حزب نیروی سوم: تفاوت میان نسخه‌ها

محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
جز ←‏جایگزینی با [[وپ:اشتباه|اشتباه‌یاب]]: کارگرن⟸کارگران، دریاری‌اش⟸درباری‌اش،
خط ۱۶:
# واقع بینی در برخورد با مارکسیسم؛
# تأکید بر هویت ملی و منافع کشور در برابر کمونیسم بین‌الملل؛
# بی طرفیبی‌طرفی مثبت در سیاست‌های جهانی و مواجهه با اردوگاههایاردوگاه‌های قدرت؛
# آینده نگری و تحلیل‌های نو؛
# استقلال همه‌جانبه؛
خط ۲۵:
 
== انشعاب در زحمتکشان ==
همکاری ملکی و بقایی که از حدود سال‌های ۱۳۲۸و۱۳۲۹ باوساطت [[جلال آل احمد]] و با هدف همکاری در انتشار روزنامه شاهد آغاز شده بود،<ref> [[دوبرادر]]، خاطرات محمد حسین دانایی،انتشارات اطلاعات، چاپ دوم، 1393، تهران، ص224</ref> تا اوایل مرداد ۱۳۳۱ ادامه داشت، ولی پس از فاش شدن ملاقات پنهانی دکتر عیسی سپهبدی، یکی از دوستان دکتر بقائی با قوام السلطنه، در دورهٔ زمامداری پنج روزه‌اش، پس از استعفای مصدق در ۲۶ تیرماه ۱۳۳۱، اختلاف نظر شدیدی بروز کرد و منجربه تجزیه شدن حزب زحمتکشان و تشکیل حزب زحمتکشان ملت ایران - نیروی سوم به رهبری خلیل ملکی و یارانش در مهرماه سال ۱۳۳۱ گردید.<ref>نجاتی، غلام رضا؛ تاریخ سیاسی بیست و پنج ساله ایران، تهران، مؤسسه خدمات فرهنگی رسا، ۱۳۷۳، ج ۱، صص ۱۵۸ – ۱۵۷.</ref>
 
شاخه بقائی دست از حمایت مصدق برداشت و از آیت‌الله [[سیدابوالقاسم کاشانی|کاشانی]] پشتیبانی کرد، ولی شاخه ملکی (نیروی سوم) تا ۲۸ مرداد ۱۳۳۲، در عین حال که در نشریات خود مواضع انتقادی نسبت به دولت مصدق داشت از دولت مصدق در برابر مخالفان توده‌ای و درباری‌اش حمایت می‌کرد. عمده انتقادات نیروی سوم از دکتر مصدق به سیاست‌های اقتصادی و اجتماعی او مربوط می‌شد. آنها بر این نظر بودند که حکومت به جای اتکا به طبقه بورژوازی (سرمایه داران) می‌بایست به توزیع عادلانه ثروت بپردازد و اقتصاد را تنظیم کند. آنچه برای نیروی سوم در این مقطع اهمیت داشت اصلاحات اقتصادی و اجتماعی بود. چیزی که بعداً نه به دست مصدق بلکه به دست شاه در [[اصلاحات ارضی]] انجام شد.<ref>آذری شهرضایی، رضا؛ جامعه سوسیالیست‌های نهضت ملی ایران، تهران، مرکز اسناد انقلاب اسلامی، ۱۳۸۳، صص ۳۴ – ۳۳.</ref>
خط ۳۲:
== جامعه سوسیالیست‌ها ==
پس از [[کودتای ۲۸ مرداد]] ۱۳۳۲، بیشتر رهبران و فعالان سازمان‌های سیاسی هوادار دولت مصدق، دستگیر یا فراری شدند. ملکی نیز در شهریور همان سال دستگیر و در [[خرم‌آباد]] زندانی گردید. در همین سالها، موج انتقادات از ملکی که عمدتاً از جانب دکتر [[محمدعلی خنجی|خنجی]] و حجازی از درون حزب برخاست، که موجب انشعابی دیگر در حزب شد. مهمترین علت آن ملاقات ملکی با شاه در چند ماه قبل از کودتا بود.<ref>مرکز بررسی اسناد تاریخی وزارت اطلاعات، خلیل ملکی به روایت اسناد ساواک تهران، وزارت اطلاعات، ۱۳۷۹، ص ۱۰.</ref>
ملکی بعد از آزادی از زندان به فعالیت‌های مطبوعاتی پرداخت و در سال ۱۳۳۹ جامعه سوسیالیست‌های نهضت ملی را تأسیس کرد. او در این زمان باز هم با شاه دیدار کرده و برخلاف اکثر روشنفکران و سیاستمداران عضو جبهه ملی، از برنامه‌های اصلاح طلبانه حکومت شاه، تمجید کرد. بعد از مرگ ملکی و آل احمد در سال ۱۳۴۸ فعالیت جامعه سوسیالیستها محدود شد. پس از انقلاب اسلامی نیز جامعه سوسیالیست‌ها بار دیگر به رهبری رضا شایان به جبهه ملی چهارم پیوستند و فعالیت خود را آغاز نمودند؛ ولی، با فرو پاشیفروپاشی جبهه ملی، این گروه نیز از صحنه سیاسی کشور محو شد.
 
== پانویس ==