ویکی‌پدیا

ویکی‌لیکس: تفاوت میان نسخه‌ها

نمایش تاریخچه به صورت تعاملی
→ تفاوت قدیمی‌ترتفاوت جدیدتر ←
محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
دیداریویکی‌متن
جز ←‏جایگزینی با [[وپ:اشتباه|اشتباه‌یاب]]: انتشارآت⟸انتشارات، انرا⟸آن را، ، انلاین⟸آنلاین، ، بوضوح⟸به وضوح، ، نومبر⟸نوامبر، ، هچکدام⟸هیچ...
خط ۸:
|آدرس = {{نشانی وب|https://www.wikileaks.org|WikiLeaks.org}}<ref>{{cite web |url=https://www.wikileaks.org|title=Wikileaks Mirrors |publisher=WikiLeaks |date=24 August 2012 |accessdate=11 October 2012 |archiveurl=http://www.webcitation.org/6BKUgc2Qs |archivedate=11 October 2012 |deadurl=no}}</ref>
|الکسا ={{افزایش}} ۴٬۸۵۵ ({{از تاریخ|2016|08|28|alt=اوت ۲۰۱۶}})<ref name="alexa">{{cite web|url= http://www.alexa.com/siteinfo/wikileaks.org |title= Wikileaks.org Site Info | publisher= [[الکسا اینترنت]] |accessdate= 28 August 2016 | archiveurl = https://web.archive.org/web/20111204145837/http://www.alexa.com/siteinfo/wikileaks.org | archivedate = 4 December 2011| deadurl=yes}}</ref>
|تجاری؟ = خیر<ref name="about">{{cite web |url=https://www.wikileaks.org/About.html |title=About |publisher=WikiLeaks |accessdate=11 October 2012 |archiveurl=http://www.webcitation.org/6BKUgyMIN |archivedate=11 October 2012 |deadurl=no}}</ref>
|مکان =
|نوع = [[بایگانی|بایگانی اطلاعات]] و [[افشاگر]]ی
|زبان = [[زبان انگلیسی|انگلیسی]]، اما اسناد به زبان‌های مختلف منتشر می‌شود.
|ثبت = دسامبر ۲۰۰۶
|مالک = انتشارات سان‌شاین<ref name=aboutwikileaks />
|موسس = [[جولین آسانژ]]
|تاریخ افتتاح = دسامبر ۲۰۰۶
خط ۲۱:
}}
 
'''ویکی‌لیکس''' {{انگلیسی|WikiLeaks}} [[سازمان غیرانتفاعی |سازمانی غیرانتفاعی]] و [[بین‌المللی]] است که به ارسال و افشای اسناد از سوی منابع ناشناس می‌پردازد. [[وب‌گاه]] ویکی‌لیکس که در ۲۰۰۶ میلادی افتتاح شد، توسط انتشارات سان‌شاین {{به انگلیسی|sunshine press}} اداره می‌شود.<ref name=aboutwikileaks /> در طول یک‌سال از آغاز فعالیت، وب‌گاه ادعا کرد که بیش از ۱٫۲ میلیون مدرک و سند در اختیار دارد.<ref>{{cite web |url=http://www.wikileaks.org/wiki/Wikileaks:About#Wikileaks_has_1.2_million_documents.3F |title=Wikileaks has 1.2&nbsp;million documents? |work=WikiLeaks |accessdate=28 February 2008 |archiveurl = http://web.archive.org/web/20080216000537/http://www.wikileaks.org/wiki/Wikileaks:About#Wikileaks_has_1.2_million_documents.3F <!-- Bot retrieved archive --> |archivedate = 16 February 2008}}</ref> این سازمان بنابه گفته خودش، توسط مخالف‌ها و فعالان اجتماعی از [[چین]] همراه با [[روزنامه‌نگار]]ها، [[ریاضی‌دان]]ها و پیشگامان فناوری از [[ایالات متحدهٔ آمریکا]]، [[تایوان]]، [[اروپا]]، [[استرالیا]] و [[آفریقای جنوبی]] پایه‌گذاری شده‌است.<ref name=aboutwikileaks>{{cite web|url=http://www.wikileaks.org/wiki/WikiLeaks:About |title=Wikileaks:About |publisher=WikiLeaks |date=|accessdate=3 June 2009 |archiveurl=http://web.archive.org/web/20080314204422/http://www.wikileaks.org/wiki/Wikileaks:About|archivedate=14 March 2008}}</ref> روزنامهٔ [[گاردین]]، [[جولین آسانژ]] که یک [[اینترنت|فعال اینترنتی]] [[استرالیایی]] است را به عنوان رئیس آن خوانده‌است.<ref name=McGreal>McGreal, Chris. [http://www.guardian.co.uk/world/2010/apr/05/wikileaks-us-army-iraq-attack Wikileaks reveals video showing U.S. air crew shooting down Iraqi civilians], ''The Guardian'', 5 April 2010.</ref>
 
