توس: تفاوت میان نسخه‌ها
محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
MammothBot (بحث | مشارکت‌ها) اصلاح پیوند(های) داخلی با استفاده از AWB |
Heydarisani (بحث | مشارکت‌ها) جزبدون خلاصۀ ویرایش |
||
خط ۷:
== تاریخچهٔ توس ==
از نوشته‌های مورخان [[یونانی‌ها|یونانی]] برمی‌آید که در دورهٔ [[هخامنشیان]] شهر [[توس]] به نام «سوسیا» (Susia) یاد می‌شده و یکی از پایتختهای ایالت پارت در شمال شرقی [[ایران]] و منطبق بر استان خراسان امروزی بوده‌است:<ref>[http://www.livius.org/su-sz/susia/susia.html Susia (Tus)<!-- عنوان تصحیح شده توسط ربات -->]</ref><ref>کتاب ۳، فصل ۸، بند ۳</ref> برخی از محققان
[http://books.google.co.uk/books?id=JJ4K1wFZkrsC&pg=PA27&lpg=PA27&dq=susia+tus&source=bl&ots=JydfNDmi5q&sig=HIxoeA1FWO7auDJMyIvTTxs3OQw&hl=en&ei=zjd0SofFD5bUjAfipeSnBg&sa=X&oi=book_result&ct=result&resnum=8#v=onepage&q=susia%20tus&f=false وب‌گاه کتاب گوگل، کتاب «Who's who in the age of Alexander the Great نوشتهٔ Waldemar Heckel»، ص. ۲۷، سرواژهٔ Anaxippus، بازیابی در ۱ اوت ۲۰۰۹]</ref>.
تاکنون دربارهٔ نام توس وجه تسمیهٔ دقیقی ابراز نشده، ولی «[[کریستیان بارتولومه|بارتلمه]]» برای واژهٔ ''tusa'' ریشهٔ ''taos'' را پیشنهاد داده‌است. این ریشه دارای دو معنی «خالی» و «رها» است.<ref>{{پک|Bartholomae|1961|ک=Altiranisches Wörterbuch|ص=}}</ref> این نام هم بر پهلوانی ایرانی و هم بر منطقه‌ای در خراسان اطلاق می‌شود. توس یکی از شانزده سرزمین مهم و مقدسی بوده که در کتاب دینی ایرانیان [[اوستا]] از آن به نام «اُوروِ» یاد شده‌است. نام توس تا دورهٔ ساسانی مشخصاً در متون و منابع نیامده و در کتیبه‌های دورهٔ [[هخامنشی]]، شهرهای شمال شرق کشور با نام ایالت [[پرثوه]]،
در یکی از بخش‌های اوستا نام [[توس پسر نوذر|توس، پسر نوذر]] به عنوان یلی جنگجو آمده‌است که در برابر پسرانِ دلیرِ [[ویسه]] می‌جنگد و از ایزدبانو «[[آناهیتا|اردویسور اناهید]]» تقاضای یاری می‌کند. پس از آن، بیشتر [[فردوسی|فردوسیِ]] توسی است که نام این دیار را بارها در ''[[شاهنامه]]'' گنجانیده، و به گفتهٔ او [[سام پسر نریمان|سام]] نیای [[رستم]] در کنار [[کشف‌رود]] توس با اژدهایی جنگیده و آن را کشته‌است. [[کیکاووس]] نیز گنجی به نام عروس در توس پنهان داشته که چون نوبت به [[کیخسرو پسر سیاوش|کیخسرو]] رسیده او به [[گودرز]] گفته‌است تا آن را به پهلوانان ایران، چون [[زال]] و [[گیو]] و خداوند [[رخش]] (رستم) ببخشد. بالاخره [[یزدگرد بزه‌کار|یزدگرد رام‌گر]] یا اثیم ([[یزدگرد یکم]] شاهنشاه [[ساسانی]])، که پدر [[بهرام گور]] بوده، به روایت فردوسی در کنار چشمهٔ سو توس بر اثر جفتهٔ اسبی آبی کشته شده‌است. اما این همه، پیش از آن که اهمیت تاریخی داشته باشد خبر از اهمیت توس در عهد باستان می‌دهد.<ref name="تاریخ شهر مشهد ۱">{{پک|سیدی|۱۳۷۸|ک=تاریخ شهر مشهد|ص=۱۴}}</ref>
خط ۷۲:
شورای احیای مجموعه فرهنگی تاریخی توس از سال ۱۳۷۸ که به صورت رسمی در [[ایران]] راه‌اندازی شده‌است، گزارشی دقیق و جامع از فعالیتهای خود ارایه نداده‌است.
