سونامی: تفاوت میان نسخه‌ها

محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
Rezabot (بحث | مشارکت‌ها)
خط ۱:
[[پرونده:2004 Indian Ocean earthquake Maldives tsunami wave.jpg|بندانگشتی|300px|چپ|امواج آبلرزه‌ای که در ۲۴ دسامبر ۲۰۰۴ به کرانهٔ [[ماله (مالدیو)|ماله]] در جزایر [[مالدیو]] کوبید]]
 
'''امواج کشندی''' یا {{به انگلیسی|Tidal waves}} '''آب‌تاز'''، '''آبلرزه''' یا '''سونامی''' یکی از پدیده‌های [[جغرافیا]]یی است. غریاله به لرزش شدید آب دریا گفته می‌شود که در پی زمین‌لرزه‌های زیر دریا پدید می‌آید. آبی که به لرزه درآمده به‌شکل موج‌های عظیم به کرانه‌ها رسیده و ویرانی به بار می‌آورَد. سونامی موقعی شروع می‌شود که حجم عظیمی از آب به‌سرعت مرتفع می‌شود. این حرکتِ سریع می‌تواند در نتیجهٔ یک زلزلهٔ زیرآبی رخ دهد یا براثر لغزیدن صخره، یا یک انفجار آتشفشانی و یا هر حادثهٔ دیگری که انرژی زیادی دارد ایجاد شود.
 
غریاله واژهٔ فارسی بومی برای این پدیده در استان [[بوشهر]] است و پدیدهٔ غریاله در کرانه‌های [[خلیج فارس]] نیز دارای پیشینه است.{{سخ}}
غریاله‌ها معمولاً پس از یک [[زمین‌لرزه|زمین‌لرزهٔ]] بزرگ (با حرکت رو به بالا)، فعالیت [[آتشفشان]]ی [[زمین‌لغزه]] و یا برخورد [[شهابسنگ]]ها پدید می‌آیند.{{سخ}}
بسیاری از غریاله‌ها در کرانه‌های ژاپن رخ می‌دهند و از اینرو واژه ژاپنی مربوط به این پدیده یعنی (津波 تسونامی) به زبان انگلیسی و از آن راه به بسیاری زبان‌های دیگر نیز راه یافته‌است.
 
[[پرونده:Propagation du tsunami en profondeur variable.gif|بندانگشتی|250px|چپ|چگونگی پخش امواج آبلرزه]]