ویکی‌لیکس تاکنون چندین جایزه برنده‌شده‌است که شامل جایزه ۲۰۰۸ رسانه‌های جدید از طرف مجله ''[[اکونومیست]]'' می‌باشد.<ref>[http://www.indexoncensorship.org/2008/04/winners-of-index-on-censorship-freedom-of-expression-award-announced/ Winners of Index on Censorship Freedom of Expression Award Announced] 22 April 2008</ref> در ژوئن ۲۰۰۹، ویکی‌لیکس و جولین آسانژ جایزه رسانه‌های بریتانیا را از عفو بین‌الملل در ردهٔ رسانه‌های نو برای نشر سال ۲۰۰۶ «کنیا: گریهٔ خون&nbsp; – قتل‌های قضایی اضافی و ناپدیدشدن‌ها»<ref>[http://wikileaks.org/wiki/Kenya:_The_Cry_of_Blood_-_Report_on_Extra-Judicial_Killings_and_Disappearances,_Sep_2008 Kenya: The Cry of Blood&nbsp;– Extra Judicial Killings and Disappearances, Sep 2008] WikiLeaks.</ref> که گزارشی از سوی [[کمیسیون ملی حقوق بشر کنیا]] در مورد کشتارهای پلیس در [[کنیا]] بود، به‌دست‌آورد.<ref>[http://archive.is/20120530055214/amnesty.org.uk/news_details.asp?NewsID=18227 Amnesty announces Media Awards 2009 winners] Amnesty.org.uk, 2 June 2009</ref> در ماه مه ۲۰۱۰، [[نیویورک دیلی نیوز]]، ویکی‌لیکس را در فهرست «وب‌گاه‌هایی که می‌توانند کاملاً اخبار دنیا را تغییر دهند» در رتبهٔ اول قرار داد.<ref name=5sites>{{cite news |url=http://www.nydailynews.com/money/2010/05/20/2010-05-20_5_pioneering_web_sites_that_could_totally_change_the_news.html |title=5 pioneering Web sites that could totally change the news |last=Reso |first=Paulina |date=20 May 2010 |work=[[Daily News (New York)|Daily News]] |accessdate=8 June 2010}}</ref>
در آوریل ۲۰۱۰، ویکی‌لیکس ویدئویی را از حادثهٔ حملات هوایی ۲۰۰۷ عراق منتشر کرد که در آن افراد غیرنظامی عراقی و خبرنگاران توسط نیروهای آمریکایی کشته می‌شوند (''youtube -Collateral Murder'' اپریل ۲۰۱۰ ویدیوی مربوط)<ref>''[https://www.youtube.com/watch?v=5rXPrfnU3G0 ''Collateral Murder - youtube ''ویدیوی مربوط به کشتار]''</ref>
. در ژوئیه همان سال، ویکی‌لیکس اسناد جنگ افغانستان<ref>''[http://www.radiofarda.com/content/US_Documents_Leaked_Online_On_War_In_Afghanistan_And_Irans_Influence/2109820.html رادیو فردا : ویکی لیکس وافشاگری جنگ افغانستان ]''</ref>
خط ۳۶:
 
== هدف ==
بنا به وبگاه، هدف ویکی لیکس آوردن اخبار و اطلاعات مهم برای عموم است ...…
" یکی از مهمترین فعالیتهای ما انتشار مطالب موثق از سرچشمه انها به همراه اخبار برای خوانندگان مان و همچنین مورخین است تا بتوانند گواهی حقایق را ببینند...ببینند… "
هدف دیگر سازمان حمایت از [[روزنامه‌نگار]] ان و [[افشاگر]]ان است تا اطمینان حاصل گردد که آنان به دلیل فرستادن اسناد حساس زندانی نمی‌شوند.
"صندوق پستی آنلاین " ''online drop box '' از جانب ویکی لیکس یک نو آوری مطمئن توصیف شده است که افراد می‌توانند با استفاده از ان بدون برملا شدن هویتشان مدارک را ارسال نمایند.
خط ۷۳:
ویکی لیکس بین سال ۲۰۰۳ و اکتبر ۲۰۱۰ در [[مدیاویکی]] مود استفاده قرار گرفته بود.
لازم به تذکر است که ویکی لیکس جدا توصیه می‌کند که کاربران برای ارسال مطالبشان از [[تور (سامانه نرم‌افزاری)]] استفاده کنند، زیرا بالاترین درجه امنیت را عرضه می‌دارد.
در ۴ نوامبر ۲۰۱۰ جولیان اسانژ در مصاحبه‌ای با تلویزیون دولتی [[سویس]] اظهار داشت که او بطور جدی در مورد تقاضای پناهندگی از سویس که دولتی بی طرفبی‌طرف است فکر می‌کند، تا بنیاد ویکی لیکس را به ان
کشور منتقل سازد.
بنا به عقیده اسانژ در زمان، سویس و [[ایسلند]] دو کشوری بودند که در آنها ویکی لیکس می‌توانست با برخورداری از امنیت فعالیت نماید.
 
