کاسپی‌ها: تفاوت میان نسخه‌ها

محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
خنثی‌سازی ویرایش 19377730 توسط Amir hp596 (بحث)
Amir hp596 (بحث | مشارکت‌ها)
تاریخ کاسپی مطالعه کنید
برچسب‌ها: برخی خطوط با فاصله آغاز شده‌اند ویرایش همراه ویرایش از وبگاه همراه
خط ۱:
{{تاریخ گیلان}کاسپین}
 
'''کاسپی‌ها''' تیره‌ای سفیدپوست بوده‌اند که هم‌زمان با مادها و قبل از [[پارس‌ها]] در شمال و مغرب دریای خزر زندگی کشاورزی داشتند برخی منابع [[کاسی‌ها]] و کاسپی‌ها را دو قوم نام برده‌اند اما بنظر می‌رسد این دو نام هر دو یک ریشه داشته باشد.
[[تمدن:5 الی6 هزار سال
 
اقوام:گیلک،گِلِگ(تپور)،تالش]]
 
تعداد حکومت ها:23]]
 
[[محل سکونت:جنوب دریای کاسپین
زبان:کاسپی(گیلکی،تپوری،تالشی)]]
[[منطقه:از نفت چال در جمهوری اذربایجان تا گرگان در استان گلستان، و شمال شرقی زنجان و غرب ]][[اردبیل،شمال و شمال شرق قزوین،شمال سمنان ]][[جزو منطقه محل زندگی کاسپی ها یعنی سه قوم گیلک و گلک(تپور)و تالش است]]
.
 
[[کاسپین نام نژاد و اصالت و ریشه مردم شمال کشور ایران است]]�
کاسپی ها هزار الی هزار پونصد سال قبل از میلاد از منطقه جنوب شرقی اروپا به منطقه جنوب دریای کاسپین مهاجرت کردند
و در آنجا مشغول به کشاورزی شدند،
آنها دو تمدن مارلیک و املش را در این مدت بنا کردند و آثار بسیار ارزشمندی از جمله نشان دهنده پیشرفت دوخت و دوز در این منطقه را نشان میدهد
هزار و چند صد سال بعد مصادف با ورود [[آریایی ها ]]به فلات ایران،صحنه جنگ این دو دسته شد و رویداد نویسان اریایی در سفر نامه خود مینویسند که در شمال رشته کوه های نزدیک به دریای تتیس (نام قبلی دریای کاسپین)مردمانی متمدن و نیمه متمدن زندگی میکردند و دارای قدی بسیار بلند،پوستی روشن و هیکلی ورزیده داشتند که ورود اریایی هارا به این منطقه سخت کرد،
بعد از تشکیل [[ماد پارت و پارس]] جنگ های سختی بین کاسپی ها و پارت و پارس صورت گرفت و در زمان پادشاهی آرتائوس بر ماد ،،بار ها به کاسپین حمله شد اما کاسپی ها استقلال خود را حفظ کردند
بعد ها پس از تشکیل امپراتوری هخامنش کاسپی ها به صورت داوطلبانه به این امپراطوری ملحق شدند و جایگاه خوبی در این حکومت پیدا کردند و سربازان دیلمیه گیلان نقش مهمی در فتح یمن امروزی داشتند
بعد از امپراطوری هخامنش کاسپی ها حکومت پارسد را بنا نهادند اما زیاد دوام نیاورد
بعد ها در سال 600 میلادی ،[[شاهزادگان ساسانی ]]حکومت گاوباریان را تاسیس کردند و به مدت 119 سال بر این منطقه حکومت کردند و بعد از ورود [[اسلام ]]این حکومت نابود شد.
با ورود اعراب به فلات ایران، مردی به نام [[ابن اسفندیار ]]از منطقه گیلان برخاست و جای حکومت گاوباریان را گرفت و تا استراباد را فتح کرد اما پایتخت خود را در گیلان نگهداشت و نام حکومت خود را[[ گیل گیلانشاه ]]نهاد�
گیلانشاهی ها با فتح ایران و هم مرز شدن اعراب با کاسپی ها ،جنگ های بسیاری کردند اما اعراب نتوانستند گیل مردان را شکست دهند و بعد ها توافق کردند که اگر مرز ها حفظ شود جنگی در کار نخواهد بود
بعد از این حکومت ،کاسپین شاهد پایه گذاری حکومت [[علویان]] شد، این حکومت توسط [[داعی کبیر]] بنا شد انها بیضتر در منطقه آمل میزیستند و توسط آل زیار که مردمانی از منطقه گیلان بودند میان رفتند
[[آل زیاد و آل بویه دو حکومت از نواحی کوهستانی بودند که در قرن دوم شمسی میزیستند و به زبان گیلکی امروزی سخن میگفتند، این قوم پر افتخار توانست ]][[ایران را فتح کند و دیگر اقوام را از دست اعراب نجات دهد، وقتی اعراب دیگر توانایی ایستادگی نداشتند ، پایتخت ]][[خود بغداد را به آل زیار سپردند و قدرت دیلمی هارا درک کردند ، آنها از خراسان تا بغداد را فتح کردند و یکی از فاتحان بزرگ تاریخ کاسپین هستند و 127 سال فرمانروایی کردند]]�
 
ناصرواندان در این سده زمانی در کنار دیلمی ها میزیستند
تجاسبیان حکومتی بودند که در قرن هشتم میزیستند و از رشت برخاستند و [[یکی از افتخارات این حکومت ایستادگی در برابر تهاجم الجایتو و مغول ها به گیلان است و فتح گیلان را برایشان مانند ارزو ساخت]]
 
کیاییان مردمانی بودند که در سال های قرن هشتم تا دهم بر گیلان حکومت کردند که از لاهیجان برخواستند
و توسط امیر کیایی اداره میشد،،[[شاه اسمائیل صفوی دروس خود را در این حکومت گذراند و شیوه حکومت داری را از کیائیان اموخت سپس به اردبیل رفت و حکومت صفویان را تاسیس کرد و سپس کیائیان توسط دانش اموخته خود از میان رفتند]]�
در این زمان گیلان به دو حکومت بیه پس و بیه پیش تقسیم میشود و غرب مازندران هم جزو بیه پیش قرار میگرفت که توسط کارکیا میرزا علی از لاهیجان اداره میشد و بیه پس به فردی از فومنات به نام امیر دباج اداره شد،،،منطقه بیه پیش شیعه و منطقه بیه پس سنی بودند و جنگ های بسیاری میان آنها صورت میگرفت و سفید رود مرز آن ها بود،،،علت تشکیل دو زیر شاخه از زبان گیلکی به نام بیه پیش و بیه پس مختص این زمان است
مدتی بعد با شروع شدن حمله روس های تزاری به نواحی جنوبی دریای کاسپین ،سرزمین کاسپین دچار آشوب شد اما [[در جنگی به نام پیله داربن ،کاسپی ها در گیلان به روس ها شبیح خون زدند و روس هارا مجبور به فرار کردند]]�
�در قرن نوزدهم منطقه کاسپین به نام دروازه اروپا شناخته شد و یکی از منطقه های مهم تجارت جهانی شد و آن را به قدرت نو ظهور تبدیل کرد و میدان جنبش رادیکال شد
در قرن بیستم کاسپی ها نقش اساسی در شکل پیری انقلاب مشروطه داشتند و رابطه نزدیکی با گرجی ها و قفقازی ها داشتن.
 
==پیشینه و تمدن کاسپی‌ها==