آسیای مرکزی: تفاوت میان نسخه‌ها

محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
جز ←‏زبان‌ها: تمیزکاری مقاله با استفاده از AWB
جز تکمیل متن
خط ۱۶:
 
'''آسیای مرکزی''' یا '''آسیای میانه''' سرزمین پهناوری در قارهٔ آسیا است که هیچ مرزی با آب‌های آزاد جهان ندارد. اگر چه مرزهای دقیقی برای این سرزمین تعریف نشده‌است، اما معمولاً آن را دربرگیرنده کشورهای امروزی، [[ازبکستان]]، [[تاجیکستان]]، [[ترکمنستان]]، [[قزاقستان]]، [[قرقیزستان]] می‌دانند. اغلب سرزمین‌های دیگری چون شمال شرق [[ایران]]، [[مغولستان]]، [[کشمیر]]، شمال و غرب [[پاکستان]]، و گاه [[سین‌کیانگ]] (ترکستان شرقی قدیم) در غرب [[چین]] و جنوب [[سیبری]] در [[روسیه]] نیز شامل آسیای مرکزی می‌شوند.
 
این منطقه از شمال به روسیه، از جنوب به ایران و افغانستان، از شرق به چین و از غرب به دریای خزر متصل است.<ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=برخورد منافع روسیه و آمریکا در آسیای مرکزی و قفقاز|نام خانوادگی=حاتمی|نام=تورج|ناشر=خورزن|سال=1382|شابک=|مکان=|صفحات=45}}</ref>
 
به بخشی از آسیای مرکزی که در میان دو رود [[آمودریا]] و [[سیردریا]] جای دارد در منابع کهنتر عربی و پارسی «[[ماوراءالنهر]]» (و در فارسی فَرارود) گفته می‌شد. به بخشی
از شمال و شرق آسیای مرکزی در دوره‌هایی «[[ترکستان]]» هم می‌گفته‌اند.
 
ایده نامیدن این منطقه‌ها به عنوان یک منطقهٔ یگانهٔ جغرافیایی با نام آسیای مرکزی در سال ۱۸۴۳ توسط [[الکساندر فون هومبولت]]، جغرافیدان پروسی مطرح شد. او می گوید آسیای میانه به آن بخش از قاره آسیا اطلاق می شود که بین 5 درجه شمالی و 5 درجه جنوبی و 44/5 درجه عرض جغرافیایی واقع شده است.<ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=برخورد منافع روسیه و آمریکا در آسیای مرکزی و قفقاز|نام خانوادگی=حاتمی|نام=تورج|ناشر=خورزن|سال=1382|شابک=|مکان=|صفحات=46}}</ref> برای مرز و بوم جغرافیایی این منطقه هنوز تعریف کامل و مشخصی وجود ندارد.
 
در سال ۱۹۲۴ پس از برپایی حکومت بلشویک‌ها آسیا از نظر سیاسی در ارتباط با مسکو به سه بخش ۱- آسیای نزدیک منطقه قفقاز ۲- آسیای دور متصرفات سیبری و سرزمین‌های خاور ۳- آسیای مرکزی حد فاصل آسیای دور و آسیای نزدیک تقسیم گردید.<ref>سیاست و حکومت در آسیای مرکزی- حبیب‌الله ابوالحسن شیرازی -محمد رضا مجیدی- نشر قومس -۱۳۸۲ - {{ISBN|964-5516-79-X}}</ref>