محمد بن محمود آملی: تفاوت میان نسخه‌ها

'''محمد بن محمود آملی''' پزشک،فیلسوفپزشک، فیلسوف شهیر [[ایرانی‌ها|ایرانی]] قرن هشتم قمری و معاصر حافظ شیرازی است.

علامه محمد بن محمود ملقب به شمس الدین آملی از علما و محققین و پزشک بزرگ شیعه در قرنهای هفتم و هشتم هجری است. تاریخ ولادت او مشخص نیست ولی می‌توان گفت که ایشان در نیمه دوم قرن هفتم هجری در [[آمل]] به دنیا آمد و برای تحصیل علوم مختلف محضر استادان بزرگی را در چند شهر درک نمود و سپس در زمان الجایتو بنا به درخواست آن پادشاه به سلطانیه رفت و مورد احترام وی و وزیرش خواجه رشید الدین فضل اللهفضل‌الله همدانی قرار گرفت و مدرس مدرسه سلطانیه شده و بعد از مرگ آن پادشاه و اختلال امور آذربایجان چندی در سیاحت بلاد گذرانید تا اینکه در زمان فرمانروایی شاه شیخ ابواسحق به [[شیراز]] رفت و همانجاهمان‌جا متوطن شد و به تدریس و تالیفتألیف پرداخت. اصالت وی از خوران از توابع[[ایوان]] که ناحیه ایناحیه‌ای بین [[کرمانشاه]] و ایلام است بوده و این منطقه در زمان کنونی در استان ایلام قرار دارد.

وی همچنین با جمال الدین حسن بن یوسف بن علی بن مطهر معروف به علامه حلی متوفی به سال ۷۲۶ هـ. ق معاصر بود و با قاضی عضدالدوله ایجی از علمای اهل سنت متوفی به سال ۷۵۷ هـقهق طریق مجادله و مناظره می‌پیمود.

== مسافرت هامسافرت‌ها ==

آملی در زبان فارسی و عربی مهارت بسزایی داشت و در هر دو زبان تالیفات زیادی داشت از جمله تالیفات مشهور او در زبان عرب شرح کلیات قانون ابن سینا است که در سال ۷۵۳ هـ. ق تمام کرد و شرح بر مختصر الاصول ابن صاحب که قاضی عضدالدین ایجی به مذاق اهل تسنن شرح کرده بود و وی به مذاق شیعه نوشته و در آن عقاید عضدالدین ایجی را رد کرده‌است. از دیگر تالیفات وی شرح کلیات طب سید شرف الدین ایلاقی است.

مهمترین اثر شمس الدین آملی کتاب [[نفائس الفنون فی عرایس العیون]] است که از جمله کتب معتبر فارسی شمرده می‌شود و دربارهدربارهٔ شرح موضوعات مختلف علوم است و در آن بالغ بر ۱۲۰ نوع از علوم و چندین فنون مختلف یاد شده‌است.

آنطوری که در تاریخ ادبیات ایران تالیفتألیف دکتر ذبیح اللهذبیح‌الله صفا آمده‌است کتاب نفایس الفنون فی عرایس العیون حکم دائرةالمعارف جامع و مفصلی در علوم قدیم دارد که شمس الدین آملی آن را با نهایت تبحر و دقت نوشته و در همه ابواب چنانکهچنان‌که باید از عهده کار دشوار خود برآمده و مطالب غامض علمی را با انشایی درست و متقن به صراحت و روشنی ادا کرده‌است.

شمس الدین محمود پیش از شروع به بحث دربارهدربارهٔ اقسام علوم مقدمه‌ای بر سه فایده ترتیب داد یکی بیان شرف علم، دوم تقسیم علوم، سوم در ترتیب کتاب و آن فایده در تقسیم علوم است با آنکه به کوتاهی پرداخته شده برای شناخت نظر قدما دربارهدربارهٔ علوم و تقسیمات آن سودمند به نظر می‌آید بعد از این مقدمه شمس الدین به بحث دربارهدربارهٔ علوم اوایل متضمن هفتاد و پنج علم که آن بر سی و شش فن نهاده شده شد قیام کرد و هر فن را به فصولی تقسیم نمود.

== زمان تالیفتألیف نفائس ==

وی تالیفتألیف کتاب نفایس الفنون فی عرایس العیون را به سال ۷۳۶هـ. ق آغاز نموده و بعد از سال ۷۴۲ هـ. ق آن را به نام شاه شیخ ابوسحق اینجویه انجام برد و در قسمت تاریخ آن ذیل وقایع را تا مرگ سلطان ابو سعید به سال ۷۳۶ امتداد داده‌است.

از تاریخ وفات وی صریحاً اطلاعی در دست نیست ولی وفات وی به طور یقین چنانکهچنان‌که از شدالازار بر می آیدمی‌آید در فاصه سال ۹۵۰ تا ۹۶۰ ق در شیراز بوده است.

قبر وی در [[آرامگاه مصلی]] در شیراز قرار دارد چنان کهچنان‌که صاحب [[شد الازار]] که با وی دوست بوده است این گزارش را داده است. در ضمن نباید وی را با شخصی که در مقبره [[بقعه شمس آل رسول]] است،واست، و در کتیبه آن نوشته '''الشمس الدین المحمد بن محمود بن محمود علی آملی''' یکی دانست.

* مقدمه [[نفائس الفنون]]؛ ؛جلدجلد اول، تهران؛ چاپ اسلامیه؛ 1381ش۱۳۸۱ش.

* [[گلشن ابرار]]؛ ؛قم،قم، پژوهشکده [[باقر العلوم]] ؛ جلد چهاردهم، مقاله شمس الدین محمد آملی؛ نوشته سید سجاد هاشمی.