فلسفه علم: تفاوت میان نسخه‌ها

محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
حذف نظرات نویسنده ناسرشناس تبلیغی
خط ۱۶۲:
=== واقع‌گرایی و ضدِواقع‌گرایی ===
گروهِ دیگری از فلاسفهٔ علم که هم به اندیشه‌هایِ پوزیتیویستی و هم نسبی‌نگر انتقاد داشتند رئالیست‌ها یا [[واقع گرایان]] بودند. بطورِ کلی در بحث‌های مربوط به واقع‌گرایی، مباحثِ مربوط به روش‌شناسی که در بخشِ قبل بررسی گردید مستقیماً موضوعیت ندارند، هرچند که بی‌ربط هم نیستند. واقع‌گرایانِ علمی بیش از آن که بخواهند بدانند علم با چه روشی به بررسیِ طبیعت می‌پردازد می‌خواهند بدانند که نظریه‌هایِ علمی تا چه اندازه حقیقتِ جهانِ خارج را بیان می‌کنند. واقع گراها معتقدند که هدف علم عرضهٔ شرحی درست و دقیق دربارهٔ جهان است. اما ضد واقع گراها معتقدند که هدف علم عرضهٔ شرحی درست دربارهٔ بخش خاصی از جهان یعنی بخش مشاهده پذیر آن است. به نظر ضد واقع گراها در مواردی که مدعیات علمی به بخش مشاهده ناپذیر جهان مربوط می‌شوند دیگر صدق و کذب آنها محلی از اعراب ندارد.
 
== مخاطره فلسفه علم در بومسازگان معرفتی ایران ==
علی رغم وجود مباحث شناخت در علوم اسلامی و فلسفی در ایران اما فلسفه علم، تاریخ درازی ندارد. رجایی (۱۳۹۵) در این باره می‌گوید: بحث از اطوار علم در مباحث فلسفهٔ علم با یک مخاطره جدی روبرو است و آن اینکه در بومسازگان علومی ایران، این بحث هنوز شایع و مفهوم و مقبول نیافتاده و جامعه نخبگانی ما در برابر این رشته مطالعاتی گرانقدر تا حدی دچار ابهام و استخاره‌های طولانی شده است. این در حالی است که فلسفه علم، برای قافله علوم، نقش طبیب و راهنما را دارد. بدیهی است اگر آموزگاران، دانش پژوهان، پژوهشگران، و اساتید حوزه و دانشگاه با مکانیسم رشد علم و نظریات و شرایط باغبانی کردن علوم و اَفهام آشنا شوند، هم معلّمانی بهتر و هم فراگیرانی خبیرتر و هم دانشمندان و عالمانی مسلط تر و طبیب تر خواهند بود.»<ref name="farsnews.com" /> امروزه با توجه به مطالعات گسترده‌ای که در چند حوزه بزرگ از جمله [[معرفت‌شناسی]] و [[علوم شناختی]] صورت گرفته مسئله ساختار علم و نحوه تولید و فرآینده‌های ثبات و تحول آن نظریات و دیدگاه‌های گوناگونی مطرح شده است. مثلاً [http://l1l.ir/nyg حمید رجایی] [[نظریه ذره‌ای کهکشان سانی بودن علم]] ([http://riffwiki.com/Galaxy-like_and_gradual_correspondence_theory Galaxy-like theory]) را مطرح نموده و معتقد به یکپارچگی علم و در تعامل بودن شدید همه اجزاء علم است.<ref>{{یادکرد|فصل=|کتاب=آفرینندگی، تفکر جانبی و باور دینی|نویسنده=حمید رجایی|ترجمه=|ناشر=انتشارات شهر من|چاپ=اول م |شهر=اصفهان|کوشش=|ویرایش=|صفحه144=|سال=۱۳95|شابک=978-600-96045-8-6}}</ref><ref>[http://l1l.ir/nz4 فرهنگ اصطلاحات معرفت‌شناسی، مدخل ''معرفت'']</ref> همچنین [[مانوئل لیما]] بر این باور است که علم امروزه ساختاری شبکه‌ای یافته و دیگر به صورت درختی نمی‌توان آن را دید.<ref>http://www.ted.com/talks/manuel_lima_a_visual_history_of_human_knowledge</ref><ref>{{یادکرد|فصل=|کتاب=آفرینندگی، تفکر جانبی و باور دینی (درآمدی به تولید علم)|نویسنده=حمید رجایی|ترجمه=|ناشر=انتشارات شهر من |چاپ=اول|شهر=اصفهان|کوشش=|ویرایش= راضیه ابولحسنی|صفحه90=|سال=۱۳۸۹|شابک=6-8-96045-600-978}}</ref>
 
== منابع ==