{{نقلقول|در فتنهها مانند شتر دو ساله باش که نه پشتی دارد تا دیگران از او سواری بگیرند و نه پستانی دارد تا دیگران از او شیری بدوشند. (تأکید بر اینکه باید موضع خود را مشخص کند تا دیگران از او استفاده سوء نکنند)<ref>نهجالبلاغه، حکمت 1</ref>}}
{{نقلقول|با احتیاط و بصیرت گام بردارید، به هنگام برخاستن گرد و غبار حادثههایی که نمیتوان به درستی واقع آن را درک کرد و در هم پیچیدن فتنهها به هنگام تولد نوزاد آن و آشکارشدن باطن آن و برقرارشدن قطب و مدار آسیای آن؛ فتنههایی که از مراحل ناپیدا آغاز میشوند و به مرحله شدید و روشن میرسند. رشد آنها مانند رشد نوجوان و آثار آن مانند آثار سنگ سخت و محکم است. ستمکاران آن را با پیمانهایی که دارند از یکدیگر ارث میبرند.<ref>نهجالبلاغه، خ ۱۵۱. : «و تثبتوا فی قتام العشوه اعوجاج الفتنه عند طلوع جنینها و ظهور کمینها و انتصاب قطبها و مدار رحاها تبدء فی مدارج خفیء و توول الی فظاعه جلیه. شبابها کشباب الغلام و آثارها کاثارالسلام یتوارثها الظلمه بالعهود»</ref>}}
{{نقلقول|انحراف به راست و چپ مایه گمراهی است و راه وسط و مستقیم همان جاده حق است و قرآن و آثار نبوت بر همین راه است.<ref>نهجالبلاغه، خ ۱۶. : «الیمین و الشمال مضله و الطریق الوسطی هی الجاده علیها باقی الکتاب و آثار النبوه»</ref>}}
در روایتهای اسلامیشیعه آمده است: در زمانی که حضرت [[بقیةاللهمهدی]] قیام میکنند و جهان پر از عدل و داد میشود هم حضرتاو به دست یک نفر بهکشته [[شهید|شهادت]] میرسدمیشود این یعنی در آن زمان هم فتنه و جنگ ادامه دارد.<ref>http://www.mashreghnews.ir/fa/news/375436/مصلحی-زن-فاحشهای-با-پول-و-تطمیع-500-نفر-از-اوباش-را-به-خیابان-کشاند</ref>
فتنه معنایش این است که یک عدهای بیایند با ظاهرِ دوست و باطنِ دشمن وارد میدان شوند، فضا را غبارآلود کنند؛ در این فضای غبارآلود، دشمنِ صریح بتواند چهرهٔ خودش را پنهان کند، وارد میدان شود و ضربه بزند. اینی که [[علی بن ابی طالب|امیرالمؤمنین]] فرمودگفت: «سرچشمه فتنهها پیروی کردن از هوی و هوسهای آلوده و احکام و قوانین مجعولی و اختراعی است.<ref>[http://www.pajoohe.com/25513/index.php?Page=definition&UID=36376 قال علی (ع):« إنما بَدْءُ وقوع الفِتن اهواء تُتّبعُ و أحکام تُبْتَدعُ »(نهج البلاغه، خطبه 50)]»، تا آنجائی که میفرمایدمیگوید: «فلو انّ الباطل خلص من مزاج الحقّ لمیخف علی المرتادین [http://ali.ommolketab.ir/امام-علی-ع-نهج-البلاغه-خطبه-50/ ]</ref>»؛ اگر باطل، عریان و خالص بیاید، کسانی که دنبال شناختن حق هستند، امر برایشان مشتبه نمیشود؛ میفهمند این باطل است. «اگر باطل از آمیزش با حق خالص میشد راه بر حق جویان پوشیده نمیماند.<ref>[http://www.erfan.ir/farsi/nahj/nsm_proj/nahgol/display/display.php?Vr_page=123 و لو انّ الحقّ خلص من مزج الباطل انقطع عنه السن المعاندین]</ref>»؛ حق هم اگر چنانچه بدون پیرایه بیاید توی میدان، معاند دیگر نمیتواند حق را متهم کند به حق نبودن. بعد میفرمایدمیگوید: «و لیکن یؤخذ من هذا ضغث و من ذاک ضغث فیمزجان»؛ فتنهگر یک تکه حق، یک تکه باطل را میگیرد، اینها را با هم مخلوط میکند، در کنار هم میگذارد؛ «فحینئذ یشتبه الحقّ علی اولیائه»؛ آن وقت کسانی که دنبال حقند، آنها هم برایشان امر مشتبه میشود.<ref>http://farsi.khamenei.ir/speech-content?id=8629</ref>
[[File:Hadith imam javad.svg|thumb|دیدگاهی دربارهٔ فتنه در حدیثی از محمد بن علی بن موسی، معروف به جواد، امام نهم شیعیان]]
دنیاطلبان برای اینکه به مقاصد خودشان برسند، در جامعه فتنه ایجاد میکنند؛ جنگها، [[تبلیغات]] دروغین، [[سیاستبازی]]های [[جوانمردی|ناجوانمردانه]]؛ اینها ناشی از همین دنیاطلبیهاست. در محیط فتنه - محیط فتنه به معنای محیط غبارآلود است - و وقتی فتنه در جامعهای به وجود آمد، فضای ذهنی مردم مثل محیطِ غبارآلود و مهآلود است که گاهی انسان نمیتواند دو متری خودش را هم ببیند. یک چنین وضعی به وجود میآید. در یک چنین وضعیتی است که خیلیها اشتباه میکنند، بصیرتشان را از دست میدهند. [[تعصب]]های بیخود، عصبیتهای جاهلی در چنین فضائی رشد پیدا میکند. آن وقت میبینید محور دنیاطلبانند، اما یک عده کسانی که اهل دنیا هم نیستند، به خاطر فتنه در جهت هدفهای آنها حرکت میکنند؛ وضع دنیا اینجور میشود.<ref>http://farsi.khamenei.ir/speech-content?id=3813</ref>