=== مرکز ویکی لیکس ===
بنا به مصاحبه برگزار شده در ژانویه ۲۰۱۰، تیم ویکی لیکس شامل پنج نفر می‌شد که بطور تمام وقت، و حدود ۸۰۰ نفر که گهگاه کار می‌کردند که به هیچکدامهیچ‌کدام حقوق پرداخت نمی‌شد.
ویکی لیکس هیچ ستاد رسمی ندارد. در نوامبر ۲۰۱۰ نویسنده هدر مارش ''Heather Marsh'' با تأیید ویکی لیکس، مرکز خبر و فعالیت ویکی لیکس را افتتاح نمود که تحت نظارت او بیش از۷۰ نفر نویسنده و داوطلب در این مرکز فعال بودند. او در ۸ مارس ۲۰۱۲ از مقام سر دبیری، مدیر و مسئول نام دامنه مرکز ویکی لیکس استعفا داد.
 
خط ۱۲۵:
در مارس ۲۰۰۸ ویکی لیکس مدارکی را انتشار داد که آنها را
[[انجیل]]‌های محرمانه [[کلیسا]]ی [[ساینتولوژی]] نامید. سه سال بعد ویکی لیکس نامه‌ای دریافت کرد حاکی از تهدید به تعقیب قانونی به دلیل نقض قوانین حق چاپ و انتشار بود.
در سپتامبر ۲۰۰۸ در جریان مبارزات انتخاباتی ریاست جمهوری آمریکا، [[ایمیل]]‌های [[سارا پیلین]] یکی از نامزدهای انتخاباتی [[حزب]] جمهوری خواهجمهوری‌خواه در وبگاه ویکی lیکس منتشر شدند. ایمیلها را [[انانیموس (گروه)]] از حساب [[یاهو]]ی سارا پیلین [[هک]] کرده بودند.
در نوامبر ۲۰۰۸ فهرست اعضا ء دست راست افراطی " حزب ملی بریتانیا ''BNP'' در ویکی لیکس منتشر شدند، یکسال بعد فهرست دیگری از افراد این حزب انتشار یافتند.
 
خط ۱۳۴:
در ماه مارس فهرست کمک کنندگان به مبارزات انتخاباتی [[نرم کولمن]] برای سنا، و مجموعه اسناد متعلق به بانک [[بارکلیز]]، که جلوتر بدستور دولت از وبگاه روزنامه [[گاردین]] حذف شده بودند.
در ژوئیه انتشار اخبار مربوط به سانحه مهم [[اتمی]] که در [[تأسیسات هسته‌ای نطنز]] در ایران رخ داده بود. بعدها ویکی لیکس اضافه کرد که سانحه اتمی در اثر [[کرم رایانه‌ای]] [[استاکس‌نت]] بوده است.
در سپتامبر اسناد داخلی بانک کوپتینگ '' Kaupthing Bank'' به خارج نشت نمودند، اندکی قبل از فروپاشی سیستم بانکی [[ایسلند]] (۲۰۱۲–۲۰۰۸) که بحران مالی مهمی در ان کشور پدید آوردپدیدآورد.
مدارک مزبور نشان می‌دادند که مبالغ مهمی پول به نحو مشکوکی به صاحبان بانک قرض داده شده و بدهکارهای بزرگی بخشوده شده بودند.
در اکتبر، '' Joint Services Publication 440'' یک دستور العمل دولت بریتانیا که آموزش می‌داد چگونه از نشت اخبار جلوگیری شود را ویکی لیکس منتشر نمود.
متعاقباً در همان ماه، ویکی لیکس اعلام داشت که شرکت [[ترافیگورا]] با استفاده از قانون [[:en:Injunction#UK superinjunctions|احکام فوق‌العاده]] مانع انتشار اسناد داخلی ان شرکت در روزنامه گاردین شده است، این مدارک در مورد [[:en:2006 Ivory Coast toxic waste dump|پنهان کردن زباله‌های سمی در کشور]] [[ساحل عاج]] میباشندمی‌باشند.
در نوامبر وبگاه، [[ایمیل]]‌های دانشمندان کاوشگر در تغییرات آب‌وهوایی ([[تغییر اقلیم]])را آزاد ساخت، گرچه این ایمیل‌ها در ابتدا به ویکی لیکس نشت نشده بودند.
همچنین ۵۷۰۰۰۰ پیامک تلفنی ارسال شده در روز [[حملات ۱۱ سپتامبر]] را آزاد ساخت.
خط ۱۹۳:
تا سال ۲۰۱۵ ویکی لیکس بیش از ۱۰ میلیون مدارک و تحلیلهای مربوطه را در اختیار عموم گذارد، و خود [[جولین آسانژ]] (از بنیانگذاران و مدیر ویکی لیکس) آن را " کتابخانه عظیم مدارکی که به بیشترین حد در جهان تحت تعقیب و ازار قرار گرفته‌اند " نا م نهاد. از ابتدا مطالب منتشر شده جلب توجه می‌کردند ولی انتشار برخی مدارک سری ارتش آمریکا که توسط یک نظامی وظیفه «[[چلسی منینگ]]» تهیه شده بودند، ویکی لیکس را مشهور عالم ساخت. مدارک منینگ، از جمله ویدیوی کشتار غیر نظامیان در عراق توسط هلیکوپتر([[بالگرد]]) ارتش آمریکا
(''youtube -Collateral Murder'' اپریل ۲۰۱۰ ویدیو در یوتوب)
[[:en:July 12, 2007 Baghdad airstrike|ویدیو مربوط]]، ثبت وقایع جنگ افغانستان (۲۰۱۰جولای)، ثبت وقایع جنگ عراق (اکتبر ۲۰۱۰)، ۲۵۰ هزار تلگرام دیپلماتیک (نوامبر ۲۰۱۰)، پرونده اسیران ارتش آمریکا در [[بازداشتگاه گوانتانامو]] (اپریل ۲۰۱۱) ...… شناخته شده‌ترین انتشارات ویکی لیکس هستند.
 