==
آرامگاه [[فردوسی]] در [[سازمان میراث فرهنگی و گردشگری]] ایران به ثبت ملی رسیده‌است و به پیشنهاد [[سازمان میراث فرهنگی]] و [[بنیاد فردوسی]] تلاش شده‌است پرونده ثبت آرامگاه [[فردوسی]] که در ایران «مجموعه فرهنگی تاریخی توس» نامگذاری شده‌است در فهرست آثار تاریخی [[یونسکو]] پی‌گیری شود<ref>[http://khorasan.isna.ir/default.aspx?NSID=5&SSLID=46&NID=21703 دبیرکل بنیاد فردوسی: ثبت جهانی توس، پس از برداشته شدن موانع در حاشیه آرامگاه فردوسی، انجام خواهد شد<!-- عنوان تصحیح شده توسط ربات -->]</ref> اما با وجود احداث دکلهای برق فشار قوی در حریم منظری در پشت این آرامگاه، آماده‌سازی پرونده ثبت جهانی مجموعه فرهنگی تاریخی [[توس]] به تعویق افتاده‌است.<ref>[http://www.mizbanzaer.com/index.php?module=cdk&func=loadmodule&system=cdk&sismodule=user/content_view.php&cnt_id=4309&ctp_id=5&id=687&sisOp=view وعده ارسال پرونده ثبت جهانی توس به یونسکو از شهریور ۹۱ به «سال‌های آینده» موکول<!-- عنوان تصحیح شده توسط ربات -->]</ref>
== پیشنهاد بنیاد فردوسی برای بازسازی توس ==
برای همیاری در بازسازی زادگاه و آرامگاه [[فردوسی]] (روستای [[پاژ]] و مجموعه فرهنگی تاریخی [[توس]]) در تاریخ ۱۳۸۴/۱۲/۲۷ [[بنیاد فردوسی]] با مجوز رسمی [[سازمان میراث فرهنگی و گردشگری]] به ثبت رسمی در [[ایران]] رسیده‌است و در بخشی از اساسنامه مصوب این [[سازمان مردم‌نهاد]]،
برای محقق ساختن «طرح ملی احیای مجموعه فرهنگی تاریخی توس» [[بنیاد فردوسی]] نیز طرحی با نام «بازسازی زادگاه و آرامگاه فردوسی» را به نهادهای متولی فرهنگی [[استان خراسان رضوی]]
== طرح بازسازی زادگاه و آرامگاه فردوسی ==
برای احیای ریشه‌های کهن زبان [[پارسی دری]] در [[خراسان]] بزرگ، [[بنیاد فردوسی]] پیشنهاد داده‌است تا با پشتیبانی
[[بنیاد فردوسی]] برای راه‌اندازی «طرح ملی زادگاه و آرامگاه حکیم توس» پیشنهاد داده‌است در شهر [[توس]] فرهنگ‌سرا و بوستان‌سرای فردوسی، تالار همایشها، مجتمع فرهنگی ورزشی و نمایشگاه صنایع‌دستی [[ایران]] و [[آسیای میانه]]، موزه، کتابخانه تخصصی، مرکز اسناد فرهنگی، دانشگاه [[ادب پارسی]] و [[ایران‌شناسی]] در کنار آرامگاه [[فردوسی]] تأسیس شود و شهرک پژوهشی و گردشگری [[شاهنامه]] در کنار دهکده نمونه [[پاژ]] برای ایجاد کارگاه‌های هنرهای دستی، کشاورزی و دامداری علمی و تشکیل کلینیک تخصصی پزشکی در زادگاه [[فردوسی]] راه‌اندازی گردد تا شهر [[توس]] با توجه به پیشینهٔ تاریخی چند هزار ساله از نظر [[گردشگری]] به قطبی تبدیل گردد.
| |||