]، شماره پنجم، صفحات ۱۸۰ تا ۲۰۶
* [[پیتر سورن|سورن، پیتر]] (۱۳۸۸) «مکاتب زبان‌شناسی نوین در غرب»، ترجمه [[علی‌محمد حق‌شناس]]، تهران: [[انتشارات سمت]]
{{چپ‌چین}}
* Jakobson, Roman (۱۹۶۰1960), ''Style in Language'', edited by Thomas Sebeok, Cambridge: The MIT Press
{{پایان چپ‌چین}}
 
خط ۶۷:
{{تاریخ نگاران ایران باستان}}
{{مستند کردن}}
 
 
[[رده:زبان‌شناسان اهل روسیه]]