=== افشای اسناد طبقه‌بندی‌شده در مورد جنگ افغانستان ===
خط ۲۰۷:
 
=== افشای اسناد محرمانه شرکت استراتفور ===
در دسامبر سال ۲۰۱۱ میلادی، گروهی از هکرها موسوم به «[[گروه آنانیموس]]» موفق به هک نام و اطلاعات و هم‌چنین کارت‌های اعتباری هزاران مشتری شرکت [[استراتفور]] شدند.<ref>[http://bits.blogs.nytimes.com/2012/02/15/criminals-exploit-stolen-customer-data-from-stratfor/?scp=2&sq=stratfor&st=cse Criminals Exploit Stolen Customer Data From Stratfor]،, The New York Times</ref> پس از چندی سایت افشاگر ویکی‌لیکس، اقدام به انتشار اسامی و اطلاعات برخی از مشتریان شرکت استراتفور را کرد که از آن جمله، می‌توان به شرکت‌هایی چون [[شرکت داو کمیکال|داو کمیکال]]، [[لاکهید مارتین]]، [[نورثروپ گرومن]] و [[ریتیون]] و نیز آژانس‌های دولت ایالات متحده آمریکا، از جمله [[وزارت امنیت داخلی ایالات متحده آمریکا]]، [[آژانس اطلاعات دفاعی ایالات متحده آمریکا]] و [[تفنگداران دریایی ایالات متحده آمریکا]] اشاره کرد.<ref>[http://www.guardian.co.uk/commentisfree/cifamerica/2012/feb/28/wikileaks-intelligence-industrial-complex?INTCMP=SRCH WikiLeaks' Stratfor dump lifts lid on intelligence-industrial complex]،, The Guardian</ref>
 
=== محاصره مالی کارتهای اعتباری و بانکها ===
خط ۲۴۹:
مصاحبه‌های فیلم: مصاحبه با نزدیک‌ترین همکاران ویکی لیکس و همچنین مقامات [[واشنگتن]] (از جمله رئیس سابق [[سیا]]).
 
در پایان فیلم گفته می‌شود: حداقل سود ویکی لیکس این بود که دولت‌ها بیشتر مراقب کردار خود باشند.<ref name="bbc.co.uk" />
 
== پانویس ==
خط ۲۸۳:
[[رده:جاسوسی]]
[[رده:خدمات اینترنتی بسته‌شده بر اثر چالش قانونی]]
[[رده:سازمان‌های بین‌المللی غیر انتفاعیغیرانتفاعی]]
[[رده:سازمان‌های مستقر در اروپا]]
[[رده:سانسور اینترنت بر پایه سازمان]]
برگرفته از «https://fa.wikipedia.org/wiki/ویکی‌لیکس»